IBAN-check: nieuw functie om je overschrijvingen veiliger te maken

Een veiligheidslek dat deels wordt gedicht

Tot nu toe hoefden banken bij een overschrijving, of die nu via een app, een website of op papier gebeurde, niet te controleren of de naam van de begunstigde wel overeenkwam met het rekeningnummer. Het geld werd gewoon overgeschreven, zelfs als de naam niet klopte of ontbrak.

Dat was een duidelijk beveiligingslek. Fraudeurs konden heel eenvoudig een factuur vervalsen, bijvoorbeeld van een energie- of telecomleverancier, door simpelweg het rekeningnummer van het bedrijf te vervangen door hun eigen nummer. Jij dacht dat je correct betaalde, maar in werkelijkheid ging het geld naar een frauduleuze rekening.

IBAN-check wordt verplicht in België

De invoering van de IBAN-check komt er niet toevallig. Een Europese wet verplicht banken in de eurozone om deze controle uiterlijk tegen oktober 2025 in te voeren.

Die verplichting past binnen een ruimer kader, namelijk dat van instantbetalingen (Instant Payments), waarbij geld binnen enkele seconden wordt overgeschreven,  ook buiten kantooruren.

Wat is de IBAN-check?

De IBAN-check voegt een belangrijke beveiligingslaag toe. Ze waarschuwt je als er iets niet klopt tussen de naam van de begunstigde en het IBAN-nummer, waardoor je nog tijd hebt om de fout recht te zetten voordat het geld effectief wordt overgeschreven.

In Nederland en het Verenigd Koninkrijk bestaat dit systeem al. Dankzij de IBAN-check krijg je een seintje als er een afwijking is tussen de naam en het IBAN. Bij twijfel moet de bank jou eerst informeren voordat de betaling doorgaat.

In België zal de bank je verwittigen via een kleurcode (groen, oranje of rood) of via een melding in je online- of mobiel bankieren. Zo weet je hoe betrouwbaar de match is tussen naam en rekeningnummer.

We zijn blij met de komst van de IBAN-check, iets waar we al jaren voor pleiten, onder andere in onze strijd tegen phishing.

De check is misschien niet 100% waterdicht, maar het is wél een belangrijke stap richting veiligere overschrijvingen.

Hoe ver staan de banken?

We vroegen verschillende banken naar hun aanpak. Dit zijn hun plannen:

• Argenta, ING en KBC starten met de IBAN-check in hun onlinebankieren via pc. De mobiele app volgt later.
  
  
• BNP Paribas Fortis en Crelan doen het omgekeerde: zij starten met de check in de app en rollen die daarna uit op hun website.
  
  
• Belfius kiest weer een andere aanpak en wacht tot begin oktober om de functie in één keer op al haar platformen aan te bieden. Zowel mobiel, online en zelfs op ‘cashless’ apparaten in kantoren voor wie niet digitaal actief is.

Vanaf 9 oktober 2025 moet élke bank deze controle aanbieden, voor alle begunstigden met een Belgisch IBAN, maar ook voor overschrijvingen in euro naar begunstigden in andere SEPA-landen.

De controle is verplicht bij het aanmaken van een nieuwe doorlopende opdracht.

Een handig systeem, maar nog niet perfect

Let op bij betalingen aan bedrijven

De IBAN-check werkt overigens alleen als je zélf het rekeningnummer intypt. Scan je een QR-code om te betalen? Dan wordt de controle niet uitgevoerd.

Bovendien is het systeem niet feilloos. Als je bijvoorbeeld de handelsnaam van een bedrijf ingeeft in plaats van de officiële juridische naam, kan het systeem zeggen dat de naam niet klopt, ook al is het IBAN-nummer correct.

Goed nieuws: als de begunstigde een rechtspersoon (bedrijf of organisatie) is, zal de bank je ook de juiste naam tonen.

Maar hoe dan ook blijft een manuele controle belangrijk. Zo voorkom je dat je geld naar een verkeerd of frauduleus rekeningnummer stuurt.

Te laat en onder druk

We vinden het jammer dat deze controle pas zo laat wordt ingevoerd, en dan nog onder Europese druk. Belgische banken hadden zelf eerder het initiatief kunnen nemen, zeker omdat ze wel snel waren met innovaties zoals instantbetalingen, maar ondertussen weinig deden aan extra veiligheid.

Duidelijke communicatie is cruciaal

Voor jou als consument is het belangrijk dat je goed begrijpt hoe deze functie werkt en waarvoor ze dient. Banken zouden hierover ruim op voorhand heldere en begrijpelijke uitleg moeten geven, niet pas op het laatste moment.

Ook belangrijk: een ‘groene’ of ‘oranje’ melding betekent niet automatisch dat de transactie volledig veilig is. Phishing blijft een risico, en de IBAN-check is geen wondermiddel.

Gebruik de IBAN-check daarom als hulpmiddel, maar laat je niet wiegen in een vals gevoel van veiligheid.

Wordt vervolgd...

De IBAN-check is een stap in de goede richting en beantwoordt aan een grote vraag naar meer bescherming bij online betalen. We blijven de invoering opvolgen en zullen evalueren hoe goed het systeem werkt zodra het overal live is.

Meer info?

Wil je meer weten over phishing en hoe je eraan kunt ontsnappen, surf dan naar dit dossier.

naar ons dossier over phishing