Wat te doen als je door een incassobureau wordt gecontacteerd?
Een incassobureau is een bureau dat van een schuldeiser – dat kan een bedrijf of een particulier zijn – de opdracht krijgt om in zijn naam een wanbetaler aan zijn schuld te herinneren en hem tot betalen aan te sporen. Dat heet “minnelijke schuldinvordering” in het jargon. Er wordt immers om de schuld zonder de inmenging van een rechter gedelgd te krijgen. Dat is een volkomen wettelijke activiteit.
Vooral grote bedrijven, die vaak worden geconfronteerd met wanbetalers, schakelen incassobureaus graag in voor de opvolging van onbetaalde rekeningen. Daar is op zich dus niets mis mee. Het betekent ook dat je een melding van een incassobureau in principe ernstig moet nemen.
Verschil incassobureau en gerechtsdeurwaarder
Minnelijke schuldinvordering kan ook door een gerechtsdeurwaarder worden gedaan. Een deurwaarder heeft namelijk twee petten die hij kan opzetten, en zijn bevoegdheid verschilt heel erg al naargelang de pet. Wij leggen uit hoe je kunt weten of de deurwaarder voor een minnelijke schuldinvordering komt of voor een gerechtelijke invordering.
Incassobureau of oplichting?
Het is echter uitkijken. Sommige malafide personen deinzen er niet voor terug om zich “incassobureau” of “gerechtsdeurwaarder” te noemen terwijl ze dat hoegenaamd niet zijn. Wij leren je welke tekens op vermoedelijke oplichterij wijzen.
Hoe reageren op incassobureau?
Wanneer je inderdaad achter staat met de betaling van een schuld en de minnelijke invordering dus terecht is, is het belangrijk dat je initiatief neemt. Maar evenzeer als de eis niet klopt. In wat volgt, lichten we toe hoe je op de juiste manier kunt reageren.
Wat als incassobureau je vals beschuldigt?
Ook incassobureaus en gerechtsdeurwaarders die geen oplichters zijn, nemen niet altijd de tijd om een dossier grondig te bekijken en blijven de consument soms hardnekkig belagen, zelfs al is daar eigenlijk geen enkele reden voor.
Als het je niet lukt om je rechten te laten gelden, kun je altijd onze tussenkomst vragen. De juridische experten van onze Adviesdienst staan voor jou paraat op 02 542 34 34.
De minnelijke schuldinvordering is niet het monopolie van incassobureaus. Geregeld is de tussenpersoon geen incassobureau maar een gerechtsdeurwaarder. En soms een advocatenkantoor.
Veel consumenten kennen een deurwaarder echter alleen in de context van een rechtszaak. Hij komt bijvoorbeeld een dagvaarding bezorgen omdat je door iemand voor de rechtbank wordt gedaagd of hij komt met "een uitvoerbare titel" die hem het recht geeft om te eisen dat je betaalt waar je in een rechterlijke uitspraak toe werd veroordeeld. Wanneer je je niet naar die uitspraak schikt, mag de deurwaarder beslag leggen op je meubels.
Maar een deurwaarder kan ook gewoon in naam van een schuldeiser een onbetaald bedrag opeisen, precies zoals een incassobureau dat doet. Het incassobureau is in dat geval wel verplicht om na te kijken of het bedrag dat de schuldeiser opeist het maximum niet overschrijdt. Wanneer dat wel het geval is, dan mag het incassobureau geen stappen ondernemen om de schuld in te vorderen.
Een deurwaarder voor een minnelijke schuldinvordering
Of de gerechtsdeurwaarder je contacteert voor een minnelijke schuldinvordering, moet je uit de formulering kunnen opmaken. Hij is in dat geval immers wettelijk verplicht om deze tekst in een afzonderlijke alinea op te nemen, in het vet gedrukt en in een ander lettertype:
"Deze brief betreft een minnelijke invordering en geen gerechtelijke invordering (dagvaarding voor de rechtbank of beslag)."
Een minnelijke schuldvordering staat volledig los van het werk dat een deurwaarder in naam van het gerecht doet. Bij zo’n minnelijke schuldinvordering hoef je daarom (nog) niet voor je meubels te vrezen! De deurwaarder heeft op dat ogenblik niet méér bevoegdheid dan de schuldeiser zelf: jou aan de schuld herinneren en aansporen tot betalen. Hij is gewoon een tussenpersoon. De betaling afdwingen of je meubels in beslag nemen kan hij dan in geen geval.
Minnelijke schuldinvordering is wettelijk geregeld
Wie de minnelijke schuldinvordering ook uitvoert, er zijn een hele rist strikte regels die moeten worden nageleefd.
- Onder meer over wat allemaal in de brief met de ingebrekestelling moet staan. Je moet bijvoorbeeld exact kunnen lezen wie de schuldeiser is, met inbegrip van zijn telefoonnummer, hoeveel de schuld in totaal bedraagt, met een duidelijke opsplitsing van de diverse posten, en op basis waarvan die schuld kan worden opgeëist.
