Chiquita-bananen klimaatneutraal? Onzin!
[Update: 30 januari 2024]
Chiquita beweert dat zijn bananen CO2-neutraal zijn. Maar wat betekent die claim, en kan het bedrijf ook bewijzen dat een banaan klimaatneutraal kan zijn? Wij onderzochten de claims, en ons doet het denken aan greenwashing.
Wat is een CO2-neutrale banaan?
Een koolstofneutraal product is in principe een product waarbij alle CO2-uitstoot van de productie en transport werd gecompenseerd, vaak door de aankoop van koolstofkredieten. De uitstoot wordt berekend in CO2-equivalenten. Een CO2-equivalent staat gelijk aan het effect dat de uitstoot van 1 kg CO2 heeft, de uitstoot van 1 kg lachgas (N2O) staat gelijk aan 298 CO2-equivalenten.
Zijn de bananen van Chiquita écht CO2-neutraal?
De bedrijven die beweren klimaatneutrale producten te verkopen, geven soms onjuiste informatie over hun acties. Zo beweert Chiquita dat de uitstoot van hun bananen is afgenomen per product. Dat is mogelijk, maar het kan echter niet beweren de totale CO2-uitstoot ook verminderd is.
- Het bedrijf kan niet duidelijk aantonen dat veranderingen in hun processen tot absolute verminderingen hebben geleid (o.a. omdat het meer producten heeft verkocht).
- De klimaatdoelstelling van het bedrijf richt zich alleen op de directe en energiegerelateerde uitstoot. Die bedraagt slechts 8 % van de totale uitstoot.
- De uitstoot wordt gecompenseerd met koolstofkredieten van een windenergieproject in Costa Rica. Het is echter onwaarschijnlijk dat deze kredieten werkelijk en volledig de impact van de uitstoot kunnen compenseren.
- De labelsticker bevat geen enkele aanvullende informatie over de claim en is dus niet duidelijk voor de consument.
De claim van CO2-neutrale bananen wordt daarom als misleidend beschouwd.
Wat is een koolstofkrediet?
Een koolstofkrediet is een certificaat dat (in theorie) de vermindering of de verwijdering van 1 ton CO2 in de atmosfeer garandeert. Daarmee wekken bedrijven de indruk dat ze inspanningen doen om de CO2-uitstoot die gelinkt is aan de productie van hun producten te verminderen en hun impact op het klimaat te verkleinen.
Hoewel veel bedrijven moeite doen om hun uitstoot daadwerkelijk te verminderen, is de “koolstofneutraliteit” niet te garanderen.
Kunnen koolstofkredieten compenseren voor CO2-uitstoot?
Het aankopen van koolstofkredieten betekent dat het bedrijf financieel bijdraagt aan bepaalde projecten om de hoeveelheid koolstof die ze zelf uitstootten door productie te compenseren. Deze projecten zijn bijvoorbeeld hernieuwbare energieprojecten of herbebossingsprojecten.
Maar de resultaten van de compensatieprojecten zijn wetenschappelijk onnauwkeurig. Van de koolstofkredieten kan dus niet bewezen kan worden of ze echt een compensatie zijn. En er bestaat geen enkele norm of duidelijke definitie die in Europa wordt aanvaard om de claim van “koolstofneutraal” te mogen hanteren.
Er bestaat dus niet zoiets als een klimaatneutrale banaan of fles mineraalwater. Het lijkt wel op greenwashing, wanneer een bedrijf zijn producten of diensten als “groen” of “milieuvriendelijk” op de markt brengt zonder dat te kunnen bewijzen.
Meer voedingsproducten onderzocht
Wij hebben vastgesteld dat de inspanningen die geleverd worden door de verschillende bedrijven om hun CO2-neutraliteit te bewijzen, zeer verschillend zijn. Hieronder de onderzochte voorbeelden:
Testaankoop roept op om CO2-neutrale claims te schrappen
Bedrijven zouden in plaats daarvan beter transparant communiceren over de maatregelen die ze hebben genomen om hun impact op het klimaat te beperken. Samen met het BEUC (een Europese overkoepelende organisatie van verbruikersorganisaties) roepen wij de Europese Unie op om het gebruik van het “CO2-neutraal”-logo op alle producten, inclusief eten en drinken, te verbieden.