Hoe kunnen ventilatie, CO2-detectoren en luchtreinigers helpen tegen corona?

CO₂-detectoren zijn op zich niet in staat om het coronavirus te herkennen. Toch kan de meting van het CO₂-gehalte in een ruimte een goede indicatie zijn voor de luchtkwaliteit. Hoe hoger het CO₂-gehalte, hoe meer uitgeademde lucht er immers in de ruimte aanwezig is. En uitgeademde lucht betekent ook aerosolen, die kleine druppeltjes met partikeltjes afkomstig uit onze longen. Precies die aerosolen helpen het virus circuleren. Met andere woorden, hoe hoger het CO₂-gehalte in de binnenlucht in een ruimte, hoe hoger het risico op een besmetting door zgn. "airborne" virussen, die zich dus door de lucht verspreiden zoals het coronavirus en het griepvirus.

Welke CO₂-meter te kiezen?

Cruciaal is dat je een meter neemt met een sensor die effectief het CO₂-gehalte meet, en niet een toestel dat op indirecte wijze een CO₂-equivalent aangeeft. Daarom kies je in principe voor een CO₂-sensor van het NDIR-type (NDIR staat voor “niet-dispersieve infrarood”). Neem geen detector met een TVOC-sensor (TVOC staat voor Total Volatile Organic Compounds). Bij twijfel kun je zelf een eenvoudige proef op de som nemen: verstuif een geur in de buurt van het toestel, zoals een deodorant. Een TVOC-sensor zal meteen reageren, een NDIR-sensor zal niet reageren.

Het meetbereik van het toestel moet tot minstens 2000 ppm (deeltjes per miljoen) gaan, en bij voorkeur tot 5000 ppm of meer. Je kunt zelf de maximumgrens testen door er gewoon over te ademen.

Elk meettoestel heeft wel een foutenmarge. In de huidige context wordt een fout van maximaal 10% van de meting tot 2000 ppm aanvaard. Als dan effectief een waarde van 800 ppm wordt vastgesteld, situeert de correcte waarde zich tussen 720 en 880 ppm. De foutenmarge van het toestel vind je terug in de technische fiche bij het toestel.

Welke informatie geeft een CO₂-meter?

CO2-meetinstrumenten kunnen allerlei aanduidingen geven, al dan niet gecombineerd. Zo kunnen ze:

• de gemeten waarde direct op het scherm weergeven;
• de meetgegevens opslaan (gegevensregistratie): de meetgegevens worden dan op afstand verzonden en opgeslagen op bv. een server. Je kunt ze raadplegen via een app op een smartphone of op een website;
• een kleuraanduiding geven, bv. een groene, oranje of rode led-aanduiding, afhankelijk van de geprogrammeerde CO₂-drempelwaarden;
• een geluidssignaal of een melding uitsturen als een bepaalde CO₂-drempelwaarde wordt overschreden.

Als de gemeten waarde rechtstreeks op het scherm komt, kun je die meteen aflezen.

Toestellen die metingen kunnen opnemen en opslaan, bieden het bijkomende voordeel dat je het verloop van de CO₂-waarden over een bepaalde periode visueel kunt weergeven en trachten te analyseren, bv. om na te gaan wat de impact is van een of meer ramen open te zetten.

Een kleuraanduiding of alarm kan de gebruikers er meteen attent op maken dat een bepaalde drempelwaarde is overschreden. Zo kun je snel maatregelen treffen. Let wel: sommige toestellen geven de kleuraanduiding niet permanent weer maar pas nadat je het display eerst even hebt aangetikt. Het is trouwens handig als je die drempelwaarden zelf kunt instellen, en niet uitsluitend moet voortgaan op de door de fabrikant ingestelde waarden.

Het is sterk aanbevolen om een kleuraanduiding of een alarm te combineren met een onmiddellijke weergave van de CO₂-concentratie zodat je ook weet in welke mate de drempelwaarde is overschreden. Op die manier kun je de gepaste actie ondernemen.

Waar plaats je een CO₂-meter?

Sommige toestellen zijn draagbaar, andere kun je op een meubel plaatsen of tegen de muur bevestigen. De keuze van het type bevestiging hangt af van hoe je wilt meten: steekproefsgewijs of permanent.

