Een NAS, wat is dat? Alles over opslagserver bij je thuis

Wat is een NAS?

Wat betekent de afkorting NAS?

De drie letters staan voor Network Attached Storage (opslag op het netwerk). In zijn eenvoudigste vorm is een NAS inderdaad niet meer dan een opslagbox met één of meerdere harde schijven en een netwerkaansluiting waardoor hij zijn inhoud met al je toestellen in je netwerk kan delen.

Maar een NAS is tegelijk een soort miniserver met een eigen besturingssysteem waar je heel wat richtingen mee uit kunt.

Is een NAS eenvoudig in gebruik?

Je denkt misschien dat zo'n NAS te moeilijk of te technisch is. En bepaalde configuraties of functies zijn inderdaad niet meteen voor de gemiddelde thuisgebruiker weggelegd.

Maar laat je daar zeker niet door intimideren. De toestellen zijn de laatste jaren een pak gebruiksvriendelijker geworden waardoor je niet per se een IT-expert hoeft te zijn om de voordelen te ontdekken.

Ontdek wat je allemaal kunt met een NAS

Wat doet een NAS?

Een centrale plek voor je bestanden en back-ups

Zeker als je thuis verschillende toestellen gebruikt, kan een NAS handig zijn om je back-ups te organiseren. Op die manier zijn je bestanden veilig, zeker als je kiest voor mirroring (zie verder), met een extra kopie van al je data. Bovendien kun je het hele proces automatiseren.

Makkelijk bestanden delen

Via je NAS kan je makkelijk bestanden beschikbaar stellen voor verschillende computers of gebruikers. Erg handig om met verschillende mensen grote (hoeveelheden) data te delen zoals vakantiefoto's of video's.

Je NAS als mediabibliotheek 

Waarom voor een NAS kiezen?

De voordelen van een NAS

1. (Gratis) alternatief voor de cloud

Een NAS is een ideaal alternatief voor externe clouddiensten als Dropbox of Google Drive, met een aantal belangrijke voordelen: je houdt je gegevens in eigen beheer en je betaalt geen abonnementskosten. Natuurlijk heb je wel de (eenmalige) aankoopkost van het NAS-toestel en de harde schijven. Maar een NAS haal je in principe voor vele jaren in huis. Dus op langere termijn haal je de investering er zeker uit.

Toch liever de cloud? Vergelijk abonnementen

2. Ideale back-uplocatie 

Er is op zich niets mis met een externe harde schijf of SSD als primaire back-uplocatie. Het vervelende is echter dat je telkens je harde schijf aan je computer moet hangen om te back-uppen. Als je meer dan één computer hebt, moet je dat bovendien verschillende keren herhalen. 

Met een NAS is dat niet nodig. Je stelt één keer een back-upschema in voor al je computers en dan heb je er geen omkijken meer naar. Enkel een stroompanne zou roet in het eten kunnen gooien, maar in principe staat je NAS altijd aan en mag je dus gerust zijn dat al je toestellen geback-upt zijn.

NAS-fabrikanten bieden zelf back-upsoftware aan, maar je kunt net zo goed je vertrouwde programma gebruiken, zoals de ingebouwde back-upfunctie van Windows of MacOSX (Time Machine) of een apart back-upprogramma. Het komt er telkens op neer om de NAS als bestemming voor je back-ups te kiezen en te bepalen wat je precies wilt back-uppen. 

3. Makkelijk bestanden delen 

Via je NAS kun je makkelijk bestanden beschikbaar stellen voor verschillende computers of gebruikers. Daarvoor maak je op je NAS gedeelde mappen aan:  één voor je documenten, één voor je muziek, één voor je foto's enz. Vervolgens kun je aan de Windows Explorer of Mac Finder een netwerkmap toevoegen om de bestanden te openen alsof ze op je computer staan.

Wie nog een stapje verder wil gaan, kan zijn NAS ook gebruiken om bestanden te synchroniseren over verschillende toestellen. Zie het als een OneDrive bij je thuis, maar dan zonder maandelijkse abonnementskosten. Je installeert hiervoor eerst een programma op je NAS zodat hij als synchronisatieserver kan functioneren. Vervolgens installeer je een programma (van je NAS-fabrikant) op elke computer waarvan je mappen wilt synchroniseren. Eens ingesteld, heb je op alle computers toegang tot de bestanden én zorgt je NAS ervoor dat de bestanden op ieder toestel gesynchroniseerd blijven, ongeacht via welk toestel of vanaf welke locatie je ze bewerkt.  

4. Een eigen mediabibliotheek 

Een NAS is ideaal om muziek, video's of foto's te delen in je netwerk. Het idee is dat je de NAS gebruikt als centrale hub voor al je media zodat die op je lokale apparaten geen opslagplaats meer innemen.

Wil je dan een film op je smart TV of laptop afspelen, dan draai je deze op je NAS. Het grote voordeel van een NAS is dat die doorgaans voldoende opslagcapaciteit heeft voor een grote hoeveelheid mediabestanden en genoeg rekenkracht om grote bestanden te kunnen afspelen.  

5. Mogelijkheid om apps te installeren

Op een NAS kun je apps installeren. Je hebt toegang tot een soort winkel waar je (gratis) apps van de fabrikant of anderen kunt vinden. Interessante voorbeelden zijn back-upsoftware of applicaties om je bestanden beter te beheren.

Je kunt echter nog een stapje verder gaan. Zo is er specifieke software om van je NAS een VPN-server te maken, of gebruik je je NAS om beelden van je bewakingscamera's te bekijken en bewaren.

