Screen tearing tijdens het gamen: oorzaken, oplossingen en preventie

Wat is ‘screen tearing’?

Een schermscheur, of screen tearing in het Engels, is één of meerdere horizontale breuken in het weergegeven beeld tijdens het spelen van een videogame. Wanneer dit fenomeen optreedt, heeft de speler geen duidelijk zicht meer op zijn spelomgeving omdat het beeld als het ware in horizontale stroken geknipt wordt en niet meer als één vloeiend geheel uitziet. Naast het verstoren van de spelervaring, kan het ook de gameplay beïnvloeden, vooral in een spel dat gebaseerd is op precisie en reactietijd. De objecten in het beeld zijn immers niet meer volledig zichtbaar.

De impact op de game-ervaring

Voor veel games zijn schermscheuren vooral storend bij de spelervaring. Het verkennen van prachtige landschappen die verhakseld worden en niet vloeiend worden weergegeven, kan de ervaring van menig speler verpesten. Voor andere spellen, zoals online games of First Person Shooters (FPS), kan een schermscheur genoeg zijn om het spel niet meer te willen spelen of zoals de gamers dat noemen om tot een rage quit te leiden.

Terug naar boven

Hoe ontstaan schermscheuren?

Gebrek aan synchronisatie tussen het scherm en de grafische kaart

Schermscheuren ontstaan door een te snelle beeldverversingsfrequentie van de grafische kaart die de monitor niet kan volgen waardoor het beeld zich als het ware “verslikt” en daardoor het beeld in stukken hakt. Het gebeurt dus als er geen synchronisatie tussen het scherm en de grafische kaart plaatsvindt. 

Verversingssnelheid vs. frames per seconde

De verversingssnelheid van een scherm, uitgedrukt in hertz, geeft aan hoeveel nieuwe beelden per seconde een scherm kan weergeven. Een monitor van 144 Hz kan bijvoorbeeld 144 nieuwe beelden in één seconde weergeven. De frames per seconde drukken het aantal beelden uit dat door de grafische kaart per seconde wordt gegenereerd.

Met andere woorden, als de grafische kaart 200 FPS kan halen, is een scherm van slechts 60 Hz niet de meest geschikte keuze. Omgekeerd is een scherm van 144 Hz niet nodig voor een grafische kaart die niet meer dan 60 FPS kan halen. Een standaard voor pc-schermen is vaak ook 60Hz, wat voldoende is voor iemand die niet veeleisend kantoorwerk verricht, maar dus niet per se om te gamen of voor mensen die grafisch bezig zijn.

Er zijn ook schermen van 90Hz, maar de meest voorkomende frequenties zijn:

• 60Hz en 75Hz: standaard voor instapklasse schermen geschikt voor kantoorwerk
• 90-120Hz schermen. Dit is geschikt voor instapgaming en premium bureau gebruik. Met een hogere beeldherhalingsfrequentie geniet je van een betere bureau ervaring omdat dit rustgevender is voor je ogen.
• 144Hz en 165Hz en 240Hz: voor gaming. Maar tegenwoordig gaat dit nog hoger tot 360Hz
• Vanaf 240 Hz voor games met een heel intense visuele ervaring en enkel toegankelijk met een heel dure grafische kaart en duurdere schermen.

De oorzaken van schermscheuren

Concreet, wanneer je een videogame speelt, genereert de grafische kaart beelden en stuurt deze naar het scherm, dat ze moet reproduceren om weer te geven. Als de FPS van een game hoger is dan de verversingssnelheid van het scherm, is het mogelijk dat het scherm nog bezig is met het opbouwen van beeld 2 wanneer beeld 3 arriveert.

Als de vertraging te groot wordt, ontstaat er een scheur. Het probleem is dat de monitor de grafische kaart niet kan informeren dat hij te snel gaat... Tenzij hij natuurlijk is uitgerust met een feedbacksysteem dat de grafische kaart kan vragen om langzamer te gaan.

Terug naar boven

Hoe voorkom je schermscheuren?