Toestellen die op batterijen werken kun je makkelijk overal plaatsen, maar je moet die batterijen wel af en toe vervangen of opladen. Toestellen op netvoeding hebben dat nadeel niet, maar de stroomkabel kan je soms beperken in de keuze van de plaats. Er zijn overigens ook CO₂-detectoren die je van stroom kunt voorzien via een USB-poort.

Plaats de detector zoveel mogelijk in het gebruikte gedeelte van de ruimte, maar niet naast een deur, een open raam of de toevoeropening van een ventilatiesysteem. Zet hem ook niet direct naast personen. Laat minstens 1,5 m afstand.

Kalibratie van een CO₂-meter

Na verloop van tijd kan er bij CO₂-detectoren een lichte verschuiving van de meetresultaten optreden. Daarom is het belangrijk om de detector opnieuw te kunnen ijken. De voorkeur gaat uit naar een dual beam- of ABC-Logic-sensor die het verschillende jaren zonder nieuwe externe ijking kan stellen, of nog een detector die handmatig kan worden herijkt op basis van de buitenlucht.

Onze Duitse collega’s van Stiftung Warentest hebben een twintigtal toestellen getest in 2021 en 2022. Het gaat om toestellen die online te bestellen zijn. We hebben nagegaan welke toestellen hiervan in België verkrijgbaar zijn en geven er een oordeel bij.

Toestel met opvallende houten behuizing maar zonder display. Een lichtring kan verschillende kleuren aannemen: groen (onder 800 ppm), geel (800 tot 1200 ppm) of rood (boven 1200 ppm). Vanaf 1250 ppm gaat het rood ook knipperen. In de test houdt het toestel zich goed aan die drempelwaarden. Maar je krijgt wel geen enkele gemeten waarde te zien.
Het toestel is al van fabriekswege gekalibreerd. Je kunt verder zelf niets instellen.
Volgens de fabrikant bevat dit toestel ook een sensor voor de luchtvochtigheid en meerdere temperatuursensoren. Een flikkerend blauw licht wijst op een zeer hoge luchtvochtigheid die een risico voor schimmelvorming zou inhouden.

Besluit: eenvoudig toestel. Oogt mooi door de houten behuizing. De gekleurde ring is vanuit alle richtingen goed te zien.

Toestel met een netwerkfunctie (WLan) en bediening via een app. Het heeft een klein display (zoals een e-reader) en kan daarop een of twee waarden weergeven: CO2, temperatuur, relatieve vochtigheid, radon, fijnstof, vluchtige organische verbindingen of luchtdruk. Welke waarde wordt getoond, daarover beslist de gebruiker via de app.
Je hebt geen permanente kleurweergave van de gemeten CO₂-concentratie, zoals bij andere toestellen. Al kun je wel kortstondig iets gelijkaardigs verkrijgen: een ledlichtje licht op nadat je kort daartoe een teken hebt gevraagd: groen, geel of rood. Die kleur zou volgens de fabrikant de algemene luchtkwaliteit weergeven. Dan verspringt dat en krijg je telkens een waarde te zien die matig (geel) of slecht (rood) is. In de test probeerden we in de app de weergave voor CO₂ uit. Als we daartoe de opdracht hadden gegeven, gaf het ledlichtje op het toestel even rood aan (bij 1210 ppm) om daarna uit te doven.
De weergave in de app is overzichtelijk en goed gestructureerd en laat zich intuïtief bedienen. Het hoofdscherm toont de actuele waarden van alle metingen, alsook de globale luchtkwaliteit en een kleur- en tekstaanduiding.
Voor elke gemeten waarde kun je nog een apart scherm krijgen, met daarop een grafiek voor verschillende tijdspannes (48 uur, week, maand, jaar), een gemiddelde waarde en een kleuraanduiding voor de waarden die op een bepaald ogenblik zijn gemeten. Voor de CO₂-concentratie werkt de app met de volgende drempelwaarden: groen (goed) onder 800 ppm, geel (middelmatig) voor 800–999 ppm en rood (slecht) vanaf 1000 ppm. Die drempelwaarden werden in de test zeer goed opgevolgd. Een geluidssignaal als alarm is er niet. Je kunt wel een waarschuwing instellen in de app. Je kunt ook met meerdere personen met dit toestel omgaan, op voorwaarde dat je een AirThings-Account deelt.

