Hoe gaan we naar een duurzamer voedselsysteem?

Bijna zes op de tien Belgen zegt dat ze 'een beetje' of zelfs 'heel erg' bewust zijn van de impact van hun voedsel op de planeet, dat blijkt uit twee enquêtes uit 2019. Daarbij zegt meer dan de helft van de consumenten dat het nadenken over duurzaamheid hun aankopen gedeeltelijk beïnvloedt. Ons huidige voedselsysteem is allesbehalve duurzaam en moet hoognodig op de schop. De overgang naar duurzame eetgewoontes moet dan ook flink worden aangemoedigd.

Het ontwerpen van een nieuw voedselsysteem 

Welke maatregelen worden door de Belgische overheid genomen om duurzamere voeding aan te moedigen? Kunnen de overheid en de supermarkten onze eetgewoonten beïnvloeden? Hoe kunnen we de betaalbaarheid van duurzaam geproduceerd voedsel bevorderen? En hoe kunnen we de consument helpen om de verschillende tips voor duurzame consumptie te kennen en toe te passen? 

Tijdens onze webinar waren de volgende personen aanwezig om over deze vragen na te denken: Zakia Khattabi, minister van Klimaat, Leefmilieu, Duurzame Ontwikkeling en de Green Deal (vertegenwoordigd door haar kabinetsdirecteur de heer Bernard Mazijn), Nathalie De Greve, verantwoordelijke duurzame ontwikkeling bij Comeos en Hendrik Slabbinck, professor marketing en consumentengedrag aan de UGent.

De belangrijkste belemmeringen voor duurzaam voedsel bleken de prijs, een gebrek aan kennis en de moeite om duurzame opties in de winkels te vinden net als hun beperkte beschikbaarheid.

Wat zijn de oplossingen? 

De voedselvoorziening moet duurzamer worden en tegelijk betaalbaar blijven. Hendrik Slabbinck, professor marketing en consumentengedrag aan de UGent, zegt echter dat het voor een consument onmogelijk is te weten wat hiervoor de "juiste" prijs is.

Om je budget te beperken, raden wij je aan daarom aan:
- Vermijd verspilling
- Plan een of twee dagen per week zonder vlees of vis
- Kies voor seizoensgebonden en lokale groenten en fruit, deze zijn goedkoper dan hun geïmporteerde alternatieven. 

Om duurzamer te eten, raden wij deze tien stappen aan: 
- Eet minder vlees en kaas
- Eet meer fruit, groenten, granen en peulvruchten
- Volg de seizoenen
- Geef voorkeur aan lokale producten
- Eet biologisch (minder blootgesteld aan pesticiden als gevolg van EU-wetgeving)
- Geef de voorkeur aan verse producten
- Beperk (sterk) bewerkte producten
- Koop in grote hoeveelheden
- Beperk je afval 
- Zoek naar goede etiketten

Het opvolgen van dit advies is echter niet altijd gemakkelijk, omdat het moeilijk kan zijn om duurzame opties te vinden in winkels. De etikettering zou daarom duidelijker moeten worden, aangezien de informatie nu vaak onduidelijk en onvolledig is. Daarbij zou zowel met de voeding zelf als met duurzaamheid rekening gehouden moeten worden. Op die manier wordt het consumenten die de overstap naar een duurzamer voedingspatroon willen maken, makkelijker gemaakt. Ook informatie over productiemethoden, vervoer enz. moet op de etiketten worden vermeld. 

Voor Zakia Khattabi, minister van Klimaat, Leefmilieu, Duurzame Ontwikkeling en de Green Deal, is daarnaast de geloofwaardigheid en bekendheid van een Eco-Score van cruciaal belang: "Je hebt nu bijna een masterdiploma nodig om te weten hoe je duurzaam moet kopen. " In ieder geval zou een minimumscore moeten worden vastgesteld op het gebied van productie en distributie, zodat niet alle verantwoordelijkheid bij de consument wordt gelegd. 

Er moet daarbij een optimale combinatie van beleidsmaatregelen worden gevonden, inclusief het btw-tarief op producten. Comeos ziet graag dat producten vrijwillig een Eco-Score gebruiken, met het idee om alle producten op lange termijn duurzamer te maken. Daardoor zullen bepaalde producten langzaam “geëlimineerd” worden, omdat producenten geen slechte scores op hun producten willen zien. 

Volgens professor Slabbinck zou dit allemaal wat sneller kunnen gaan. Naast een ecologische score, kunnen supermarkten nu al duurzaamheidscriteria opleggen aan bedrijven die hun producten in de schappen willen hebben. Hetzelfde geldt voor de overheid.

Bekijk de volledige webinar om meer te weten te komen over duurzame voeding en de verschillende tips om je eigen eetgewoontes te veranderen. 

BEKIJK ONZE VOLLEDIGE WEBINAR OVER DUURZAAM VOEDSEL