Hoe kies je de beste warmtepompboiler?

Waarom een warmtepompboiler kopen?

Warmtepompboilers, ondanks hun uitstekende energie-efficiëntie, hebben het probleem dat elektriciteit duurder is dan fossiele brandstoffen (tenzij je zonnepanelen hebt). Maar dit zal waarschijnlijk niet eeuwig blijven duren, omdat het gebruik van fossiele brandstoffen op de lange termijn afgebouwd zal worden.

Verbruik gedeeld door 3 of 4 vergeleken met een conventionele elektrische boiler

Aan de andere kant heeft een warmtepompboiler een verbruik dat drie tot vier keer minder is dan een conventionele elektrische boiler. Het is dus zeer zuinig en kan de investering van enkele duizenden euro's snel terugverdienen.

Welk type warmtepompboiler?

Er zijn verschillende soorten warmtepompboilers. Sommige bestaan uit een boiler en een buitenunit. Maar vanwege het installatiegemak zijn de monobloktoestellen (zonder buitenunit) het populairst bij consumenten. Dit zijn de warmtepompboilers die we testen.

Deze boilers kunnen warmte halen uit de omgevingslucht of uit de buitenlucht. Maar ze zijn hetzelfde apparaat. In werkelijkheid is het gewoon de installatie van de aansluitingen die verschilt.

Hoe kies je de juiste warmtepompboiler?

De prestatiecoëfficiënt (COP, ‘coefficient of performance’)

De COP of prestatiecoëfficiënt staat vermeld bij het technische gegevens en geeft de efficiëntie van elk apparaat aan. Deze coëfficiënt wordt berekend bij een specifieke luchttemperatuur, bijvoorbeeld 7 of 14°C. 

Het geeft de verhouding weer tussen de werkelijk verbruikte elektriciteit en de energie die het apparaat levert in de vorm van warmte. Een COP van 3 betekent dat het apparaat voor elke verbruikte kilowattuur (kWh) elektriciteit 3 kWh warmte levert aan het water in de tank. Om twee apparaten zo goed mogelijk met elkaar te vergelijken, moet je rekening houden met de COP berekend op basis van een identieke luchttemperatuur, anders ben je appels met peren aan het vergelijken.

De capaciteit van de warmtepompboiler 

Op het energielabel van elk apparaat staat een kraan met daarbij een maataanduiding tussen XXS en XXL. Net als bij kleding. Dit geeft de maximale dagelijkse hoeveelheid warm water aan die de warmtepompboiler kan leveren.

Medium of large is genoeg voor een huishouden van 4 personen

Een XL-boiler kan 364 liter warm water per dag leveren, of zelfs meer. De gemiddelde behoefte voor een gezin van 4 personen is 170 liter water van 40°C per dag. Een toestel van het type M of L volstaat dus.

Sensoren die rekening houden met je gewoontes

Er zitten nu veel temperatuursensoren in de tank. Hierdoor kan het apparaat rekening houden met je gewoontes en de hoeveelheid warm water die je elke dag gebruikt. 

Dus als je elke dag maar de helft of twee derde van de totale capaciteit van de tank gebruikt, zal het apparaat snel stoppen met het verwarmen van de volledige hoeveelheid om verliezen te beperken.

Een beetje meer is beter dan te weinig

Als je moet kiezen tussen 200 of 250 liter, kun je het beste het volume kiezen dat het huis van water voorziet als het maximaal gebruikt wordt (bijvoorbeeld 6 personen in plaats van 3).

Installatie en kenmerken van de warmtepompboiler

Bepaalde vereisten en kenmerken die specifiek zijn voor warmtepompboiler - de nabijheid van de badkamer, luchtinlaat en -uitlaat, minimale hoogte … - betekenen dat je je toestel niet zomaar overal kunt plaatsen. Je gaat dus best na of het mogelijk is om het toestel te plaatsen op de plaats die je gekozen hebt.