Besluit: zeer goed uitgerust, maar geen permanente kleuraanduiding op het toestel zelf. Is minder geschikt om te waarschuwen voor een te hoge CO2-concentratie. Via de app heb je wel veel functies. De app is zeer goed uitgewerkt.

Goed meettoestel met tal van functies waarmee je de luchtkwaliteit op verschillende plaatsen kunt meten. Het kan op batterijen werken, maar ook op netspanning.

Dankzij een ingebouwde magneet kun je het toestel tegen een metalen wand bevestigen. Je kunt het ook ophangen of staand opstellen.

Het kleine scherm geeft de CO₂-concentratie, de temperatuur en de relatieve vochtigheid weer. Die worden ook met smileys aangeduid in verschillende kleurachtergronden (in geel of rood). De vooraf ingestelde drempelwaarden kun je niet veranderen: geel vanaf 1000 ppm en rood rond 1700 ppm is toch aan de hoge kant. Het geluidssignaal kun je in- en uitschakelen.

Dit toestel kan de gemeten waarden opslaan en naar een computer (pc of notebook) doorsturen. Je kunt ook online werken met een USB-kabel of met een Bluetooth-verbinding zodat je het toestel kunt bedienen van op de computer. De daartoe vereiste software is gratis te downloaden.

Besluit: goed meettoestel dat ook wetenschappelijke doelstellingen nastreeft. Het kleine scherm staat nogal vol en de vele functies zijn soms wat veel voor een leek.

Klein toestel met een display waarop de gemeten waarden verschijnen voor CO₂, temperatuur en relatieve vochtigheid. Voor de CO₂-concentratie worden ook drie kleuraanduidingen gehanteerd: groen (tot 800 ppm), geel (800–1200 ppm) of rood (boven 1200 ppm). In onze test sprong het licht iets later op rood (vanaf 1300 ppm), maar het toestel meet wel op een zeer betrouwbare wijze. Als het licht op rood springt, weerklinkt ook een alarmsignaal, dat je kunt uitschakelen.
Dit toestel lijkt sterk op een ander toestel uit de test: Conrad/Voltcraft CO-60. De beide toestellen hebben al zeker een vergelijkbaar display.

Besluit: het toestel meet betrouwbaar en precies. Goed voor een enkele meting maar niet voor een reeks metingen: het toestel slaat de gemeten waarden niet op en er is geen interface om ze naar een pc door te sturen. Het display is echter niet uit alle richtingen leesbaar. Daarom is het toestel niet aan te bevelen.

Slim toestel dat niet alleen de CO₂-concentratie maar ook fijnstof, vluchtige organische verbindingen (VOC’s), formaldehyde en de relatieve vochtigheid kan vaststellen. Het werkt alleen in combinatie met een smartphone-app en een WLan-verbinding. Op het toestel krijg je een aanduiding in kleuren; voor de effectief gemeten waarden moet je de app gebruiken.
Het toestel geeft de hogere CO₂-concentraties niet aan. Het bleef in de test op groen-geel hangen, maar ging nooit verder door naar de andere kleuren (oranje, rood, paars).

Besluit: toestel met te veel minpunten en eigenlijk onbruikbaar als CO₂-meter.

Sensor voor zowel CO₂ als voor vluchtige organische verbindingen (VOC). Maar in de test schoot het toestel te kort bij de CO₂-meting: de kleuraanduiding volgens de gemeten waarden (groen-geel-oranje-lichtrood-rood) werkt niet goed. Bij 700 ppm verspringt de kleur wel van groen naar geel, maar daarna blijft de kleur op geel hangen, zelfs bij een extreem hoge CO₂-concentratie van 3000 ppm.

Besluit: dit toestel is niet aan te bevelen want de CO₂-meting is niet betrouwbaar. Het toestel staat ook niet stabiel.

