Dossier

Terugbetaling klinisch psychologen: enkele vragen en antwoorden

12 februari 2024
hulp

12 februari 2024
De federale overheid maakt al enkele jaren een beperkt budget vrij voor de terugbetaling van geconventioneerde psychologen. Wie kan daar gebruik van maken? Moet je eerst naar de huisarts? Wat betaal je uiteindelijk nog zelf? Enkele vragen en antwoorden.  

Terugbetaling eerstelijnspsychologen

De federale overheid maakt al enkele jaren een beperkt budget vrij voor de terugbetaling van sessies bij een geconventioneerde psycholoog of orthopedagoog. Dat geld dient niet enkel om individuele sessies te vergoeden. Er worden ook groepsinterventies mee gefinancierd. Dit kadert binnen de conventie geestelijke gezondheidszorg op de eerste lijn.

Terug naar boven

Wie kan gebruik maken van deze regeling?

Dit is eerstelijnszorg, en dus in eerste instantie bedoeld voor mensen met mild tot matig ernstige psychische problemen. Als mensen met zware psychologische problemen zich aanmelden, horen die in principe een doorverwijzing te krijgen naar gespecialiseerde instanties, bijvoorbeeld een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg of een psychiatrische instelling. Behalve als ze zich in kader van vervolgzorg aanmelden en hun problemen “gestabiliseerd” zijn, liet het RIZIV ons weten. 
 
Helaas blijkt uit een recente evaluatie van dit project dat geconventioneerde psychologen niet altijd goed weten naar wie ze kunnen doorverwijzen. Een werkpunt.
 
Wegens budgettaire beperkingen, krijgen geconventioneerde psychologen overigens de opdracht om voorrang te geven aan kwetsbare doelgroepen. Wat dat precies betekent, is onduidelijk. Uit de evaluatie blijkt dat psychologen dit elk op hun eigen manier interpreteren en dat daardoor een zekere mate van willekeur ontstaat in de beoordeling van wie voorrang krijgt. Dat vinden wij niet acceptabel. Er moeten genoeg middelen voorzien worden om iedereen te kunnen helpen. In afwachting daarvan vragen we duidelijke criteria op basis waarvan zorgverleners eenvoudig en objectief kunnen beslissen welke doelgroepen prioriteit krijgen. 
 
Terug naar boven

Moet ik eerst naar de huisarts?

Neen. In tegenstelling tot voordien moet je niet meer eerst naar de huisarts voor een voorschrift. Je kunt rechtstreeks contact opnemen met een geconventioneerde psycholoog of orthopedagoog. Dat zijn psychologen die een overeenkomst hebben met een regionaal netwerk geestelijke gezondheid en het RIZIV. Zij werken aan vaste tarieven en voorwaarden.

Momenteel is jammer genoeg slechts 25% van de klinisch psychologen en orthopedagogen in ons land geconventioneerd. De meesten zijn bovendien slechts gedeeltelijk geconventioneerd. Zij mogen door de budgettaire beperkingen slechts een beperkt aantal sessies per week aanrekenen aan het RIZIV.

Terug naar boven

Waar vind ik psychologen of orthopedagogen die geconventioneerd zijn?

Voor de meest up-to-date lijst, surf je best naar de website van het netwerk geestelijke gezondheid van de regio waar je hulp zoekt.
 
Hier kun je opzoeken welke netwerken in jouw regio actief zijn. 

Onderaan deze pagina vindt je een overzicht van alle netwerken en een link naar hun website.

We betreuren dat er nog steeds geen algemene website is waar mensen àlle geconventioneerde psychologen in België terugvinden, met informatie over hun competenties. 
Terug naar boven

Hoe maak ik een afspraak bij een eerstelijnspsycholoog?

Je kunt rechtstreeks contact opnemen met een geconventioneerd psycholoog in jouw of een andere regio (je bent niet verplicht om voor een zorgverlener in jouw eigen regio te kiezen).  

Onderaan deze pagina vind je de links naar de lijsten met psychologen bij wie je allemaal terechtkunt.  
 
