Zo kies je de beste oordoppen

Waarom oordopjes gebruiken?

Oordopjes kunnen in verschillende situaties nuttig zijn om je gehoor te beschermen, beter te slapen, stress te verminderen of je beter te concentreren. Ze zijn essentieel voor het comfort van je gehoor in verschillende luidruchtige omgevingen.

Welke geluiden zijn gevaarlijk voor onze oren?

Niet iedereen reageert op dezelfde manier op lawaai. Het hangt af van de situatie en persoonlijke gevoeligheid, wanneer geluid als lawaai wordt ervaren. Mensen die gevoeliger zijn voor lawaai, verliezen hun gehoor sneller. Het is vaak moeilijk te bepalen of gehoorschade direct door lawaai wordt veroorzaakt.

Gehoorschade hangt af van drie factoren: toonhoogte (Hz) en intensiteit (dB) van het geluid, de duur van de blootstelling en hoe vaak iemand eraan wordt blootgesteld. Ook de afstand tot de geluidsbron speelt een rol, wat invloed heeft op de intensiteit. Hoe hoger de blootstelling en hoe langer de duur, hoe groter de kans op gehoorverlies. Het is dus belangrijk om rekening te houden met het decibelniveau én de tijdsduur van de blootstelling.

Volgens deskundige richtlijnen is 80 dB de grens waarbij langdurige blootstelling gehoorbescherming vereist. Boven deze grens neemt het risico toe en hoe langer men luistert, hoe groter het risico. De veilige blootstellingstijd bij 80 dB is 8 uur. Voor elke 3 dB extra halveert deze veilige luisterperiode.

Gehoorschade en tinnitus

Regelmatige blootstelling aan harde geluiden kan het risico op gehoorschade (of zelfs gehoorverlies)  verhogen. Meestal uit zich dit in tinnitus of oorsuizen, waarbij een overprikkelde gehoorzenuw onjuiste informatie doorgeeft aan de hersenen met een beltoon, gefluit of gezoem in het oor als gevolg. Het regelmatig dragen van oordopjes in luidruchtige omgevingen kan helpen tinnitus te voorkomen en de ernst ervan te verminderen.

Voordelen van het dragen van oordopjes

Het dragen van oordopjes biedt verschillende voordelen in verschillende situaties en omgevingen.

Gehoorbescherming

Gehoorschade is grotendeels te voorkomen. Daarom moeten mensen zich bewust zijn van het belang van preventie en van het dragen van gehoorbescherming.

Oordopjes verminderen de intensiteit van schadelijke geluiden en beschermen je gehoor in luidruchtige omgevingen. Toch willen mensen om verschillende redenen niet altijd oordopjes dragen (bijv. niet bewust zijn van het gevaar, niet "cool", niet comfortabel, verminderde luisterervaring bij concerten, enz.) In een ideale wereld is gehoorbescherming bij hoge geluidsniveaus net zo vanzelfsprekend als het dragen van een zonnebril bij fel zonlicht.

Betere slaapkwaliteit

Oordopjes kunnen storende geluiden zoals stadsverkeer, snurkende partners of luidruchtige buren dempen, waardoor lichte slapers kunnen genieten van een meer rustgevende slaap. Dit kan leiden tot een betere slaapkwaliteit en algeheel welzijn.

De verschillende situaties waarin oordoppen nuttig kunnen zijn

Slapen

Zoals hierboven vermeld zijn slaapoordopjes ontworpen om lawaai volledig te dempen en een betere slaap te garanderen. Ze zijn meestal gemaakt van schuim, was of siliconen.

Zwemmen

Zwemoordopjes zijn ontworpen om water uit de oren te houden tijdens het zwemmen of baden, en het risico op oorinfecties te verkleinen. Ze zijn gemaakt van siliconen of andere waterdichte materialen.

