Rijles volgen? Pas op voor de algemene voorwaarden

Wie zijn rijbewijs wilt behalen kan, zeker in Vlaanderen, niet zonder rijschool. Wie zijn kind zelf wil leren rijden, moet immers verplicht een vormingsmoment van 3 uur volgen bij een erkende rijschool of lesgever. Wie wil leren rijden zonder begeleider, moet minstens 20 uur rijles gevolgd hebben.

Tot slot moeten alle nieuwe bestuurders nog eens in de rijschool passeren voor het verplichte terugkommoment. Wetende dat rijlessen een behoorlijke investering zijn, is het belangrijk dat je als consument goed geïnformeerd en beschermd bent. 

Rijbewijs halen in Vlaanderen

Onze juridische experts hebben de algemene voorwaarden van 13 Belgische rijscholen geanalyseerd, en vonden verschillende inbreuken en overtredingen op de rechten van de consument. Wij helpen je het kaf van het koren te scheiden en een goede rijschool te kiezen.

Hoe hebben wij rijscholen getest? Hierop moet je letten

Het kan moeilijk zijn om in België een rijschool te kiezen. Er zijn kleinere rijscholen met één vestiging en grotere rijscholen die in meerdere steden en gemeentes actief zijn. Sommige werken volledig onafhankelijk, andere zijn aangesloten bij een federatie zoals Federdrive, dat een eigen charter hanteert om de kwaliteit te garanderen.  

Voor onze analyse maakten wij een selectie van 13 rijscholen, verspreid over Vlaanderen, Brussel en Wallonië, en analyseerden hun algemene voorwaarden. Liefst zien wij deze algemene voorwaarden op de website, zodat je als consument thuis rustig de voorwaarden kunt nalezen en vergelijken. Helaas gebeurt dat nog te weinig.

Concreet letten wij in de algemene voorwaarden vooral op volgende vragen.

• Welke administratieve kosten worden aangerekend?
• Hoe gemakkelijk kun je een rijles annuleren, en wat gebeurt er als je te laat bent of bij overmacht?
• Krijg je extra kosten aangerekend bij laattijdige betaling?
• Kunnen de prijzen en voorwaarden nog worden aangepast?
• Nemen de rijscholen voldoende aansprakelijkheid?

Onrechtmatige bedingen in het contract: meeste rijscholen gaan in de fout

Bij het analyseren van de algemene voorwaarden van de rijscholen merkten we verschillende onrechtmatige bedingen en andere overtredingen op. Daarnaast vonden we een aantal bedingen die we niet consumentvriendelijk vinden. Dit zijn de belangrijkste vaststellingen.

Administratieve kosten 

Bij vier van de 13 rijscholen vonden we administratieve kosten terug in de algemene voorwaarden. Op zich is dat niet verkeerd, maar het moet duidelijk zijn hoeveel deze kosten bedragen, en wanneer en waarom ze worden aangerekend.

Als ze standaard worden aangerekend, moeten ze vanaf het begin in de totaalprijs vervat zijn. Ze mogen dus niet later worden aangerekend, bv. in een latere stap van het boekingsproces of na het sluiten van het contract). 

Bovendien moeten administratieve kosten in proportie zijn: een bedrag dat niet in een redelijke verhouding staat met de administratieve taak in kwestie is niet toegelaten.  

Annuleringsbeleid

Je moet een rijles kunnen verplaatsen als er onverwachts iets tussenkomt. Bij zeven rijscholen kon de rijschool een les verplaatsen bij overmacht, maar de leerling niet, zelfs niet als die de overmacht kan bewijzen, bijvoorbeeld met een medisch attest. Drie scholen staan wel toe om te annuleren bij overmacht, maar rekenen nog steeds de helft van de prijs van de rijles aan.

Onrechtvaardig, menen wij. Bij overmacht moet ook de leerling kostenloos een les moeten kunnen annuleren of minstens verplaatsen.

Als de leerling te laat komt voor een les, behouden veel rijscholen zich het recht om de les zonder terugbetaling te annuleren. Dat mag volgens ons enkel als er aan een aantal voorwaarden is voldaan:  

• Er is voldoende tijd verstreken
• De leerling heeft niet verwittigd
• De rijschool heeft de leerling proberen contacteren 

Tot slot bekeken we ook de flexibiliteit van de scholen, die erg verschilt van school tot school. Vaak kun je maar tot op een bepaalde datum een rijles verzetten of annuleren (bv. vijf dagen op voorhand). Wij pleiten voor meer flexibiliteit: leerlingen zouden hun les volgens ons kostenloos moeten kunnen verplaatsen tot 48 uur op voorhand. 

