Wat is mindfulness?

Mindfulness is in oorsprong een boeddhistisch begrip dat verwijst naar de vaardigheid om zonder oordelen aandacht te geven aan gewaarwordingen in het "hier en nu". Alles wat zich voordoet - ook pijn, angst en verdriet - wordt op een nieuwsgierige en accepterende manier opgemerkt en benoemd. De kunst is om niet te vechten tegen ongemakkelijke of bedreigende prikkels, maar ook om je niet te laten meesleuren. Een evenwichtsoefening!

Is mindfulness evidence based? Mindful zijn zou heilzaam werken, maar niet elke claim is wetenschappelijk onderbouwd. Het is alleszins geen gemakkelijke vaardigheid om onder de knie te krijgen. Lees hier meer over mindfulness als wetenschap, of ontdek enkele resultaten van onderzoek naar mindfulness.

Mindfulness en meditatie

Hoe kan je mindfulness toepassen in je leven? Volgens boeddhisten kun je dat met behulp van vipassana-meditatie. Daarbij moet je je concentreren op een "anker", zoals de adem, om vervolgens de geest te "openen" voor wat opduikt (omgevingsgeluiden, herinneringen, plannen ...). Deze vorm van meditatie wordt ook wel inzichtmeditatie genoemd omdat je leert om eigen patronen van denken en voelen te identificeren. Ontdek ons interview (pdf) met Katleen Van der Gucht, senior researcher aan de KU Leuven en directeur van het recent opgerichte Leuven Mindfulness Centre.

Waar helpt mindfulness tegen?

In de jaren zeventig zag de westerse clinicus Jon Kabatt-Zin van de universiteit van Massachusetts het voordeel van vipassana-meditatie om patiënten met chronische pijn te helpen. Hij ontwikkelde een vast protocol voor hoe een mindfulnesstraining eruit ziet, ontdaan van alle religieuze elementen, toegankelijk voor niet-boeddhisten. In de jaren die daarop volgden groeide de belangstelling voor mindfulness om ook andere problemen mee aan te pakken, zoals stress, emotioneel eten en depressie.

Interesse in mindfulness? Lees hier hoe je aan mindfulness kan beginnen of probeer deze meditatie-oefeningen al eens uit.