Festivals en concerten

Het dragen van oordopjes die speciaal ontworpen zijn voor muziek kan helpen om je oren te beschermen tijdens concerten en muziekfestivals zonder dat dit ten koste gaat van de geluidskwaliteit. Deze oordopjes kunnen het geluidsniveau gelijkmatig en evenwichtig over alle frequenties verminderen zonder de geluidskwaliteit te vervormen, waardoor ze ideaal zijn voor concertbezoekers en muzikanten.

Ook bij sportevenementen, vuurwerkshows of andere festiviteiten in de buitenlucht kun je blootgesteld worden aan harde geluiden. Het dragen van oordopjes kan tijdelijk gehoorverlies helpen voorkomen en het risico op schade op lange termijn verminderen.

Lawaai op de werkvloer of doe-het-zelf lawaai

Als je werkt in een lawaaierige omgeving zoals bouwwerven, fabrieken of magazijnen, kan het dragen van oordopjes je gehoor beschermen tegen langdurige blootstelling aan luide machines of apparatuur. Tijdens doe-het-zelf-klusjes beschermen oordopjes je tegen het lawaai van elektrisch gereedschap zoals boren, zagen of grasmaaiers.

Concentratie en studeren

Als je je moet concentreren op taken of moet studeren in een lawaaierige omgeving, kan het dragen van oordopjes helpen om omgevingsgeluid te onderdrukken en de concentratie te verbeteren.

Reizen

Het vliegtuig, de trein en andere vormen van transport kunnen lawaaierige omgevingen zijn. Speciale oordopjes die ontworpen zijn voor het reizen per vliegtuig kunnen bijvoorbeeld helpen het ongemak te verlichten dat veroorzaakt wordt door veranderingen in de luchtdruk tijdens het opstijgen en landen.

Buitenactiviteiten

Oordopjes kunnen comfort en bescherming bieden tijdens buitenactiviteiten zoals motorrijden. Ze helpen motorgeluid en windruis te verminderen, zonder belangrijk verkeersgeluid te blokkeren. Oordoppen (of oorbeschermers) zijn ook onmisbaar tijdens het schieten en jagen. Vuurwapens produceren harde geluiden die gehoorbeschadiging kunnen veroorzaken, vooral als je binnenshuis of in gesloten ruimtes vertoeft.

De verschillende soorten oordopjes

Oordopjes zijn er in verschillende soorten, vormen, maten, materialen en kleuren, zodat je de modellen kunt kiezen die het beste bij je behoeften en voorkeuren passen. Elk type biedt verschillende niveaus van comfort, bescherming en functionaliteit, afhankelijk van het beoogde gebruik.

Schuim

Deze oordopjes zijn gemaakt van zacht, sponsachtig schuim dat uitzet in de gehoorgang wanneer je ze tussen je vingers rolt en inbrengt. Ze zijn goedkoop en hebben een hoge ruisonderdrukking. In theorie zijn ze niet herbruikbaar. Ze kunnen dienen voor slapen, studeren, industrieel werk en concerten.

Silicone

Siliconen oordopjes zijn gemaakt van flexibel siliconenmateriaal dat zich aanpast aan de vorm van je oorschelp of in je gehoorgang wordt geplaatst. Ze zijn herbruikbaar, waterbestendig en komen vaak met een draagtasje. Deze kunnen dienen voor zwemmen, slapen en algemene lawaaivermindering.

Was

Oordopjes van was zijn gemaakt van zachte, kneedbare was die gevormd kan worden naar de vorm van het oor. Ze sluiten goed af en zijn herbruikbaar. Ze kunnen dienen voor slapen, zwemmen en het dempen van algemeen lawaai.

Waarop moet je letten als je oordoppen koopt?

Comfort

Zorg ervoor dat de oordopjes comfortabel zitten en niet leiden tot ongemak of irritatie (bijvoorbeeld jeuk, verhoogde druk of temperatuurverhoging in het oor), vooral bij langdurig gebruik. Zoek oordopjes die gemakkelijk in te brengen en uit te nemen zijn.

Type geluid

Hou rekening met het type geluid waartegen je bescherming nodig hebt. Verschillende oordopjes zijn ontworpen om specifieke soorten geluiden te filteren (bv. muziek, luidruchtige machines, snurken of omgevingsgeluiden). 