- Ook zijn bepaalde praktijken uitdrukkelijk in de wet verboden. Eén voorbeeld: onjuiste juridische bedreigingen formuleren of onjuiste inlichtingen geven over waar het toe kan leiden als de consument niet betaalt. Andere voorbeelden vind je in ons dossier Help, een brief van een deurwaarder!.
Aan welke voorwaarden moeten incassobureaus voldoen in hun communicatie?
Een incassobureau moet je altijd eerst schriftelijk in gebreke stellen vooraleer ze andere maatregelen (bv. een telefoonoproep of huisbezoek) mag nemen. Die ingebrekestelling moet voldoende duidelijk zijn en de volgende informatie bevatten:
- De identiteitsgegevens van de schuldeiser (naam, ondernemingsnummer, adres, telefoonnummer, e-mailadres);
- De identiteitsgegevens van het incassobureau of de gerechtsdeurwaarder (naam, adres, ondernemingsnummer, contactgegevens);
- De contactgegevens van het bevoegd toezichthoudend bestuur bij de FOD Economie;
- Een precieze omschrijving van het product of de dienst die je gekocht hebt (en de vervaldatum van de factuur);
- Een precieze en gedetailleerde omschrijving van de geëiste bedragen (inclusief ook interesten en schadevergoedingen);
- Een vermelding dat je als consument alle bewijsstukken kan opvragen;
- Informatie over de procedure om je schuld te betwisten;
- Een vermelding dat je kan vragen om betalingsfaciliteiten (bv. een afbetalingsplan), als je niet kan betalen;
- Een vermelding van het feit dat als je niet tijdig reageert, er overgegaan kan worden tot andere handelingen (bv. telefonische oproep, huisbezoek).
Op de derde werkdag na het versturen van de ingebrekestelling begint een termijn van 14 dagen te lopen. Als je dan nog niet gereageerd hebt, kunnen andere maatregelen genomen worden.
Als de onderneming nog geen gratis eerste herinnering heeft gestuurd, dan zal het incassobureau eerst nog een gratis herinnering moeten sturen als ze ook het schadebeding willen invorderen. Pas na het aflopen van de termijn van 14 dagen, kan het incassobureau overgaan tot het sturen van de ingebrekestelling.
De gerechtsdeurwaarder of het incassobureau mag voor zijn tussenkomst geen vergoeding, bezoldiging of onkosten eisen van de schuldenaar.
De rechter kan in bepaalde gevallen bevelen dat een betaling die verkregen werd in strijd met de regels terugbetaald wordt aan de consument.
Het is niet omdat er “incassobureau” of “gerechtsdeurwaarder” op een mail of een brief staat dat die info klopt. Er zijn oplichters die zich als dusdanig voordoen.
Er zijn diverse elementen die je wantrouwig moeten maken.
- Het e-mailadres van de afzender roept vraagtekens op. Bizarre namen als gerechtelijk=gmx.net@emsrv.eu en postmaster@sx8.email moeten een belletje doen rinkelen.
Als je twijfelt, kun je de identiteit van de afzender controleren.
Een incassobureau moet officieel zijn ingeschreven. Op de website van de FOD Economie is er enerzijds de “Lijst van de ingeschreven personen die een activiteit van minnelijke invordering van schulden uitoefenen” en anderzijds de “Lijst van televerkopers en incassobureaus waarover de FOD Economie meldingen ontving”. Gaat het om een gerechtsdeurwaarder, dan kun je op de website van de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders terecht om een echte gerechtsdeurwaarder te zoeken. Er is ook een lijst met namen en e-mailadressen die door oplichters worden gehanteerd. - De vermelde schuld zegt je totaal niets.
- Je moet betalen op een buitenlandse rekening, dus waarbij het IBAN-nummer met andere letters begint dan de BE van België.
- Er wordt kwistig omgesprongen met intimiderend taalgebruik. Je wordt op een ronduit agressieve manier onder druk gezet om te betalen.
- Er wordt in een mail beweerd dat er beslag zal worden gelegd op je bezittingen. Een inbeslagname kan echter niet zonder ‘uitvoerbare titel’, zoals een rechterlijke uitspraak of een zogenoemd dwangbevel. Een dwangbevel is een officiële beslissing van de fiscale of sociale administratie. Een rechterlijke uitspraak en een dwangbevel worden altijd persoonlijk overhandigd, en wel door een gerechtsdeurwaarder. Die moet daarvoor bij je thuis langskomen. Als je er niet bent, laat hij een berichtje achter in de brievenbus. Maar dat gebeurt dus nooit via mail.
Dreigementen van een zogezegd incassobureau of een valse gerechtsdeurwaarder mag je gewoon naast je neerleggen.
Maar gooi de mail of de brief vooral niet weg als hij van een echt incassobureau of een echte gerechtsdeurwaarder afkomstig is.
De eis kan gerechtvaardigd zijn
Controleer of de eis klopt. Misschien gaat het om een schuld die je effectief hebt opgelopen, maar die je uit het oog was verloren?