Goed toestel voor weinig geld. Geeft waarden voor de CO₂-concentratie, de temperatuur en de relatieve vochtigheid. Daarbovenop krijg je een kleuraanduiding en een Engelstalige commentaar voor de CO₂-concentratie: GOOD (groene kleur) tot 700 ppm, NORMAL (gele kleur) bij 701–1000 ppm of POOR (rode kleur) boven 1000 ppm. De rode kleur sprong in de test iets later op dan wat door de fabrikant wordt aangegeven: pas bij 1100 of 1200 ppm. Het toestel meet wel zeer betrouwbaar. Kort geluidssignaal zodra 1000 ppm wordt overschreden; het alarm is feller vanaf 2000 ppm. Je kunt dit alarm wel uitschakelen.
De fabrikant beveelt een manuele kalibratie aan bij de eerste ingebruikname en na een langere periode van niet-gebruik. Daartoe moet je het toestel zowat 20 minuten in open lucht plaatsen.

Besluit: klein meettoestel dat je door de ingebouwde batterij makkelijk op verschillende plaatsen kunt neerzetten. Maar de autonomie van de batterij is beperkt tot 3,5 uur. Het scherm is klein, maar voldoende helder en goed leesbaar, ook van op grotere afstand of uit een brede hoek.

Het bovendeel van de behuizing kan in drie kleuren oplichten: groen (onder 1000 ppm), geel (tussen 1000 en 1999 ppm) of rood (vanaf 2000 ppm). Het toestel biedt geen display.
De sensor kalibreert zichzelf; je hoeft zelf niets in te stellen (en je kunt dat ook niet). De producent raadt aan om het toestel op een hoogte van ca. 2 m tegen de wand aan te brengen, buiten het bereik van direct zonlicht.
In de test reageert dit toestel op een zeer betrouwbare manier en het rood lichtte zelfs iets vroeger op dan door de fabrikant aangegeven: bij 1900 ppm. In het kader van corona is dat eigenlijk al te laat. Wij raden aan om de kamer in kwestie reeds bij geel te verluchten.

Besluit: eenvoudig toestel, dat je vanuit alle richtingen perfect kunt waarnemen.

Geeft een weergave van de CO₂-concentratie, de temperatuur, de relatieve vochtigheid en het lawaai. Dit toestel werkt eerst alleen in combinatie met een smartphone en een app. Nadat je het toestel in gebruik hebt genomen, toont de app alle gemeten waarden en kun je het toestel ook verder via de app instellen. Het meettoestel zelf beschikt alleen over een lichtstrip en een touchscreen. Als je er je vinger op legt, licht de lichtstrip op in een kleur volgens de gemeten waarde (“gezondheidsindex in de woning”).
Alleen in de app krijg je kleuraanduidingen voor de gemeten CO₂-concentratie. In de test reageerde het toestel op de volgende drempelwaarden: van blauw naar groen rond 850 ppm, van groen naar geel bij ca. 1100 ppm en naar rood bij zo’n 1300 ppm.

Besluit: goede app met overzichtelijke instelling van de meetwaarden.

Meettoestel in een design van een wekkerradio en met ook een wekfunctie. Het geeft aanduidingen voor de CO₂, de temperatuur, de relatieve vochtigheid en de TVOC (totale concentratie van vluchtige organische stoffen).
Op het display krijg je de gemeten waarden alsook kleuraanduidingen te zien. Volgens de fabrikant is de kleur groen tot 1000 ppm, geel tussen 1001 en 2000 ppm en rood boven 2000 ppm. In de test sprong het toestel al bij 1850 ppm op rood. In de context van corona kun je echter beter niet wachten tot de rode kleur verschijnt, maar al bij geel het desbetreffende lokaal gaan verluchten.
Bij 800 ppm krijg je trouwens een geluidssignaal voor de CO₂-concentratie. Het kan de gebruiker op de heupen werken want het stopt pas als de CO₂-concentratie weer gezakt is. Je kunt het alarm wel permanent uitschakelen, maar niet tijdelijk.
Behalve de gemeten waarden krijg je ook grafieken met de historieken voor de luchtkwaliteitsindex, fijnstof, de CO₂-concentratie en TVOC voor de voorbije vijf uur.
Het toestel kalibreert zichzelf automatisch. Je moet het daartoe geregeld in de open lucht plaatsen. De fabrikant raadt trouwens af om het toestel langdurig in een besloten niet-verluchte ruimte te gebruiken.

