Alles wat je moet weten over conditioner

Waarom heb je een conditioner nodig?

Hoe langer en dus hoe ouder je haar wordt, hoe meer het beschadigd is onder de invloed van zonlicht, zout water, chloor in het zwembad, hitte van de haardroger of stijltang, overmatig borstelen of chemische behandelingen als kleuring en permanent. Ook herhaaldelijke wasbeurten tasten je haar aan. Talg is een natuurlijke conditioner die door shampoo samen met vuil en schilfertjes uit je haar wordt verwijderd. 

Door een combinatie van al die factoren wordt je haar droog en broos, gaat het splijten aan de punten en verliest het zijn glans en kleur. Het wordt ook moeilijk handelbaar omdat het gaat pluizen, klitten en in de knoop geraakt. In een verder stadium gaat het haar afbreken.

Door regelmatig een conditioner, ook crèmespoeling of crèmebad genoemd, te gebruiken houd je je haar soepel en gezond.

Hoe werkt een conditioner?

De buitenste laag van haar bestaat uit overlappende schubben, die in normale toestand plat liggen en het haar een gezonde gladde textuur geven. Bij beschadigd haar staan de schubben open, waardoor het haar er rafelig, pluizig uitziet. 

Een conditioner vult de openingen rond en tussen de haarschubben op. Door de haarschacht met een dun laagje te bedekken, gaat het haar weer glanzen en worden gespleten punten tijdelijk gerepareerd. Het gladdere haar vergemakkelijkt het kammen en ontwarren van zowel nat als droog haar. 

Een conditioner bevat ook oppervlakteactieve stoffen waarmee positief geladen moleculen zich afzetten op het negatief geladen haar. Daardoor krijg je minder statische elektriciteit in je haar.

Soorten van conditioners

Je hebt keuze uit verschillende soorten conditioners:

Instant of uitspoelbare conditioners

Dit zijn de meest gebruikte soort van conditioners. Ze hebben meestal de vorm van lotions die je na het wassen op nat haar aanbrengt. Ze verbeteren de doorkambaarheid en zijn geschikt voor mensen met minimale schade aan hun haar.

Diepe conditioners of haarmaskers

Deze hebben doorgaans de vorm van crème of olie. Ze zijn intensiever en worden aanbevolen voor haar dat beschadigd is door verven of krullen of voor droog haar. Ze worden ook aangebracht op nat haar, maar blijven 20 à 30 minuten op het haar voordat ze worden uitgespoeld. Je gebruikt ze niet dagelijks, maar wekelijks of maandelijks voor een grondigere conditioning.

Leave-in conditioners die je niet uitspoelt

Deze blijven op het haar zitten tot de volgende wasbeurt. Je vindt ze in de vorm van ontwarrende sprays, leave-in lotions en sprays. Ze worden meestal aangebracht op handdoekdroog haar. De populairste leave-in conditioners zijn olieachtige producten. Ze zijn bedoeld voor dik, krullend of kroezend haar. Ze kunnen het haar hydrateren en tegelijkertijd helpen bij het stylen.

Twee-in-één shampoos

2-in-1 shampoos bevatten een shampoo en een conditioner in één en hetzelfde product. Na de shampoo wordt de talg, het natuurlijk smeermiddel van het haar, onmiddellijk vervangen door siliconen om het haar glanzend, zacht en vrij van statische elektriciteit te maken.

Op welk haar moet je een conditioner gebruiken?

Tenzij je kort haar hebt, heb je er bijna altijd baat bij een conditioner te gebruiken.

• Beschadigd haar: volgens het labo heeft 70 tot 80 % van de vrouwen en 10 % van de mannen beschadigd haar als gevolg van hittebehandeling (drogen), chemische behandelingen, kleuring of andere schadelijke invloeden (bijv. zon, zout, chloor). Met conditioner kun je het haar herstellen en versterken.
• Lang haar: 30 cm lang haar is aan de punt 2 jaar oud! Langer en dus ouder haar vraagt om meer verzorging dan kort haar. Gebruik conditioner om het haar te helpen ontwarren, te hydrateren en glad te maken. Hoe langer het haar, hoe groter het effect. Haar korter dan 10 cm heeft doorgaans geen nood aan conditioner.
• Krullend of kroezend haar: conditioner helpt om de lokken te hydrateren en de krullen te definiëren.
• Droog haar: conditioner kan helpen bij het hydrateren van het haar en het voorkomen van gespleten haarpunten.
• Fijn haar: voor wie schrik heeft dat conditioner het haar verzwaart, zijn er speciale lichte conditioners (bijv. volumeconditioners) specifiek geschikt voor fijn haar.