Dicht bij de badkamer(s)

De keuze van de locatie zal vaak worden bepaald door waar je warm water op dit moment wordt geproduceerd. Idealiter is het echter het beste om het apparaat zo dicht mogelijk bij de belangrijkste warmwaterafvoerpunten te plaatsen, d.w.z. badkamers en keukens, om warmteverlies en verspilling van water (dat blijft lopen tot het warm wordt) te voorkomen.

Lees meer in ons dossier over warm water in de keuken.

Minimale hoogte

Zorg voor voldoende hoogte voor deze toestellen, meestal wordt de warmtepomp boven het waterreservoir geïntegreerd in hetzelfde chassis uit één stuk, een monoblokboiler.

Kleine modellen met een hoogte van 1,5 m passen overal. Maar warmtepompboilers met een grotere capaciteit (250 of 300 liter) zijn tot 2 meter hoog, en je moet nog eens 10 tot 20 centimeter extra rekenen om het toestel schuin te vervoeren en recht te zetten in de kamer waar het geïnstalleerd moet worden. Dat is ook iets om rekening mee te houden.

Luchtinlaat en -uitlaat en waterafvoer van condens

Een warmtepompboiler heeft een luchtinlaat en -uitlaat naar buiten nodig, meestal met een diameter van 15 cm. Er zijn dakdoorvoeren beschikbaar om twee bestaande dakpannen te vervangen als je je toestel op zolder installeert. Of je kunt raamputten gebruiken als je stadswoning die heeft en je van plan bent om je thermodynamische boiler in de kelder te plaatsen. Anders moet je door een muur boren. Die muur kan bijvoorbeeld ook die van een garage naast het huis zijn.

Vergeet niet dat je moet zorgen voor een afvoer voor het condens dat wordt geproduceerd door de warmtepomp van de boiler.

Het geluidsniveau van de warmtepompboiler

Ondanks de inspanningen van de fabrikanten maken de warmtepomp en het ventilatiesysteem van de warmtepompboiler toch lawaai. Dit is een punt om rekening mee te houden en kan ook van invloed zijn op de locatie waar de boiler wordt geïnstalleerd.

Gemiddeld 53 dB

Tijdens het gebruik bevestigden onze tests de door de fabrikanten aangekondigde waarden: het gemiddelde voor alle toestellen bedroeg 53 dB(A).

Met dit geluidsniveau zijn deze apparaten vergelijkbaar met een grote koelkast of een rustig gesprek in een restaurant.

Vergeet niet dat deze apparaten meerdere uren per dag werken (tussen 2 en soms 5 tot 6 uur in het midden van de winter wanneer de buitenlucht kouder is).

Vermijd installatie in woonkamers

Wees voorzichtig als je van plan bent om je warmtepompboiler naast een slaapkamer of woonkamer te plaatsen, vooral als je binnenmuren geluid doorlaten. Het is wel mogelijk om akoestisch absorberende materialen in de ruimte te installeren waar je je warmtepompboiler installeert.

Je kunt het beste een onbewoonde ruimte of een gecompartimenteerde ruimte (technische kast) gebruiken om geluidsoverlast te voorkomen.

Opties voor warmtepompboilers

De opties zijn eigenlijk bedrijfsmodi die niet beschikbaar zijn met conventionele elektrische boilers:

• Eco: absolute prioriteit wordt gegeven aan de warmtepomp en niet aan de elektrische verwarmer, die als back-up aanwezig is.
• Vakantie: mogelijkheid om een periode van afwezigheid te definiëren met herstart bij terugkeer, waarmee je bespaart tijdens de periode van afwezigheid.
• Zonnemodus met panelen waarbij de temperatuur wordt verhoogd tot 62°C in plaats van 55°C om de opslag van de zonneproductie als warm water te maximaliseren.
• Automatische modus voor meer comfort, die de warmtepomp als prioriteit gebruikt en, indien nodig, het verwarmingselement om tijd te besparen, bijvoorbeeld om de tijd te verkorten die nodig is om warm water te produceren.