Besluit : je krijgt heel wat meetwaarden in een oogopslag. Het display is groot en goed leesbaar. Helaas is er geen pc-interface meegeleverd om de vele opgemeten waarden op te slaan. Dankzij de ingebouwde batterij kun je het toestel mobiel gebruiken.

Dit toestel geeft niet alleen kleuraanduidingen (kleurbalken) maar ook effectief gemeten waarden. Het display op de voorkant geeft de volgende zaken weer: CO₂-concentratie, temperatuur, relatieve vochtigheid en fijnstof. De lichtbalk die boven het kubusvormige toestel uitkomt, kan drie kleuren aannemen voor de CO₂-concentratie: groen (onder 1000 ppm), geel (1000–1400 ppm) of rood (boven 1400 ppm). Het toestel bleek in de test zeer betrouwbaar.
Je kunt de drempelwaarden overigens zelf instellen. Het geluidssignaal voor een CO₂-alarm kun je ook zelf in- en uitschakelen. Het toestel slaat de gemeten waarden op zodat je evaluaties kunt maken over verschillende tijdspannes.

Besluit: zeer goed herkenbare aanduiding van de CO₂-concentratie. De waarden op het display zijn weliswaar klein maar toch goed leesbaar. Je krijgt ook alle informatie in een oogopslag.
Het toestel is duur, maar begint te klapperen als je het lichtjes schudt. De lichtbalken voor de aanduiding van de CO₂-concentratie zitten nogal los in de behuizing. Al bij al wel een goed toestel.

Dit meettoestel geeft aanduidingen van de CO₂-concentratie, de temperatuur en de relatieve vochtigheid. Een weergave via kleuren heb je niet. Maar je krijgt van het toestel wel een Engelstalige commentaar bij de gemeten CO₂-concentratie: GOOD onder 800 ppm, NORMAL tussen 800 en 1400 ppm en POOR boven ppm. Je kunt deze drempelwaarden zelf instellen.
De CO₂-meting gebeurt correct. De drempelwaarde voor POOR wordt in de test bij 1500 ppm bereikt. Dan flikkert aan de linkerkant van het display een rood ledlichtje en je krijgt ook een pieptoon te horen. Dat geluidssignaal kun je uitschakelen.
Het toestel is van fabriekswege gekalibreerd. De fabrikant beveelt aan om het geregeld opnieuw te kalibreren in de open lucht.

Besluit: een goed klassiek toestel (met software op een cd-rom). Interessant is dat je de gemeten waarden over een langere tijdspanne kunt analyseren.
Het toestel oogt een beetje lomp: een meetsonde steekt uit het toestel, wat niet leuk oogt. Je krijgt geen kleuraanduidingen maar wel de gemeten waarden en commentaar in tekstvorm.

Dit klassieke toestel geeft de CO₂-concentratie, de temperatuur en de relatieve vochtigheid weer (met de datum en het uur). Je krijgt er gekleurde lichtjes bovenop: groen voor goed, geel voor normaal en rood voor slecht. Maar “slecht” wordt pas aangegeven vanaf 1700 ppm, wat nogal hoog is.
Goede, grote en heldere weergave, die van ver te herkennen is.
Alle gemeten waarden kunnen volgens instelbare tijdsintervallen automatisch worden bijgewerkt en opgenomen.

Besluit: zeer goed toestel Je kunt de gemeten waarden evalueren. Geen noemenswaardige minpunten behalve het hoge stroomverbruik.

Dit toestel oogt als een verkeerslicht. De grote gekleurde lichten (groen onder 1000 ppm, geel tussen 1000 en 19999 ppm en rood vanaf 2000 ppm) zijn van ver zichtbaar, waardoor het toestel zich ook leent voor een gebruik in de klas of op het werk. Je kunt deze drempelwaarden niet veranderen.
Het rode licht komt in de context van corona te laat. De kleur sprong in de test wel al op geel bij 850 tot 1200 ppm. Als je de desbetreffende ruimte dus al bij geel verlucht, zit je met dit toestel toch goed.
Als het donker wordt, zou het toestel zichzelf automatisch uitschakelen om stroom te besparen. Maar in de test blijkt dit niet te kloppen. Volgens de fabrikant heeft het toestel nochtans de nachtelijke pauze nodig om overdag correct te werken.

