Waar moet je op letten bij het kopen van een computerscherm?

Gebruik

Je moet eerst bepalen hoe je het scherm zult gebruiken: voor bureauwerk en internet? Om films mee te bekijken? Videogames te spelen? Foto- of videobewerking?

Naargelang je voorkeuren moet je bepaalde technische eigenschappen onder de loep nemen : resolutie, reactietijd (of reactiviteit), helderheid, contrast, kwaliteit van de kleuren, kijkhoek, hoe vaak moet je updates doen… dat is allemaal gelinkt aan de schermtechnologie.

Daar komen vervolgens nog andere criteria bij zoals de schermgrootte, afstelmogelijkheden en verbindingsmogelijkheden. 

De resolutie en schermgrootte

De vermenigvuldiging van de twee waarden (horizontaal en verticaal) die door de producent worden geleverd, vormen het aantal pixels. Hoe hoger het aantal, hoe gedetailleerder de weergave. De verhouding horizontaal/verticaal geeft de grootte van het scherm aan. De oorspronkelijke verhoudingen 4/3 en 5/4 zijn inmiddels vervangen door 16/9 en 16/10.

De reactietijd

Dat is de benodigde tijd (in milliseconden) voor een pixel om van zwart naar wit te gaan en dan terug naar zwart.

Hoe hoger de waarde, hoe sneller het scherm reageert en hoe meer het dus voldoet aan de eisen van gamers. Voor wie uitsluitend bureauwerk verricht, speelt de reactietijd geen rol.

Helderheid en contrast

Hier gaat het om de maximale lichtintensiteit (uitgedrukt in candela per vierkante meter cd/m² ) die een scherm uitstraalt. De meeste waarden variëren tussen de 200 en 400 cd/m2. Hoe hoger de waarden, hoe beter het scherm leesbaar is, zelfs in een donkere ruimte.

Het contrast wordt dan weer bepaald door de verhouding tussen de helderheid van een volledig wit scherm en een volledig zwart scherm. Hier meten we in het algemeen waarden tussen 600 en 1 000 voor monitors die voor het grote publiek zijn bestemd.

Kleurenweergave

Een scherm kan maar een beperkt aantal kleuren weergeven. Hoe hoger dat aantal, hoe rijker de beelden zijn. We meten de breedte van de kleurenindex door die te vergelijken met de sRGB-standaard. Het resultaat wordt uitgedrukt in een percentage van de norm. Hoe hoger het percentae, hoe rijker het beschikbare kleurenpalet.

Kijkhoek

Het ideale scherm blijft perfect leesbaar, zelfs vanuit een scherp horizontale of verticale kijkhoek. Jammer genoeg zijn niet alle schermen ideaal op dat vlak en bij bepaalde schermtypes zien we zelfs een fameuze vermindering van de beeldkwaliteit (helderheid, contrast en/of kleuren).

Beeldfrequentie

Dit geeft het aantal beelden weer dat in een seconde wordt getoond (uitgedrukt in Hz). Gewoonlijk liggen de waarden rond 50 of 60 Hz. Voor LCD-monitors die voor algemene taken worden gebruikt, volstaat dat om een stabiel beeld te verkrijgen. Voor spelletjes is het dan weer te laag. Daarom is de beeldfrequentie een belangrijke factor voor de echte gamers.

De verschillende soorten displays

Fabrikanten gebruiken voornamelijk 3 soorten displays of varianten daarvan.

• TN (Twisted Nematics): dit is de oudste versie en tot voor kort de meest voorkomende. Kenmerkend is de uitstekende reactiesnelheid, maar op het vlak van contrast en kijkhoek blinkt dit type display niet uit. Pc-monitors uit de laagste prijscategorie hebben vaak nog dit type display.
• IPS (In Plane Switching): in tegenstelling tot het vorige type biedt een IPS-display een brede kijkhoek en de reactiesnelheid – in het begin matig – is nu goed. Kleuren worden precies weergegeven. Dit type display heeft een groot deel van de markt veroverd. Bij een gelijke schermgrootte kosten monitors met een IPS-display evenveel of net iets meer dan toestellen met een TN-display.
• VA (Vertical Alignment): dit type display is een beetje duurder dan de andere twee en blinkt vooral uit door het hoge contrast, de goede kleurenweergave en de brede kijkhoek.
• OLED (Organic LED): deze momenteel nog dure technologie werkt niet met een systeem van achtergrondbelichting, maar met organische LEDs als lichtbron voor elke pixel in het scherm. Dat levert een donker zwart op, realistische kleuren en een haast ogenblikkelijke reactietijd. De helderheid zou wel voor verbetering vatbaar zijn.

Vorm en grootte van het scherm

Deze keuze hangt af van de voorkeur (en het budget) van de consument, maar ook aan de beschikbare ruimte en het soort gebruik. De grootte wordt uitgedrukt in duim of het Engelse inches (1“ = 2,54 cm). Een grootte van 24 of 27” (60 of 69 cm) geniet meestal de voorkeur van doorsneegebruikers. Er bestaan ook veel grotere of gebogen schermen die meer door gamers worden gebruikt.

Connectiviteit

Afhankelijk van hoe oud het scherm is, de prestaties en de prijs, kan een scherm via verschillende technologieën beelden doorgestuurd krijgen van de pc.

• VGA-aansluiting (Video Graphics Array): een voorhistorische technologie… Deze analoge aansluiting vind je nog op sommige computers, maar verdwijnt snel wegens achterhaald.
• DVI-aansluiting (Digital Video Interface): bestaat in verschillende varianten en laat hogere resoluties en prestaties toe. Er bestaat zelfs een versie via een analoge verbinding (DVI-A), maar ook die verdwijnt stilaan.
• HDMI-aansluiting (High Definition Multimedia Interface): dit is voorlopig « het manusje van alles ». Aanwezig op de meeste recente computers en het bestaat in twee versies: HDMI 1.4 wat voor de meeste gebruikers afdoende is en HDMI 2.0, minder populair, maar ideaal voor betere videoweergaven (resolutie en beeldfrequentie).
• DisplayPort-aansluiting/Mini DisplayPort: vooral nieuwe apparaten en computers zijn hiermee uitgerust en overtreffen nog de prestaties van HDMI 2.0.
• USB 3.1-aansluiting of USB-C-aansluiting: gezien praktische USB-C-aansluitingen op haast elk toestel te vinden zijn, kent deze technologie veel succes.
• Thunderbolt-aansluitingen 1,2 of 3: vooral gebruikt door Apple. De laatste versie (Thunderbolt 3) wordt vergeleken met een USB-C-aansluiting maar biedt nog betere prestaties.

Uitrusting

Het gebeurt niet zelden dat iemand veel tijd voor zijn computerscherm doorbrengt. Daarom is het belangrijk dat het is geïnstalleerd op een manier die een optimaal comfort garandeert. Twee hulpmiddelen kunnen daarbij een groot verschil maken: een in de hoogte verstelbare voet en de mogelijkheid om je scherm een betje naar achteren te laten hellen.

Sommige schermen zijn uitgerust met extra USB-aansluitingen waardoor je er gemakkelijk nog andere apparaten op kunt aansluiten zoals een docking station, een muis, een toetsenbord enz.