Phishing: 6 op de 10 consumenten recent slachtoffer van poging tot oplichting

De resultaten zijn gebaseerd op een online bevraging onder het consumentenpanel van Testaankoop. De enquête werd gevoerd tussen 7 en 13 oktober 2025. In totaal werden 896 geldige antwoorden geanalyseerd.

Resultaten werden gewogen op basis van geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en geografische spreiding, zodat ze representatief zijn voor de Belgische bevolking van 25 tot 74 jaar.

60% recent geconfronteerd met phishing

Van de ondervraagden geeft 60 % aan de voorbije drie maanden minstens één poging tot phishing (via e-mail, sms of berichtendienst) te hebben ontvangen. Verontrustend: 43 % kreeg zelfs drie of meer pogingen in die periode.

Phishing is dus niet alleen frequent, maar ook herhalend: Belgische consumenten worden steeds opnieuw geconfronteerd met deze steeds sluwere vormen van oplichting.

Hoe bescherm je jezelf tegen phishing?

Waakzaamheid voor phishing verschilt per leeftijd en sociaal profiel

Van de deelnemers die phishing kennen, zegt 83% te denken een poging te kunnen herkennen, maar dat vertrouwen varieert naargelang:

• Financiële situatie: wie financieel comfortabeler is, acht zichzelf alerter voor phishing.
• Opleidingsniveau: hoe hoger het diploma, hoe groter het zelfvertrouwen in phishing-herkenning.
• Leeftijd: vooral jongvolwassenen (onder de 40 jaar) zijn overtuigd van hun vaardigheden.

Opvallend: hoe vaker iemand zelf een poging ontving, hoe zelfverzekerder men is die te kunnen opmerken. Ervaring lijkt dus waakzaamheid – of het zelfbeeld daarvan – te versterken.

Duidelijke phishing-signalen nog niet door iedereen herkend

In de meeste geschetste situaties in het onderzoek, ziet 75 % tot 87 % van de deelnemers een duidelijk phishingrisico, zoals:

• een e-mail met een dringende oproep tot actie,
• een bericht dat persoonlijke info vraagt,
• een onverwachte sms met een klikbare link,
• of een vals politiebericht waarin een boete wordt geëist.

Toch ziet bijna 1 op de 10 respondenten weinig risico in typische oplichtingscenario’s, zoals het opvragen van bankgegevens.

Leeftijd speelt een rol: jongeren herkennen het risico meestal beter, behalve als het gaat om een reactie van een bedrijf op sociale media – in dat geval zijn oudere consumenten juist wantrouwiger.

Bij wie zoeken consumenten hulp na een phishingpoging?

Op de vraag “Tot wie heeft u zich gewend of zou u zich wenden voor informatie na een phishingervaring?” onder wie recent zo’n poging ervoer, waren dit de antwoorden:

• 47 % kiest voor Safeonweb,
• 46 % benadert zijn/haar bank,
• 34 % meldt zich bij de politie,
• 27% spreekt een vriend of familielid aan.

Opmerkelijk: 11 % zou niemand contacteren. Dat bemoeilijkt de opvolging en preventie van fraude.

Phishing in bankzaken: juiste reflexen vaak onbekend

Bij bankphishing blijken de drie belangrijkste stappen volgens de respondenten:

1. Contact opnemen met de bank (81%)
2. Bellen naar Cardstop (71%)
3. Aangifte doen bij de politie (58%)

Wat moet je doen als je slachtoffer bent van phishing?

Volgens richtlijnen van Febelfin geldt: contacteer eerst je bank, verzamel zoveel mogelijk bewijzen, en stap daarna naar de politie. Cardstop bel je enkel als de bank dat adviseert.

Slechts 2 % noemt deze drie stappen in de aanbevolen volgorde.

Nog een aandachtspunt: amper 26 % ziet bewijzen verzamelen als een prioriteit – nochtans essentieel om het dossier vlot op te volgen en mogelijke gerechtelijke stappen te ondernemen.

Conclusie: phishing is overal, waakzaamheid kan beter

Hoewel Belgische consumenten vaak geconfronteerd worden met phishing en doorgaans vertrouwen hebben in hun herkenningsvermogen, toont deze studie ook aan dat:

• sommige scenario’s nog onduidelijk blijven,
• juiste acties bij bankphishing onvoldoende gekend zijn,
• financieel of educatief kwetsbare groepen zich minder gewapend voelen tegen oplichting.

Blijf dus altijd waakzaam, geef nooit persoonlijke gegevens door, en meld elke verdachte poging via bijvoorbeeld Safeonweb.