Er bestaan ook applicaties voor je mobiele apparaten of zelfs je smart TV. Zo breng je de functies van je NAS over naar je andere toestellen.

6. Externe toegang

Een NAS installeer je in je thuisnetwerk, maar is ook buitenshuis toegankelijk. Gelukkig bieden NAS-fabrikanten een inlogservice die veilig is én makkelijk in te stellen. 

7. Makkelijk te beheren toegangsrechten 

Je kunt de gedeelde mappen op je NAS voor iedereen toegankelijk maken, maar je kunt ook bepalen wie toegang heeft tot welke mappen. Dat doe je door verschillende gebruikers aan te maken en voor ieder van hen toegangsrechten te definiëren.

De nadelen van een NAS

1. Aankoopprijs

Het voornaamste nadeel is allicht de aankoopprijs. Een NAS kopen is een redelijke investering, al kies je zelf hoe ver je daarin gaat. Richtprijzen van een NAS en de harde schijven of SSD's lees je hieronder. 

2. Leercurve

Daarnaast heeft een NAS heel wat functies en hoewel ook iemand zonder al te veel technische kennis met een NAS aan de slag kan, zullen beginnende gebruikers toch wat tijd nodig hebben om met de NAS te leren werken. Niets houdt je natuurlijk tegen om met de basisfuncties te beginnen en je op andere functies toe te leggen naarmate je je NAS beter leert kennen. 

Hoeveel kost een NAS?

Welke harde schijf of schijven plaats je in een NAS? 

Voor een NAS koop je doorgaans een lege behuizing waarin je één of meerdere harde schijven (of SSD's) kunt plaatsen. Je kiest zelf hoeveel slots je wilt ("bays" in NAS-terminologie), maar voor de thuisgebruiker zijn één, twee of vier schijven voldoende.  

In theorie kun je eender welke harde schijf gebruiken, maar we raden aan om speciale NAS-schijven te nemen die beter opgewassen zijn tegen het zware werk. We hebben natuurlijk geen glazen bol, maar zo'n NAS-schijf zou toch zeker een tiental jaar moeten meegaan.

Je hebt de keuze uit vier grote merken: Western Digital (Red, Red Pro en Red Plus), Seagate (Ironwolf en Ironwolf Pro), Toshiba (N300 en X300) en Synology (Plus Series HDD). Binnen dit aanbod kun je niet verkeerd kiezen.

Er is nog een categorie van NAS-schijven (bv. de Seagate Exos of WD Gold) die qua prijs vergelijkbaar zijn met bovenstaande, maar nog sneller en betrouwbaarder zouden zijn. Daar tegenover staat echter dat ze iets meer verbruiken en luidruchtiger zijn. Ze zijn daarom eerder geschikt voor een professionele omgeving en niet meteen voor je woonkamer.

Als je NAS compatibel is, kun je ook kiezen voor SSD-schijven. Die zijn sneller dan hun HDD-tegenhangers, maar ook duurder. 

Hoeveel kost een complete NAS? 

Een NAS-behuizing voor één HDD vind je vanaf € 150. Een chassis voor twee harde schijven kost € 200 tot € 500. Voor een NAS waar vier harde schijven in kunnen, betaal je gemiddeld € 300 tot € 600. 

De prijs van de harde schijven hangt natuurlijk af van hun opslagcapaciteit. Voor één harde schijf van 4 TB betaal je bijvoorbeeld € 120 tot € 160. Een interne SSD is duurder. Eén van 4 TB kost bv. tussen € 350 en € 600. 

Enkele voorbeelden:

• 1-bay NAS met een HDD van 4 TB: € 250 tot € 300
• 2-bay NAS met 2 HDD's van elk 4 TB: € 450 tot € 750 
• 4-bay NAS met 4 HDD's van elk 4 TB: € 750 tot € 1250 
• 1-bay NAS met een SSD van 4 TB: € 500 tot € 750 
• 2-bay NAS met 2 SSD's van elk 4 TB: € 900 tot € 1700 

Vergeet ook niet de energiekosten, want een NAS draait in principe dag en nacht. Hoeveel het toestel verbruikt, hangt af wat je allemaal met je NAS doet. Stream je dagelijks 4K-content naar verschillende apparaten, dan eis je meer van je NAS dan wanneer je het toestel enkel voor dagelijkse back-ups gebruikt.

Ook het aantal schijven speelt een rol. Hoe meer schijven, hoe hoger het energieverbruik en die verhouding is recht evenredig: een 2-bay NAS verbruikt gemiddeld tweemaal meer dan een 1-bay NAS, en een 4-bay NAS gemiddeld tot vier keer meer.

Het energieverbruik van een NAS is zeker niet te verwaarlozen, maar toch zuiniger dan een gewone computer. Een laptop verbruikt jaarlijks gemiddeld tussen 150 en 300 kWh.

Bij een 1-bay NAS ligt het verbruik rond 55 kWh (in standby) tot 70 kWh (in gebruik). De jaarlijkse energiekosten bedragen zo'n € 15 tot € 25. Kijken we naar 2-bay NAS'en, dan schommelt het verbruik tussen 100 en 130 kWh per jaar, hetgeen neerkomt op ongeveer € 30 à € 40 energiekosten per jaar. Bij 4-bay NAS'en spreken we al gauw over een jaarlijks verbruik van 200 tot 230 kWh, dus rond de € 60 tot € 70 energiekosten. 

Hoe moet je een NAS installeren?

In onze complete gids vind je een stappenplan om je NAS te installeren en configureren, waarbij we een NAS van het merk Synology als voorbeeld nemen.

Naar onze installatiegids voor een NAS van Synology