Approved by Tomorrow: de race naar een betaalbaar vaccin
Onder de vlag "Approved by Tomorrow" willen we jouw stem laten horen over actuele onderwerpen. De hele zomer lang snijden we week na week denkpistes aan over gezondheid, mobiliteit, voeding, fiscaliteit … Deze week staan we stil bij de ontwikkeling van een vaccin en/of geneesmiddel in de strijd tegen COVID-19.
Geen onverwachte crisis
Hoewel het grote publiek erg uit zijn lood werd geslagen door de uitbraak van het coronavirus, waren flink wat wetenschappers minder verbaasd. De vraag was voor hen niet zozeer of zoiets zou gebeuren, maar wanneer. In 2003 veroorzaakte een ander coronavirus (SARS-CoV) immers ook al ernstige ademhalingsproblemen. Het virus verspreidde zich in een mum van tijd vanuit China naar meer dan 30 landen op vijf continenten. Tien jaar later leidde een verwant coronavirus (MERS-CoV) uit het Midden-Oosten tot verschillende uitbraken van ernstige luchtwegenproblemen in 27 landen.
De Wereldgezondheidsorganisatie zette zowel SARS als MERS op haar lijstje van ziekteverwekkers waarnaar prioritair onderzoek moet gebeuren. Voor geen van beide bestaat er immers een vaccin of een geneesmiddel met bewezen werkzaamheid en veiligheid, maar ze waren wel bij de meest waarschijnlijke kandidaten voor ernstige uitbraken in de nabije toekomst. In december 2019 sloeg SARS-CoV2 dan ook toe.
Farma deed niets
Het onderzoek naar een geneesmiddel en vaccin tegen dit virus had dus al heel wat verder kunnen staan. Het is zelfs niet ondenkbaar dat als de farmaceutische sector na de vorige uitbraken hier meteen werk van had gemaakt, we vandaag zelfs al een vaccin of geneesmiddel ter beschikking zouden hebben.
Waar liep, en loopt het nog steeds, mis? Het gros van de farmaceutische bedrijven opteert duidelijk liever voor de ontwikkeling van geneesmiddelen in domeinen waar ze buitensporige prijzen kunnen aanrekenen zoals kanker en zeldzame ziekten. Investeren in een product waarvan niet zeker is wanneer en hoeveel geld het zal opbrengen, is een risico dat veel farmaceutische bedrijven liever niet nemen. Een potentiële uitbraak brengt immers geen geld in het laatje. Niet alleen weet je nooit op voorhand welk virus wanneer en waar voor een uitbraak zal zorgen, maar ze slaan vaker toe in landen met minder middelen en dus minder winstpotentieel. Een afweging die intussen al heel wat mensenlevens heeft gekost …
Wat zal dat kosten?
Intussen zijn de onderzoeken naar een vaccin en geneesmiddel wel volop aan de gang. En daar is flink wat publiek geld voor uitgetrokken. En dat zonder dat er voldoende garanties zijn opgelegd omtrent de prijszetting nadien. Sommige firma’s wimpelden aan het begin van de coronacrisis de vraag over prijszetting af als zijnde nog niet relevant op dat moment. De vraag is echter wél relevant. Heel relevant zelfs. En we moeten dat niet later concretiseren, maar nu. We hebben te veel slechte ervaringen uit het verleden, waarbij ontdekkingen en investeringen van universiteiten en publieke instellingen uitmonden in torenhoge prijzen en hoge winsten voor de farma.
Sommige bedrijven gaven reeds te kennen enkel hun kosten te willen recupereren. Dat kunnen we enkel toejuichen. Al kan deze lovenswaardige belofte enkel worden gecontroleerd als farmabedrijven transparant communiceren over hun werkelijke kosten. Iets wat tot op vandaag nog niet het geval is …
Wat denk jij?
Welke voorwaarden moeten worden opgelegd aan farmaceutische bedrijven wanneer ze een geneesmiddel of vaccin op de markt brengen dat deels is ontwikkeld met publiek geld Wat zou jij een correct tarief vinden voor een vaccin tegen COVID-19? Wat verwacht je dat farmaceutische bedrijven zullen vragen? Hoe kunnen we in de toekomst vermijden dat een vaccin te laat op de markt komt?
Meer weten?
Wil je meer weten over dit onderwerp? Lees dan zeker ons artikel uit Test Gezond dat je hieronder vindt. We gaan er dieper in op deze kwestie.