Er zijn verschillende manieren om dit te voorkomen. De oudere techniek die hiervoor gebruikt werd is V-Sync of vertical sync. Dat betekent dat de grafische kaart zich gaat aanpassen aan de snelheid van de monitor. Dus een 60Hz monitor zal niet meer dan 60 beelden meer ontvangen van de grafische kaart maar dat zal wel input lag genereren wat ook niet altijd wenselijk is. 
Terug naar boven

Nieuwe technologieën die ‘screen tearing’ kunnen voorkomen

Om het probleem van grafische kaarten die meer informatie versturen dan het scherm kan verwerken, te verhelpen, zijn er nieuwe technologieën gecreëerd. Aangezien schermen niet in staat zijn om de stroom van beelden die ze ontvangen te regelen, moest er een technologie worden toegevoegd die als tussenpersoon optreedt. Zo heb je waarschijnlijk al gehoord van G-Sync of FreeSync.

De actuele toevoeging voor tv's zijn G-Sync (nVidia) of FreeSync (AMD). Over het algemeen kun je met deze technologieën het probleem van screen tearing oplossen. Deze problemen kunnen niet worden opgelost met V-Sync omdat V-sync voor vertragingen zorgt.

Als je de neiging hebt om de tutorials van videogames over te slaan, raden we je toch aan om de tijd te nemen om het volgende te lezen. Onze expert Roy Metz legt je uit hoe je van je games kunt genieten zonder schermscheuren.

V-Sync en Adaptive Sync-problemen

De noodzaak van deze technologie is ontstaan door het feit dat de exacte frequentie-uitvoer van het spel niet altijd overeenkomt met de verversingssnelheid van de grafische kaart of de monitor. Deze problemen kunnen niet worden opgelost met V-Sync. V-Sync probeert de frames van de grafische processor meestal te laten zakken om ze te laten overeenkomen met de verversingssnelheid van de monitor om te voorkomen dat beelden die nog niet volledig zijn worden overschreven.

Dit wordt meestal gedaan door de game-engine te bevriezen of frames te bufferen totdat de monitor klaar is om het volgende frame weer te geven. V-Sync of Vertical Sync is een technologie die effectieve elementen heeft zoals de synchronisatie van de frequentie van de grafische kaart en het scherm, maar als de basisfrequentie van de grafische kaart echt verschilt van de frequentie van het scherm, bijvoorbeeld 100Hz versus 60Hz, zal dit input lag veroorzaken en zal het probleem groter worden. Met V-Sync zal het beeld dus minder scherp zijn.

G-Sync

Het belangrijkste verschil tussen FreeSync van AMD en G-sync van Nvidia is dat AMD de VESA-standaard gebruikt die is ingebouwd in de DisplayPort Adaptive-Sync-verbinding. Dit betekent dat het een standaardimplementatie is.

Voor G-Sync is de scherm- of tv-fabrikant verplicht om een extra Nvidia-chip te integreren, wat voor de fabrikant een extra kost betekent. In feite doen beide systemen hetzelfde, maar AMD heeft geen extra hardware nodig, waardoor FreeSync-materiaal meestal goedkoper is.

FreeSync

Geïntroduceerd in 2015, is FreeSync AMD's alternatief voor Nvidia G-Sync die een AMD (inclusief third-party branded) grafische kaart vereist. Er waren naar schatting 4 000 FreeSync-gecertificeerde displays in november 2023. De functie komt in drie niveaus: FreeSync, FreeSync Premium en FreeSync Premium Pro. Onderstaande tabel toont het verschil tussen de drie niveaus

FreeSync	FreeSync Premium	FreeSync Premium Pro
Geen schermscheuren	Ten minste 120Hz bij een Full High Definition (FHD) resolutie	Ondersteunt High Dynamic Range (HDR)
Weinig trillingen in het beeld	Low framerate compensation (LFC) FreeSync-technologie werkt ook wanneer de framerate onder de minimale verversingssnelheid van het scherm daalt.	Ten minste 120Hz bij een Full High Definition (FHD) resolutie
Weinig vertraging	Geen schermscheuren	Low framerate compensation (LFC) FreeSync-technologie werkt ook wanneer de framerate onder de minimale verversingssnelheid van het scherm daalt.
	Weinig trillingen in het beeld	Geen schermscheuren
	Weinig vertraging	Weinig trillingen in het beeld
		Weinig vertraging in SDR en HDR
144 Hz	200 Hz	200 Hz

Samsung heeft tientallen tv's met FreeSync. Natuurlijk kun je deze displays combineren met een pc, maar ze zijn voornamelijk gericht op mensen met een Xbox One X of Xbox One S, die beide ook FreeSync ondersteunen. Gamers met een PlayStation kunnen daar dus geen gebruik van maken. Je schakelt de FreeSync-functie van een tv in door de Game Mode in het instellingenmenu te activeren.

Terug naar boven