Opzegvergoedingen voor vaste energiecontracten, slimme zet of valkuil?

Prijsverschil tussen variabele en vaste energiecontracten in België

Net als wij constateert de VREG dat het prijsverschil tussen variabele en vaste energiecontracten in België op dit moment heel groot is. Voor een gemiddeld elektriciteits- en aardgasverbruik bedraagt dit verschil ongeveer 400 euro. Dat is een stevige risicopremie die consumenten moeten ophoesten als ze willen kiezen voor gemoedsrust en zekerheid.

VREG en energieleveranciers willen herinvoering opzegvergoeding

De Vlaamse energieregulator wijst erop dat huishoudelijke afnemers momenteel wettelijk vrij zijn om op elk moment van energieleverancier te veranderen.

Opzegvergoedingen vroeger en nu

Tot meer dan 10 jaar geleden waren opzegvergoedingen van 50 tot 75 euro, afhankelijk van de resterende looptijd van het contract, gebruikelijk en vormden ze een sterke rem op de concurrentie. In 2012 werd de opzegvergoeding afgeschaft.

Daar kan volgens de VREG best verandering in komen: de energieregulator pleit ervoor dat vaste energiecontracten opnieuw vast worden, zowel voor leveranciers als afnemers. Dit zou de leveranciers meer zekerheid bieden, aangezien het risico op vroegtijdige stopzetting van het contract door de afnemer wordt beperkt. Volgens de toezichthouder zal dit uiteindelijk leiden tot aantrekkelijkere vaste prijzen.

Vergelijking met Nederlandse situatie

Ook energieleveranciers, vertegenwoordigd door de sectororganisatie FEBEG, pleiten al geruime tijd voor de herinvoering. Volgens hen zou dit moeten leiden tot meer voordelige vaste energiecontracten.

Ze wijzen daarbij naar Nederland, waar de opzegvergoeding sinds 1 juni 2023 is aangepast, en waar de vaste en variabele energieprijzen inderdaad veel dichter bij elkaar liggen. Uiteraard zijn er belangrijke verschillen tussen de Nederlandse en Belgische energiemarkt, zoals de frequentie waarmee de prijzen van variabele contracten worden aangepast.

Standpunt van onze energie-expert Jordi Van Paemel

Zullen opzegvergoedingen leiden tot goedkopere vaste tarieven?

“Dat valt nog maar af te wachten” zegt onze energie-expert Jordi Van Paemel. “In principe is het inderdaad zo dat een verbrekingsvergoeding ervoor zorgt dat een energieleverancier minder risico’s neemt. De kans is dan kleiner dat een klant zijn contract vroegtijdig verbreekt en de leverancier met een deel van de vooraf ingekochte energie laat zitten. Maar we blijven voorzichtig: lagere prijzen zijn geen garantie”.

Voorwaarden voor herinvoering van opzegvergoedingen

Als beleidsmakers besluiten om een opzegvergoeding opnieuw in te voeren, dan vinden wij dat dit onder bepaalde voorwaarden moet gebeuren.

Allereerst moet de herinvoering ervan daadwerkelijk leiden tot meer betaalbare vaste tarieven, waardoor het verschil tussen variabele en vaste contracten kleiner wordt.

En wat met de vaste vergoeding die leveranciers vandaag al aanrekenen?

Een tweede voorwaarde is dat de invoering van de opzegvergoeding gepaard gaat met een hervorming van de regels over de berekeningswijze van vaste vergoedingen.

“Sommige leveranciers rekenen vandaag al indirect een verbrekingsvergoeding aan door de vaste vergoeding, een abonnementskost die administratieve kosten van de leverancier dekt, integraal te factureren voor een volledig jaar, ook al blijf je minder lang klant. Deze kosten lopen vandaag op tot 150 euro per energiecontract. Zeg je na 6 maanden om welke reden dan ook je elektriciteits- en gascontract op, dan hoest je dus 300 euro op”, stelt onze energie-expert.

Gebruik onze prijsvergelijker voor transparantie

Wil je zelf nagaan hoeveel de vaste vergoeding bedraagt voor elk energiecontract en op welke manier leveranciers ze aanrekenen, dan kun je terecht bij onze prijsvergelijker.

Vergelijk energietarieven

Duidelijkheid in een complexe energiemarkt

Tot slot moet een eventuele opzegvergoeding ook voldoende duidelijk zijn voor consumenten en moet de vergoeding gradueel afnemen in functie van de resterende looptijd. In dat opzicht zijn we eerder voorstander van forfaitaire bedragen dan van het Nederlandse systeem.

“Als je in Nederland je vaste contract vroegtijdig opzegt, dan zal je leverancier schatten hoeveel energie je nog zou hebben verbruikt tot het einde van je contract. Vervolgens betaal je voor die hoeveelheid een prijs die berekend wordt als het verschil tussen de tarieven van jouw contract en de nieuwe vaste tarieven van je leverancier op dat moment. Dat weerspiegelt misschien beter het verlies van de leverancier maar het maakt het voor de consument opnieuw een stuk complexer.”