Prijs

Denk aan je budget. Wegwerpoordopjes zijn meestal goedkoper per paar. Herbruikbare en zeker op maat gemaakte oordopjes hebben een hogere initiële kostprijs, maar zijn op langere termijn misschien voordeliger.

Speciale functies

Afhankelijk van je voorkeuren en behoeften, wil je misschien oordopjes met extra functies zoals actieve ruisonderdrukking, geluidsversterking, ventilatie, drukregulatie (voor vliegen of duiken), oordopjes met een koord (als je ze vaak moet in- en uitdoen zonder ze te verliezen), enz.

Type gebruik

Afhankelijk van hoe vaak je de oordopjes gaat gebruiken, kan je een verschillend type kiezen. 

Sporadisch gebruik: Wegwerpoordopjes kent iedereen. Deze oordopjes zijn goedkoop en zijn te verkrijgen bij verschillende verkooppunten. Ze worden ook vaak gratis uitgedeeld op concerten en festivals. Ze bestaan uit een huidvriendelijk uitzetbaar schuim of was, nemen de vorm van je gehoorgang aan en blokkeren het geluid volledig, als je ze correct inbrengt. Je mag deze oordopjes in principe maar één keer gebruiken, waardoor ze ideaal zijn voor mensen die zelden met veel lawaai in contact komen. Wegwerpoordopjes zijn ook handig voor tijdens het slapen en om storende omgevingsgeluiden volledig te blokkeren.

Gelegenheidsgebruik: Universele oordopjes zijn iets duurder dan wegwerpdopjes (prijsklasse €5-€40), en zijn verkrijgbaar bij verschillende verkooppunten (bijv. apotheken, webwinkels, gehoorcentra, enz.). Deze oordopjes zijn gemaakt van meerdere lagen stevig maar flexibel en veerkrachtig plastic of siliconenmateriaal. Je kunt ze herkennen aan hun piramide-, paraplu- of paddenstoelachtige vorm. In tegenstelling tot wegwerpoordopjes, die ontworpen zijn om zoveel mogelijk geluid te onderdrukken, bevatten deze oordopjes vervangbare filters die het geluidsniveau verminderen, maar wel de geluidskwaliteit behouden en conversaties met je buren toelaten. Op deze manier zijn ze ideaal voor sociale aangelegenheden en populair onder concertbezoekers.

Regelmatig gebruik: De laatste jaren wordt er steeds meer reclame gemaakt voor op maat gemaakte oordopjes. Op maat gemaakte oordopjes worden, zoals de naam al zegt, op maat gemaakt voor iemands oren. Ze bieden een comfortabele, perfecte en veilige pasvorm, zijn herbruikbaar en gaan lang mee. De prijs kan variëren van € 100 tot € 200.

SNR

SNR staat voor "Single Number Rating" en is een maat die wordt gebruikt om het niveau van lawaaivermindering van gehoorbeschermingsmiddelen, zoals oordopjes, aan te geven. Het is een Europese norm die helpt bij het bepalen van de doeltreffendheid van gehoorbescherming in verschillende geluidsomgevingen. De SNR-waarde moet gebaseerd zijn op tests die zijn uitgevoerd volgens gestandaardiseerde methoden zoals beschreven in Europese normen (ISO 4869). Door deze informatie op de verpakking te vermelden, kunnen consumenten beter geïnformeerde keuzes maken en hun gehoor effectief beschermen.

De SNR-waarde geeft aan met hoeveel decibel (dB) lawaai gemiddeld wordt verminderd door de oordopjes. Een hogere SNR-waarde betekent een grotere geluidsreductie. Als de SNR bijvoorbeeld 30 is, betekent dit dat de oordopjes lawaai met gemiddeld 30 dB verminderen. De SNR-waarde is een algemene indicator die de gemiddelde demping over verschillende frequenties weergeeft.