Ingrediënten in conditioner

Als werkzame ingrediënten bevatten afspoelbare haarconditioners oppervlakteactieve stoffen en vaak ook proteïnen en/of siliconen

• Oppervlakteactieve stoffen neutraliseren de negatieve lading van het haar en maken het glanzender en minder gevoelig voor statische elektriciteit. Zulke ingrediënten zijn gunstig voor permanent gekleurd of krullend haar waarbij de schubbenlaag beschadigd is. Voorbeelden van veelgebruikte kationische conditioners zijn stearalkoniumchloride, behentrimonium chloride, distearoylethyl hydroxyethylmonium, cetrimoniumchloride, stearamidopropyl dimethylamine, quaternium-87 en polyquaternium.
• Proteïnen kunnen de gaatjes in de haarschacht binnendringen om hem te verstevigen. Het vermogen van proteïnen om de haarschacht te versterken hangt af van de contacttijd. Hoe langer ze op het haar worden aangebracht, hoe dieper de proteïnen in het haar kunnen doordringen. Voorbeelden die in onze test voorkomen zijn gehydrolyseerd tarweproteïne, maïseiwit en soja-eiwit, en gehydrolyseerde keratine zijde.
• Siliconen zijn zeer populaire conditioneringsingrediënten die een dunne film vormen op het haar en zo het kammen vergemakkelijken en het haar een glad, zacht gevoel geven zonder het vettig en slap te maken. Voorbeelden van siliconen zijn dimethicone, amodimethicone en bis-aminopropyl dimethicone. Silicone is geen giftige chemische stof. Het is volkomen veilig om in het haar aan te brengen.Wel kan het haar bij veelvuldig en overmatig gebruik zwaar worden en kunnen de siliconen zich ophopen in het haar. Dat kun je echter vermijden door slechts een kleine hoeveelheid product per keer te gebruiken of siliconenproducten minder regelmatig te gebruiken. 

Andere hydraterende en verzachtende ingrediënten

Veel fabrikanten pakken op het etiket prominent uit met ingrediënten zoals arganolie, aloë vera, avocado, shea butter of karitéboter, provitamine B5 of panthenol, marula-olie, banaan, hyaluronzuur, mango, wakame algen enz.

In welke concentratie die bestanddelen aanwezig zijn in de conditioners en in welke mate ze naast de conditionerende hoofdingrediënten bijdragen aan de verzorgende werking van de conditioner is echter moeilijk uit te maken. De fabrikanten zijn immers niet verplicht de exacte concentraties te vermelden, ze moeten enkel de ingrediënten in volgorde oplijsten, beginnend met het ingrediënt met de hoogste concentratie. De ingrediënten bovenaan de lijst zijn in hogere concentraties in het product aanwezig dan de ingrediënten aan het einde van de lijst.

Te vermijden ingrediënten in conditioner

Aan haarconditioners worden nog andere ingrediënten zoals bewaarmiddelen, kleurstoffen en geurstoffen toegevoegd. Sommige daarvan kunnen allergische reacties uitlokken of kunnen in te hoge concentraties schadelijk zijn voor de gezondheid.

Heb je allergieën, neiging tot allergieën of een gevoelige huid, dan zijn de volgende ingrediënten te vermijden:

Allergene geurstoffen

Sommige conditioners bevatten geurstoffen die huidirritatie of allergieën kunnen veroorzaken. In ons dossier vind je de lijst met geurstoffen die in de Europese Unie zijn geïdentificeerd als allergeen. 24 daarvan moesten al worden vermeld op het etiket wanneer ze aanwezig zijn in concentraties van meer dan 0,001% in leave-on producten en 0,01% in producten die worden afgespoeld. Op 27 juli 2023 werden nog 56 nieuwe stoffen toegevoegd aan de lijst met allergenen. Wat die 56 allergenen betreft, hebben de fabrikanten 3 tot 5 jaar de tijd om hun etiketten aan te passen.

Methylisothiazolinone (MI)

Als je gevoelig bent voor contactallergie zoek je beter een conditioner zonder methylisothiazolinone. Dat is een haast niet meer voorkomend bewaarmiddel dat in verband is gebracht met allergische reacties. In leave-on cosmetische producten is het verboden, in afspoelbare cosmetische producten wordt het slechts in een concentratie van 0,0015% MI veilig geacht.

Opgelet voor waardeloze claims

Net als op andere verzorgingsproducten vind je op de verpakking van conditioners vaak vermeldingen die je moeten overtuigen om het product te kopen. Sommige daarvan zijn waardeloos, ongegrond of zelfs verboden.

