Dossier

Homeopathie en kruidengeneeskunde

14 mei 2019

Van producten die de naam “geneesmiddel” dragen en enkel in de apotheek te koop zijn, verwacht je dat de werkzaamheid bewezen is. Helaas is dat niet altijd het geval, zoals voor homeopathische geneesmiddelen en traditionele kruidengeneesmiddelen.

Soorten geneesmiddelen

Er bestaan drie soorten geneesmiddelen: klassieke geneesmiddelen, kruidengeneesmiddelen en homeopathische geneesmiddelen. De (oorsprong van) de werkzame stof maakt het verschil.

Klassiek geneesmiddel

Bij een klassiek geneesmiddel wordt de werkzame stof gemaakt via een chemisch proces (bv. acetylsalicylzuur voor aspirine) of door levende organismen (bv. antistoffen tegen kanker die worden aangemaakt door levende cellen).

Te herkennen aan het vergunningsnummer volgens de vorm "BExxxxxx".

Kruidengeneesmiddel

Bij een kruidengeneesmiddel bestaat de werkzame stof uitsluitend uit (delen van) planten of plantenmaterialen. We maken een onderscheid tussen gewone en traditionele kruidengeneesmiddelen naargelang van de eisen waaraan deze middelen moeten voldoen om op de markt te komen. 

Ook gewone kruidengeneesmiddelen zijn te herkennen aan een vergunningsnummer met de vorm "BExxxxxx". Op basis van deze code kun je dus geen onderscheid maken tussen gewone kruidengeneesmiddelen en klassieke geneesmiddelen. In de bijsluiter moet de naam van de plant worden vermeld als werkzame stof.

Traditionele kruidengeneesmiddelen hebben een registratienummer met de vorm "BE-TUxxxxxx" en ook de bijsluiter vermeldt "traditioneel kruidengeneesmiddel".

Homeopathisch geneesmiddel

Homeopathie en kruidengeneeskunde zijn geen synoniemen van elkaar. Bij homeopathische geneesmiddelen is de grondstof vaak afkomstig van planten (bv. kamille), maar kan ze ook van dierlijke (bv. slangengif), minerale (bv. fosfor) of chemische oorsprong (bv. een fractie van ruwe aardolie) zijn. Deze grondstof wordt vervolgens vele malen verdund en geschud, zodat er in het uiteindelijke homeopathische middel meestal (zo goed als) geen werkzame stof meer terug te vinden is.

Er bestaan twee soorten homeopathische middelen, met of zonder therapeutische indicatie (aanwijzing voor welke aandoening het middel kan worden gebruikt). Daarnaast zijn er ook homeopathische middelen die niet officieel zijn vergund of geregistreerd als geneesmiddel. 

Homeopathische middelen zonder therapeutische indicatie
Deze middelen kunnen voor vele aandoeningen worden gebruikt. Het profiel van de patiënt bepaalt de keuze voor een bepaald middel, niet de aandoening op zich.
Ze zijn te herkennen aan hun registratienummer ("HO-BE-CHxxxxxx" of "HO-BE-UHxxxxxx") en de vermelding "homeopathisch geneesmiddel zonder specifieke therapeutische indicaties" op de verpakking. Ze hebben geen merknaam of bijsluiter, maar zijn te herkennen aan de naam van de grondstof en het verdunningsgehalte (bv. Belladonna 9CH).
Opgelet, er bestaan ook homeopathische middelen zonder therapeutische indicatie die de naam "geneesmiddel" mogen gebruiken omdat ze opgenomen zijn in een inventaris van homeopathische middelen ("notificatie") en voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen. Ze zijn echter (nog) niet officieel geregistreerd of vergund als geneesmiddel. De overheid heeft dus nog niet beoordeeld of deze middelen voldoen aan de huidige eisen om op de markt te komen. Daarom zijn ze ook niet opgenomen in onze databank van geneesmiddelen. Deze producten zijn te herkennen aan een notificatienummer ("xxxxCHxxxxFxx" of "xxxxUHxxxxFxx"). Dat de letters "HO-BE" ontbreken, wijst er dus op dat dit middel níet officieel is geregistreerd als homeopathisch geneesmiddel.
Homeopathische middelen met therapeutische indicatie
Deze middelen combineren vaak meerdere grondstoffen. Ze hebben een merknaam en een bijsluiter, net zoals klassieke geneesmiddelen. Ze zijn te herkennen aan hun vergunningnummer "HO-BExxxxxx" en de vermelding "homeopathisch geneesmiddel" in de bijsluiter.
Opgelet, er bestaan ook homeopathische middelen met therapeutische indicatie die de naam "geneesmiddel" mogen gebruiken omdat ze opgenomen zijn in een inventaris van homeopathische middelen ("notificatie") en voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen. Ze zijn echter (nog) niet officieel geregistreerd of vergund als geneesmiddel. De overheid heeft dus nog niet beoordeeld of deze middelen voldoen aan de huidige eisen om op de markt te komen. Daarom zijn ze ook niet opgenomen in onze databank van geneesmiddelen. Deze producten zijn te herkennen aan een notificatienummer ("xxxxCHxxxxFxx" of "xxxxUHxxxxFxx"). Dat de letters "HO-BE" ontbreken, wijst er dus op dat dit middel níet officieel is geregistreerd als homeopathisch geneesmiddel.