Besluit: eenvoudig maar zeer goed zichtbaar toestel, ook in klassen, kantoren en magazijnen. Iets minder geschikt voor een leefruimte wegens zijn hoogte (30 cm) en zijn verkeerslicht-look. Je moet de ruimte wel al bij de gele kleur verluchten.

In de test van Stiftung Warentest was dit toestel een Beste Koop. Behalve het CO₂-gehalte worden ook de temperatuur en de relatieve vochtigheid weergegeven. De CO₂-meting wordt trouwens op meerdere manieren aangegeven: via de effectief gemeten waarde, in een cirkelvormige balk en met kleursignalen: donkergroen (uitstekend), lichtgroen (> 600 ppm), oranje (> 1000 ppm) en rood (> 1500 ppm), met daarbovenop een aanbeveling in tekst om het lokaal desgevallend te verluchten. Je kunt deze drempelwaarden zelf instellen. Desgewenst kun je minimum-, maximum- en gemiddelde waarden verkrijgen voor de CO₂-concentratie, de temperatuur en de relatieve vochtigheid over een tijdspanne van 15 minuten of 8 uur.

Besluit: prima toestel voor wie concrete meetwaarden wenst en de luchtkwaliteit over een langere periode wil kunnen analyseren.

Toestel met zowel een display als een opslagfunctie. Het display geeft de gemeten waarden weer voor CO₂, temperatuur en relatieve vochtigheid. De CO₂-concentratie wordt nog eens extra aangegeven door kleuraanduidingen rechts naast het display: groen (onder 800 ppm), geel (800–1200 ppm) en rood (boven 1200 ppm). In de test bleek het toestel dit correct toe te passen, wat het toestel een “zeer goed” oplevert voor de CO₂-meting. Je kunt de beide drempelwaarden overigens zelf instellen. Als de rode waarde wordt bereikt, weerklinkt ook een geluidssignaal. Je kunt dit alarm wel uitschakelen.
De gemeten waarden voor CO₂, temperatuur en luchtvochtigheid kunnen op de bijbehorende micro-SD-kaart worden opgeslagen. Dat gebeurt om de vijf seconden.

Besluit: klein toestel met een geheugenfunctie. Het geeft verschillende aanduidingen, maar het display is niet verlicht. Bij schemerlicht zie je er weinig van. De kleur kun je enkel van voren goed zien.

Deze kleine CO₂-monitor geeft afwisselend de CO2-waarde (15 seconden) en de temperatuur (5 seconden) weer. Drie lichtdioden (groen, geel en rood) vormen een aanduiding voor de CO₂-concentratie. De metingen zijn zeer betrouwbaar: bij een CO₂-concentratie van 800 ppm springt de diode op geel en rond 1200 ppm op rood.
De stroom wordt geleverd via een USB-kabel van een computer of een stopcontact (de adapter is niet bijgeleverd).

Besluit: een klein maar zeer betrouwbaar toestel dat interessant is voor wie op meerdere plaatsen enkele metingen wilt uitvoeren. Je kunt het makkelijk meenemen of aan iemand anders uitlenen.

De CO2-concentratie wordt aangegeven met een kleine lichtstreep op de voorkant van het toestel: groen (onder 1000 ppm), oranje (1000–1999 ppm) of rood (vanaf 2000 ppm). In de context van corona komt het rode licht te laat. In de test sprong het licht overigens pas vanaf 2200 ppm op rood. Je begint dus maar beter de ruimte te verluchten bij oranje. In de test sprong het licht op oranje bij 1050 ppm.
Als het toestel op een tafel of rek ligt, is de kleuraanduiding nagenoeg niet zichtbaar. Je kunt het toestel ook op een sokkel plaatsen, maar dan verschuift het snel. Het volstaat om de USB-kabel voor de stroomvoorziening even aan te raken en het toestel gaat al op wandel. Als dat gebeurt, kun je de streep licht soms niet meer zien vanuit de hoek die je had ingesteld. Wandmontage is nog het beste; dan kan het toestel niet verschuiven.

