Veiligheid mondmaskers eindelijk onderzocht
De maskers van het merk Avrox, die gratis door de regering aan elke burger werden verstrekt via de apothekers, werden in februari 2021 uit voorzorg uit de handel genomen omdat ze nanobestanddelen bevatten die mogelijk een gezondheidsrisico inhouden. Meer specifiek ging het om nanozilver en titaniumdioxide. Ook andere nanomaterialen zoals koper, zink, grafeen of synthetische vezels worden soms toegevoegd aan mondmaskers, bijvoorbeeld om hun antibacteriële of antivirale eigenschappen, of omdat ze beter filteren. Daarom wilden wij dat alle maskers werden geanalyseerd op de aanwezigheid van nanodeeltjes, en indien nodig van de markt gehaald.
Wij stelden onze vraag aan verschillende overheidsdiensten, en kregen het antwoord dat er wel degelijk onderzoeken zijn gestart. Goed nieuws, al kan het nog lang wachten zijn op de resultaten ervan. Wij betreuren dat er pas zo laat stappen worden genomen en dat er nog steeds geen bindende normen zijn voor de samenstelling van comfortmaskers.
Beter laat dan nooit
Al sinds het begin van de pandemie eisen wij bindende normen voor de samenstelling van comfortmaskers, mondmaskers bestemd voor het grote publiek, én controles van de overheid hierop. Heel wat consumenten zijn immers bezorgd wegens de mogelijke aanwezigheid van materialen zoals latex, glasvezel, enz. in hun maskers.
Pas recentelijk zijn verschillende overheidsdiensten onderzoeken gestart. Zo begon Sciensano met een onderzoek naar de aanwezigheid van nanozilver in mondmaskers en zou eveneens de aanwezigheid van titaniumdioxide willen onderzoeken. De federale milieu-inspectie doet daarnaast controles op de aanwezigheid van bepaalde chemische stoffen (zilver, koper, zink, titaniumdioxide) in comfortmaskers. Naar aanleiding van deze analyses werden de mondmaskers van het merk Under Armour in maart 2021 van de markt gehaald omdat ze de schadelijke stof polyhexanide bevatten.
Bovendien lopen er ook elders ter wereld studies om het risico van blootstelling aan bepaalde bestanddelen via mondmaskers te onderzoeken. In Canada bijvoorbeeld werden in het voorjaar van 2021 mondmaskers die grafeen bevatten uit voorzorg uit de handel genomen wegens mogelijke gezondheidsrisico's. Deze studies zijn echter niet eenvoudig en zullen dus wel wat tijd in beslag nemen.
Duidelijkheid voor de consument
Voorlopig is de overheid weinig transparant over de draagwijdte van deze onderzoeken en de resultaten ervan. Wij blijven hen daarom aansporen om snel en duidelijk te communiceren over hun bevindingen.
Want ook al wordt de mondmaskerplicht teruggeschroefd, de kans is reëel dat we in de toekomst een opflakkering van deze pandemie of een nieuwe pandemie krijgen. Dan is het belangrijk dat we wél goed voorbereid zijn en mondmaskers hebben die veilig zijn, en dat de burger correcte en duidelijke informatie krijgt hierover.
Wat is het probleem?
De officiële overheidsmaskers van het merk Avrox waren tot februari 2021 gratis verkrijgbaar in apotheken. Volgens een rapport van Sciensano en een advies van de Hoge Gezondheidsraad bevatten ze echter zilvernanodeeltjes en titaniumdioxidedeeltjes.
Studies in het labo en bij dieren suggereren dat deze deeltjes, wanneer ze ingeademd worden, zich naar andere organen kunnen verspreiden en daar in sommige vormen en vanaf bepaalde doses schade kunnen veroorzaken. Of dat ook effectief in de praktijk, bij normaal gebruik of wassen van mondmaskers, kan gebeuren, moet nog verder onderzocht worden.
De mondmaskers van Avrox zijn echter niet de enige die (nano)zilverdeeltjes of andere nanomaterialen bevatten. Voor ons houdt het dan ook geen steek dat enkel de overheidsmaskers teruggeroepen werden.
Meer informatie over mondmaskers vind je terug in ons uitgebreid dossier.