Ga na of de verjaringstermijn nog niet verstreken is. Dat zou betekenen dat de schuldeiser te lang heeft gewacht met zijn eis en dat jij niet meer verplicht bent om te betalen. Wat precies “te lang” is, hangt af van het soort schuld. Een ziekenhuisfactuur is twee jaar na de verzorging verjaard, een rekening voor elektriciteit of telefonie na vijf jaar. Ons dossier Hoelang kan men van je de betaling van een schuld eisen? bevat een tabel met de meest voorkomende schulden en hun verjaringstermijn. Is de schuld verjaard, dan moet je zeker laten weten dat je niet betaalt op basis van die wettelijke regel. Verjaring treedt immers niet automatisch in.
Het zal weliswaar niet altijd mogelijk zijn om de verjaring als argument te gebruiken om een schuld niet te betalen. Schuldinvorderaars zijn je te slim af als ze je een ingebrekestelling sturen die door een advocaat is ondertekend. Zo’n document zet de verjaringstermijn immers stop. Er begint dan een nieuwe termijn van één jaar.
Als je een ingebrekestelling of herinnering ontvangt, reageer dan zo snel mogelijk. We overlopen de mogelijke scenario's na een herinnering of na een ingebrekestelling:
Indien je echt in de schulden zit kan je ook een verzoek tot schuldbemiddeling bij een minnelijke schuldbemiddelaar of een procedure van collectieve schuldenregeling opstarten.
Een onbetaalde schuld loopt snel op
De kans is heel groot dat de rekening die het incassobureau of de deurwaarder je presenteert, hoger ligt dan het bedrag van de eigenlijke schuld. Er worden namelijk meestal een aantal kosten toegevoegd. Het kan gaan om de herinneringskosten die voor een tweede of daaropvolgende herinnering aangerekend mogen worden. Of om een zogenoemd schadebeding. In zo'n contractueel beding spreek je vooraf af welke vergoeding je moet betalen als je laattijdig betaalt. Die vergoeding kan bestaan uit een vaste som geld en/of interesten op de hoofdschuld. Zo'n schadebeding mag, op voorwaarde dat de schuldeiser dat allemaal duidelijk heeft voorgeschreven in zijn algemene voorwaarden. Er gelden sinds 1 september 2023 strikte maxima voor de bedragen in een schadebeding.
Hoe dan ook mag een incassobureau of een deurwaarder alleen de kosten in rekening brengen die jouw eigenlijke schuldeiser contractueel had opgelegd. Het incassobureau mag geen extra kosten aanrekenen aan de schuldenaar voor zijn tussenkomst.
Betwist een eis die niet klopt
Het kan best dat een schuldeiser met een onbetaalde factuur zwaait terwijl jij goede redenen had om niet te betalen. Hoe zeker je ook van je stuk bent, neem wel de moeite om te laten weten waarom je niet akkoord gaat.
Doe dat in een brief aan het incassobureau of de deurwaarder, met een kopie aan de schuldeiser. Voeg de bewijsstukken toe. Als je slechts een deel van het geëiste bedrag betwist, betaal je beter het andere deel rechtstreeks aan de schuldeiser. Zo betoon je alvast je goede wil.
Invorderingsbureaus en deurwaarders steken niet graag veel tijd en energie in het lezen en begrijpen van een complex dossier met veel uitleg en diverse bijlagen. Hoe gegrond je argumenten ook zijn om de eis te betwisten, het is niet uitgesloten dat je preekt in de woestijn. En dat je gewoon deze reactie krijgt: “Wij hebben bij de schuldeiser gecheckt en u bent die rekening wel degelijk verschuldigd.” Ook al is daar niets van aan. Zo’n activiteit van minnelijke invordering is maar rendabel als het op een zeer geautomatiseerde manier werkt. Het onderzoeken van dossiers past blijkbaar niet in het plaatje.
Maar je moet het niet pikken als een incassobureau je blijft bestoken hoewel je de schuld reeds duidelijk hebt betwist. Het moet dan stoppen met je te belagen, dat is uitdrukkelijk in de wet bepaald. Laat het incassobureau dan weten dat je je rechten kent door te wijzen op artikel XIX.9 van het Wetboek Economisch Recht. Dat bepaalt dat onder meer dat als de consument zijn schuld gemotiveerd betwist, volgens de procedure in de ingebrekestelling of herinnering, geen andere maatregel mag genomen worden tot een beslissing werd genomen over die betwisting. Voeg er voor een incassobureau aan toe dat je aangifte zult doen bij de Economische Inspectie van de FOD Economie en voor een gerechtsdeurwaarder bij de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders.
Het probleem kan ook te wijten zijn aan het feit dat je te maken hebt met een schuldeiser van twijfelachtig allooi. Er zijn diverse bedrijven die je via de telefoon dingen aansmeren die je helemaal niet wilt en die royaal misbruik maken van de kracht van dreigen met een incassobureau of een deurwaarder. Lees hierover ons dossier Ongevraagd contract via de telefoon.
Het is zaak om niet te zwichten. Laten horen dat je weet welke je rechten zijn kan helpen. Bots je op een echte diehard, dan kun je altijd onze tussenkomst vragen. Onze juridische experten staan voor jou paraat op 02 542 34 34.