Besluit: zeer eenvoudig toestel dat wel enkel een kleine streep licht geeft. Het toestel springt ook te laat op rood; je doet er goed aan om al te verluchten bij oranje licht. Er bestaan betere alternatieven.

Luchtkwaliteitsmeter voor CO₂, temperatuur, relatieve vochtigheid, luchtdruk, totale concentratie van VOC’s, fijnstof, CO, NO₂ en ozon. De aanduiding verloopt uitsluitend via een app, en dus niet via het toestel.
De app werkt op iOS en Android. Ze geeft de actuele waarde van elk van de 9 gemeten parameters, en dat in één oogopslag, in een raster of in een lijst. Er wordt ook een berekende "Virus Index" weergegeven als een waarde op 10, vergezeld van een Engelstalige commentaar (Good, Mild, Bad, Severe). Tegelijk is er voor elk van de 9Text go hereparameters een kleuraanduiding alsook een grafiek met de geschiedenis van het afgelopen uur, de voorbije dag of de laatste maand.
Voor de CO₂-concentratie wordt gewerkt met drie kleuren (in de app, dus niet op het toestel): groen (onder 800 ppm), geel (800-1500 ppm) en rood (boven 1500 ppm).
Je moet de uHoo-app downladen en een gratis account aanmaken. Het toestel wordt dan met het wifi-netwerk verbonden via de app.
Op het toestel zelf kun je niets doen. In de app krijg je wel een overzicht van de metingen van elke parameter.

Besluit: dit toestel voert heel wat metingen uit, maar je kunt alleen via een app werken. Op die manier kun je ook met meerdere personen hetzelfde toestel gebruiken om de waarden te bekijken. Er zijn echter ook heel wat minpunten aan dit toestel.

Klein toestel met een monochroom display en gekleurde ledlichtjes. Op het display verschijnen de gemeten waarden voor CO₂, temperatuur en relatieve vochtigheid. Aanvullend wordt voor de CO₂-concentratie ook een kleur getoond aan de hand van ledlichtjes: groen (tot 800 ppm), geel (800–1500 ppm) of rood (boven 1500 ppm). Het rode lichtje verscheen in de test ietwat later (vanaf 1600 ppm), maar de meting van het toestel is wel zeer betrouwbaar. Wanneer de rode drempel wordt bereikt, weerklinkt ook een geluidssignaal, dat je evenwel kunt uitschakelen.
Dit toestel lijkt sterk op een ander toestel uit de test: Ebro RM 100. Beide toestellen ogen gelijkaardig en hebben alvast een vergelijkbaar display.

Besluit: het toestel meet betrouwbaar en precies. Het is geschikt voor een momentopname maar een reeks metingen is niet mogelijk; het toestel kan immers geen waarden opslaan en er is geen interface om de meetwaarden op een smartphone of een computer te krijgen. Het display is niet uit alle richtingen leesbaar, wat een minpunt is.

Dit toestel oogt daadwerkelijk als een verkeerslicht met drie kleuren: groen (onder 1000 ppm), geel (1000–1999 ppm) en rood (vanaf 2000 ppm). De lichtringen zijn uit elke richting goed zichtbaar.
In de context van corona springt het licht zeer laat op rood: in onze test pas bij 2250 ppm. Hiervoor krijgt het toestel een onvoldoende. Het licht springt ook later op geel dan de fabrikant beweert: in onze test pas bij 1150 ppm.

Besluit: slecht toestel. De CO₂-meting is gebrekkig. Het rode licht komt te laat.

Luchtzuivering is een optie wanneer het niet haalbaar is om een ruimte voldoende te ventileren, of zelfs als bijkomende maatregel in een ruimte die al afdoend wordt geventileerd. Een luchtreiniger haalt immers aerosolen uit de lucht en kan zo het besmettingsrisico verder verkleinen.