Kosten bij laattijdige betaling 

Bijna alle rijscholen (12 van de 13) zijn in strijd met de nieuwe regels rond laattijdige betaling van september 2023. Je moet eerst een gratis herinnering krijgen, vooraleer extra kosten mogen aangerekend worden en zelfs dan enkel binnen de wettelijke limieten.

Veel scholen hebben hun voorwaarden echter nog niet aangepast aan de (niet meer zo) nieuwe regels, of hebben ze regels niet correct overgenomen.  

Te laat betaald? Dit zijn je rechten

Wijzigingen aan de prijzen of voorwaarden 

In de algemene voorwaarden van vijf rijscholen staat een beding dat zij hun voorwaarden of prijzen eenzijdig mogen aanpassen. Het is echter verboden om eenzijdig de voorwaarden of prijzen van een bestaande overeenkomst te wijzigen.

Heb je bijvoorbeeld een overeenkomst gesloten voor zes lesuren, dan mag die prijs niet meer veranderen. Koop je later nog eens zes lesuren, dan mag wel een nieuwe prijs toegepast worden.

Aansprakelijkheid van de rijscholen 

Drie rijscholen proberen ook hun aansprakelijkheid te hard te beperken. Een aantal bedingen ging volgens ons te ver. Weet dat een beding dat de aansprakelijkheid van een onderneming uitsluit voor een grove fout, opzet of het niet-uitvoeren van een hoofdverbintenis van de overeenkomst, nietig is.

Alle betrokken rijscholen of hun federaties werden gecontacteerd met de resultaten. We vroegen hen ook om de nodige aanpassingen te doen aan hun voorwaarden. Niet alle rijscholen reageerden op ons schrijven, en soms vonden we de voorgestelde aanpassingen niet voldoende.

5 tips om de beste rijschool te kiezen

Lees de algemene voorwaarden grondig na voor je een contract tekent met een rijschool. Dat geldt voor elke overeenkomst, maar zeker voor grote uitgaven zoals autorijlessen. Let zeker op volgende aspecten:

1. Wat is het beleid van de rijschool bij overmacht? Aangezien het gaat om een situatie die jij als klant niet kunt voorspellen en waar je je niet op kunt voorbereiden, verwachten we ook enige flexibiliteit van de autorijschool.
2. Is de rijschool flexibel genoeg? Volgens ons zou je tot 48 uur op voorhand je rijles moeten kunnen verplaatsen.
3. Vermijd rijscholen die onredelijk hoge administratieve kosten aanrekenen. Weet ook dat alle kosten die je niet kunt vermijden, zoals dossierkosten die bij elke overeenkomst betaald moet worden, al inbegrepen moet zijn in de totaalprijs.
4. Communiceert de rijschool transparant over de prijzen? Wil de rijschool zich het recht voorbehouden om prijzen of voorwaarden eenzijdig aan te passen, ook voor bindende overeenkomsten van vóór de wijzigingen, dan kies je beter een andere.  
5. Rekent de rijschool extra kosten bij laattijdige betaling? Dat mag zomaar niet! De eerste herinnering moet immers gratis zijn, waarna je nog 14 dagen de tijd moet krijgen om de vergeten factuur te betalen. Pas daarna mogen interesten en/of een forfaitaire vergoeding aangerekend worden, en enkel binnen de wettelijke limieten.   

Conclusie: Dit zijn je rechten als je rijschool de regels niet volgt

Uit onze analyse van de algemene voorwaarden van 13 rijscholen kwam toch nog een aantal pijnpunten naar boven. Wij stelden de betrokken scholen op de hoogte van de onrechtmatige bedingen en andere inbreuken die onze experts aantroffen.

Bovendien vroegen we alle rijscholen om hun voorwaarden op hun website te publiceren, zelfs als het niet mogelijk is om online te boeken. Zo kunnen consumenten de voorwaarden in alle rust nalezen en vergelijken.

Pas achteraf fout opgemerkt in het contract?

Heb je reeds een overeenkomst getekend met een autorijschool en merk je pas achteraf zo'n onrechtmatig beding op, dan kun je dat alsnog aanvechten. En ook als er iets misloopt bij de uitvoering van de overeenkomst, hoef je niet bij de pakken te blijven zitten. 

In eerste instantie kun je natuurlijk klacht indienen bij de autorijschool zelf. Bij autorijscholen die aangesloten zijn bij Federdrive, kun je bovendien ook bij de federatie klacht indienen.

Vraag Testaankoop om advies

Als je twijfelt over je rechten, dan kun je als lid van Testaankoop terecht bij ons voor gratis advies. Je kunt elke werkdag terecht met vragen bij onze experts op het nummer 02 542 32 00  van 9u tot 12u30 en van 13u tot 17u (tot 16u op vrijdag). Je kunt ook klacht indienen via onze klachtenbox.

Klacht over een rijschool?