Het is belangrijk op te merken dat de demping van de oordopjes getest wordt in een "ideale labomgeving" en dat de dempingswaarden die op de verpakking vermeld staan dus een overschatting kunnen zijn ten opzichte van de werkelijkheid (bijvoorbeeld door slecht gebruik of een minder goede pasvorm).

Onze tips om je oren te beschermen

Oordoppen

Een ideale oordop voldoet aan een aantal voorwaarden. Ze moet:

• Het omgevingsgeluid voldoende dempen (vaak wordt uitgegaan van een minimale demping van 15dB). Ze moeten deze demping zelf bieden, bijvoorbeeld: als je je oren afdekt met je handen, zou er geen extra geluidsvermindering merkbaar mogen zijn. 
• De gehoorgang goed afsluiten ("lekdicht" voor op maat gemaakte oordopjes) zonder er te veel druk op uit te oefenen (let op: mensen hebben verschillende maten gehoorgangen).
• Niet loskomen tijdens slik- of kauwbewegingen of geeuwen.
• Voldoende draagcomfort bieden, bij voorkeur dat je je er niet bewust van bent dat je ze draagt.
• Een praktisch design hebben, sommigen vinden het bijvoorbeeld belangrijk dat oordopjes nauwelijks zichtbaar zijn.

Toch is er zelfs met gehoorbescherming geen 100% garantie op het voorkomen van gehoorschade. Daarom is het aangewezen om ook andere beschermende maatregelen te nemen.

Algemene maatregelen

• Beperk de tijdsduur van blootstelling. Hoewel oordopjes gehoorverlies kunnen voorkomen, bieden ze geen volledige bescherming, vooral niet bij langdurige blootstelling. Als je een paar oordopjes draagt die het volume met 15 dB verlaagt in een omgeving van 100 dB, zoals een concert, zit je nog steeds binnen het bereik waar blijvend gehoorverlies kan optreden bij langdurige of herhaalde blootstelling.
• Neem rustpauzes in om je oren te laten rusten, bezoek bijvoorbeeld chill-out ruimtes tijdens een concert. Een "oorpauze" zal het risico op gehoorbeschadiging en tinnitus aanzienlijk verminderen.
• Laat je oren de dag na blootstelling minstens 24 uur rusten.
• Zoek het gevaar niet op en probeer overmatige blootstelling te vermijden. Zet het volume niet te hoog. Ga tijdens concerten en festivals niet in de buurt van luidsprekers staan en verplaats je regelmatig, zodat je de afstand tot de geluidsbron telkens verandert.
• Stel het volume in op een aanvaardbaar niveau wanneer je een hoofdtelefoon gebruikt of wanneer je naar muziek luistert in een afgesloten ruimte (bijv. een auto). Als je naar muziek luistert met hoofdtelefoon of oortjes, stel het volume dan bij voorkeur in op 60% van het maximale volume en niet langer dan 60 minuten per dag.
• Laat je oren regelmatig controleren of doe een (online) gehoortest.
• Het gehoor van kinderen is gevoeliger dan dat van volwassenen. Bovendien horen kinderen ook beter. Bescherm je kinderen indien nodig met oorbeschermers als ze op zeer luidruchtige plaatsen zijn of pas het geluidsvolume aan bij activiteiten met kinderen. Oordopjes voor kinderen zijn geen goed plan, kies eerder voor oorbeschermers om over de oren te dragen. De oren van kinderen zijn namelijk nog niet geschikt voor oordopjes.
• Roken kan het ongemak dat je ondervindt van gehoorschade door lawaai verergeren.
• Stel jezelf liever niet bloot aan hard geluid als je zwanger bent. Je buik dempt nauwelijks 5 dB. Het gehoor van de baby, dat nog in volle ontwikkeling is, wordt in luidruchtige omgevingen zo al snel blootgesteld aan zeer hoge geluidsniveaus.
• Raadpleeg een arts als je langer dan 24 uur last hebt van tinnitus, gedempt geluid of gefluit in je oren.
• Download een decibelmeter app.