Dermatologische getest

Laat je niet leiden door vage claims als “dermatologisch getest”, “klinisch bewezen” e.d. Die beweringen geven aan dat het product werd getest onder toezicht van een dermatoloog of dermatologe, maar er bestaat geen duidelijke definitie in de wetgeving omtrent wat “dermatologische getest” inhoudt bij cosmetica en er is geen controle op.

Vrij van sulfaten

Sulfaten, meer bepaald natriumlaurylsulfaat, natriumlaurethsulfaat en natriumcoco-sulfaat, zijn reinigingsmiddelen die in veel shampoos worden gebruikt om vuil, olie en productresten te verwijderen. In conditioners komen ze minder voor, aangezien conditioners net zijn ontworpen om het haar te hydrateren, te ontwarren en te verzorgen en ze daar geen zin hebben. Sulfaten zijn niet schadelijk voor de gezondheid, ze kunnen het haar enkel droger maken.

Vrij van parabenen

Parabenen (methyl-, ethyl-, propyl- en butylparabeen) worden soms in cosmetica- en verzorgingsproducten nog gebruikt als bewaarmiddelen. Ze gaan de groei van micro-organismen tegen. Ze hebben over het algemeen een slechte naam, waardoor veel fabrikanten ze uit hun producten halen. Toch zijn niet alle parabenen schadelijk.
Voor producten die je na gebruik afspoelt, zijn parabenen veilig. De claim “zonder parabenen” is meer een marketing truc om de consument te overtuigen een product te kopen. Door de aangepaste regelgeving is het overigens verboden om zulke claims nog op cosmeticaverpakkingen te zetten.

Milieuvriendelijke conditioners

Sommige conditioners bevatten conditionerende stoffen, bewaarmiddelen, allergene geurstoffen en andere ingrediënten die het milieu schaden. Hieronder zie je de meest schadelijke ingrediënten die we in de geteste conditioners hebben teruggevonden. Te mijden dus als je een conditioner wilt kopen die het milieu zo min mogelijk belast. 

• Alpha-isomethyl ionone
• Amodimethicone
• Amyl cinnamal
• Behentrimonium chloride
• Cetyl alcohol
• Chlorhexidine dihydrochloride
• Dimethiconol
• Isopropyl alcohol
• Limoneen
• Methylisothiazolinone

Let ook op de milieu-impact van de verpakking: wordt het type van verpakkingsmateriaal vermeld? Is voor de verpakking gerecycleerd materiaal gebruikt? Is de verpakking in verhouding met de hoeveelheid product? Hoeveel product blijft er achter in de verpakking? Deze criteria controleren we in onze test volgens de richtlijnen uitgewerkt door Ecolabel Europa. Aan de hand van de testscores op die criteria haal je de producten met milieuvriendelijke verpakking er gemakkelijk uit.

Hoeveel kost een conditioner?

Voor de prijs maken we een onderscheid tussen de vaste en vloeibare vormen.

De prijs van een vloeibare conditioner loopt sterk uiteen van € 6 tot 166 per liter. Het duurste product kost bijna 28 keer zo veel als de goedkoopste uit de test. Zoals wel vaker blijkt uit onze test dat een product niet duur moet zijn om werkzaam te zijn en goed bevonden te worden door de gebruikers. De goedkope producten gaan in onze test met de labels lopen.

De prijs van de vaste bars ligt gemiddeld hoger dan die van de vloeibare conditioners: voor de vaste conditioners uit onze test betaal je € 66 tot 133 per kg. Uit onze test van shampoobars blijkt dat je met vaste producten wel iets langer doet dan met de vloeibare vormen, zij het niet zo lang als de reclameboodschappen laten geloven.

Vind de beste conditioner voor jouw haar

Hou in de winkel rekening met de volgende factoren als je een keuze maakt:

• Haartype: kies een product dat geschikt is voor jouw specifieke haartype.
• Allergieën en gevoeligheden: ben je allergisch voor bepaalde ingrediënten, lees dan zorgvuldig de samenstelling van het product.
• Prijs: de duurste conditioners zijn niet noodzakelijk van betere kwaliteit dan de goedkope, zoals blijkt uit onze test van afspoelbare conditioners.
• Milieu : kijk naar de verpakking (geen overtollige verpakking, gemaakt uit gerecycleerd plastic) en vermijd schadelijke ingrediënten voor het milieu.
• Textuur en geur: voorkeuren op dit gebied zijn persoonlijk.