De prijs

Voor een warmtepompboiler betaal je over het algemeen tussen de € 2 500 en € 3 500, exclusief btw en installatie. Maar elk gewest kent een subsidie toe voor dit type toestel:

• Het Waals Gewest kent een subsidie toe tussen € 700 en € 4 200, afhankelijk van het gezinsinkomen;
• Brussel biedt een subsidie van € 1 400, € 1 500 of € 1 600, afhankelijk van het gezinsinkomen;
• In Vlaanderen varieert het bedrag van € 900 tot € 1 080. 

Er geldt een btw-verlaging van 6 % voor warmtepompboilers tot 31/12/2024.  We doen er alles aan om de overheid aan te moedigen om de btw op alle energiebesparende werken te verlagen naar 0 %.

In combinatie met zonnepanelen?

Als je zonnepanelen hebt, zal het interessanter zijn om je warmtepompboiler overdag te laten werken, wanneer je panelen goed produceren. Bovendien is de luchttemperatuur overdag hoger, wat het rendement van je toestel verhoogt.

Een groot voordeel van dit type toestel is dat het een laag vermogen heeft van slechts 300 tot 650 W, wat veel lager is dan een conventionele elektrische boiler (1 800 tot 2 000 W). Dankzij dit lage vermogen kun je het eigenverbruik van je productie door zonnepanelen optimaliseren. Je hoeft bijvoorbeeld alleen maar je boiler te programmeren om tussen 10 en 15 uur te werken als je installatie op het zuiden is gericht. Van april tot oktober is uw productie voldoende om een groot deel van je verbruik te dekken.

Zo vind je de juiste warmtepompboiler

Gebruik onze vergelijkingstool om een warmtepompboiler te vinden die aan jouw behoeften voldoet.

Een warmtepompboiler installeren: met wie moet je contact opnemen?

Het installeren van een warmtepompboiler is complexer dan het installeren van een eenvoudige elektrische boiler. 

We raden je aan om alleen offertes aan te vragen bij installateurs die gecertificeerd zijn voor dit type installatie. Dit is de RESCert-certificering, die specifiek is voor hernieuwbare energiebronnen. 

Ga voor een lijst met gecertificeerde installateurs naar rescert.be onder de rubriek “Gecertificeerde installateurs” en dan naar “Warmtepompen”. En zoek naar alle informatie die in een offerte moet worden opgenomen.

Conclusie

Een warmtepompboiler zou een prioriteit moeten zijn voor wie een elektrische boiler heeft.

Het is een performant apparaat dat ideaal is als je zonnepanelen hebt, waarmee je een deel van de productie kunt opslaan in de vorm van warm water.

Het is ook een eerste stap in de richting van de warmtepomp voor wie een ketel heeft die zowel verwarming als warm water levert. Sterker nog, als je erover denkt om uiteindelijk over te stappen op een warmtepomp voor verwarming, raden we aan om de productie van verwarming en sanitair warm water te scheiden. 

Zie ook onze sectie Kun je een warmtepomp gebruiken om je sanitair warm water te verwarmen? in onze sectie Een warmtepomp voor je verwarmingssysteem.

Veelgestelde vragen

Hoe lang gaat een thermodynamische boiler mee?

Tussen de 15 en 20 jaar, vergelijkbaar met de levensduur van een elektrische boiler. 

Wat zijn de jaarlijkse onderhoudskosten? 

Die zijn er niet. Je hoeft alleen de filters zelf schoon te maken. 

Kan ik een thermodynamische boiler zelf installeren? 

Ja, als het een monoblokboiler is (zonder buitentoestel). Maar je moet wel een goede klusjesman zijn, beschikken over loodgietersgereedschap en speciaal gereedschap om de gaten voor de luchtinlaat en -uitlaat te boren en de geïsoleerde buizen voor de aansluitingen.