Geen volwaardig alternatief voor ventilatie

Luchtreinigers kunnen op zich geen algemeen goede binnenluchtkwaliteit garanderen. In die zin vormen ze geen volwaardig alternatief voor een adequate ventilatie.

Ventilatie voert immers alle vervuilende stoffen (gassen, partikels, micro-organismen) naar buiten af en voert tegelijk verse buitenlucht aan, waardoor de concentratie van die stoffen zal dalen.

Luchtzuivering pakt enkel bepaalde verontreinigende stoffen aan en laat andere ongemoeid. Zo hebben sommige luchtzuiveringstechnologieën die nochtans nuttig zijn voor COVID-19 totaal geen invloed op gassen. Het CO₂-gehalte in de ruimte – CO₂ is een gas - zal ook niet dalen als je gebruik maakt van luchtzuivering.

Welke luchtreiniger te kiezen?

Er bestaan verschillende types van toestellen. Die met een HEPA-filter zijn het meest aangewezen om het besmettingsrisico door aerosolen te verminderen. UV-gebaseerde luchtzuiveringssystemen worden momenteel niet aanbevolen buiten ziekenhuizen en sterk gecontroleerde omgevingen. De zgn. ozon-systemen zijn nooit aan te bevelen.

CADR als equivalent ventilatiedebiet

Een belangrijk kenmerk van een luchtreiniger is de CADR, wat staat voor Clean Air Delivery Rate. Dat is het equivalente ventilatiedebiet (uitgedrukt in m³/uur) dat met dit toestel kan worden bereikt.

Als je luchtzuivering toepast in combinatie met CO₂-monitoring mag je een gecorrigeerde CO₂-limiet hanteren. Je mag dan immers boven 800 ppm gaan maar je moet wel nog steeds onder 1200 ppm blijven.

Je kunt de vereiste CADR voor de ruimte in kwestie op twee manieren bepalen:

• oppervlakte x hoogte van de ruimte x 6 luchtverversingen per uur. Bv. een ruimte van 20 m² groot x 2,5 m hoog x 6 luchtverversingen geeft een vereiste CADR van 300 m³ per uur;

of

• minstens 50 m³ per uur per persoon die in de ruimte aanwezig is. Als er dan 8 personen aanwezig kunnen zijn, moet je een CADR van 400 m³ per uur voorzien.

Daarna kies je voorzichtigheidshalve voor de meest strenge eis. Bedenk wel dat de CADR slaat op de combinatie van ventilatie + luchtreiniging. Luchtreiniging biedt in vergelijking met ventilatie overigens het voordeel dat je minder lucht van buiten moet opwarmen zodat je energieverbruik minder zal stijgen. Het verbruik van de luchtreiniger zal geringer zijn dan het extra energieverbruik om die buitenlucht mee op te warmen.

Schenk aandacht aan het geluidsniveau

Hou bij jouw keuze van luchtreiniger rekening met het lawaai dat ze produceren. Dat varieert met de debietstand. Een lagere debietstand staat gelijk met minder lawaai, maar ook met een minder efficiënte luchtzuivering. Informatie over het geluidsniveau vind je normaal bij de technische kenmerken van het toestel.

De opgegeven CADR-waarde in de technische documentatie geldt inderdaad over het algemeen voor de hoogste stand met het hoogste debiet. Vergewis je van de CADR-waarden bij de lagere standen en ga na of het toestel bij werking op een lagere stand nog voor een voldoende hoge luchtverversing kan zorgen. Door het lawaai dat zo’n toestel soms maakt, kun je geneigd zijn om het toestel al gauw op een lagere stand te zetten. In die zin kun je dan soms beter een toestel nemen dat wat overgedimensioneerd is voor de bedoelde ruimte in huis.

Waar plaats je een luchtreiniger?

Uiteraard volg je de richtlijnen van de fabrikant van het toestel. Verder hou je maar beter volgende raadgevingen in acht:

• plaats de luchtreiniger niet in de buurt van openstaande ramen of deuren;
• zet hem niet in de hoek van een ruimte maar wel zo centraal mogelijk;
• laat voldoende vrije ruimte rond de aanzuiging van het toestel;
• twee kleine luchtreinigers zijn beter dan één grote luchtreiniger voor eenzelfde totale CADR.