Terug naar boven

Wat staat me te wachten als ik me aanmeld?

Het eerste gesprek is een verkennend gesprek waarin de psycholoog je hulpvraag verduidelijkt. 
 
Op basis van dit gesprek maakt de psycholoog een inschatting van wat je precies nodig hebt:
 
  • Eerstelijnspsychologische zorg: kortdurende basiszorg voor geen al te complexe problemen, bedoeld om je meer veerkracht te geven en de ontwikkeling van een psychische stoornis te voorkomen. 
  • Gespecialiseerde psychologische zorg: intensievere begeleiding of psychotherapie, bedoeld voor mensen met een hardnekkiger of complex psychisch probleem. Om hiervan gebruik te kunnen maken, moet de psycholoog jouw klachten bespreken met een arts (je huisarts betrekken kan enkel met jouw toestemming).
Maar dit is geen exacte wetenschap. In de praktijk blijkt er weinig onderscheid te zijn tussen de patiënten die in de eerstelijns- versus de gespecialiseerde psychologische zorg terechtkomen. 
 
Het kan zijn dat de psycholoog bij wie je je aanmeldt zelf met je aan de slag gaat. Het kan ook zijn dat hij je doorverwijst naar een andere zorgverlener of groepssessies

 

Opgelet: niet alle groepssessies bij geconventioneerde psychologen zijn wetenschappelijk onderbouwd! Toen we het groepsaanbod onder de loep namen, troffen we ook zeer bedenkelijke therapieën aan zoals familieopstellingen en sofrologie ...

 

Hoe bedenkelijke therapieën de terugbetaalde geestelijke gezondheidszorg binnensluipen

Terug naar boven

Hoeveel moet ik uiteindelijk nog zelf betalen?

Sinds 1 februari 2024 is dit aanbod volledig gratis voor alle kinderen en jongeren tot en met de leeftijd van 23 jaar.
 
Het eerste gesprek is voor iedereen gratis. 
 
Daarna betalen mensen die ouder zijn dan 23 jaar voor een individuele sessie bij een psycholoog of orthopedagoog € 11, of € 4 bij een verhoogde tegemoetkoming. Voor een groepssessie betaal je in dat geval € 2,5. De overheid past de rest bij via de derdebetalersregeling. Je moet dit dus niet eerst voorschieten.
 
Terug naar boven

Hoeveel sessies krijg ik vergoed?

Een beperkt aantal. Hoeveel precies? Dat hangt af van het type hulp dat je krijgt.
 
Bij eerstelijnshulp kan het aantal vergoede individuele sessies oplopen tot maximaal 10 sessies voor kinderen en adolescenten (tot en met 23 jaar). Voor volwassenen tot maximaal 8.  
 
Bij gespecialiseerde hulp kunnen zowel jongeren (tot en met 23 jaar) als volwassenen tot maximaal 20 sessies vergoed krijgen. 
 
Qua groepssessies:
  • Als het gaat om “eerstelijns” groepsessies (basiszorg): maximaal 8 voor jongeren en 5 voor volwassenen.
  • Gespecialiseerde groepssessies: maximaal 15 voor jongeren en maximaal 12 voor volwassenen. 
Op de website van het RIZIV vind je een (ingewikkelde) tabel met meer details. Waarom maken ze het zo moeilijk? Die vraag stellen wij ons ook ...
Terug naar boven

Hoe lang moet ik wachten op een afspraak?

Normaal gezien zou je, volgens de overeenkomst met het RIZIV (pdf), binnen de maand een eerste afspraak moeten krijgen. 
 
Enkele jaren geleden, toen er nog veel minder geconventioneerde psychologen waren, lukte dat niet altijd. Misschien is de situatie nu anders. We hebben daar geen zicht op, omdat dit jammer genoeg niet wordt opgevolgd door het RIZIV. 
 
Wij zijn vragende partij voor een uniforme en systematische wachttijdenregistratie voor de hele geestelijke gezondheidszorg. 
 
Terug naar boven

Aanbevolen voor jou