Hoe wordt je groepsverzekering belast?

Je moet goed beseffen dat wat je effectief aan je groepsverzekering zult overhouden, een pak minder is dan het brutobedrag dat de verzekeraar naar jou toe communiceert (zie de jaarlijkse fiche van de verzekeraar, www.mypension.be of eventueel de website van de verzekeringsmaatschappij). Hij zal bij de uitkering zelf automatisch het grootste deel van de heffingen inhouden. En jij zult later via je belastingaangifte nog moeten bijpassen.

We leggen de regels uit voor het geval een groepsverzekering in de vorm van een kapitaal wordt uitgekeerd, wat de meest frequente hypothese is.

Sociale bijdragen en bedrijfsvoorheffing

De verzekeraar is verplicht om in de eerste plaats sociale bijdragen in te houden op zowel de winstdeelneming die hij je eventueel toekent als op het gewaarborgd kapitaal waar je aanspraak op kunt maken:

• een RIZIV-bijdrage van 3,55 %;
• een solidariteitsbijdrage van 2 % (1 % als het kapitaal minder bedraagt dan € 24 790).

Vervolgens moet hij voor rekening van de fiscus een bedrijfsvoorheffing inhouden op het bedrag dat van het gewaarborgd kapitaal overschiet na aftrek van de sociale bijdragen. Die bronheffing is echter nog maar een voorschot en ze dekt in de praktijk maar uiterst zelden de totale belasting. Er wordt immers slechts in heel beperkte mate rekening gehouden met de gemeentebelasting die je boven op de belasting voor de Staat verschuldigd bent.

Op het deel opgebouwd met jouw eigen bijdragen

De bedrijfsvoorheffing hangt af van het ogenblik waarop je de premie voor de groepsverzekering hebt betaald:

• 10,09 % op de som verkregen op basis van de bijdragen die je vanaf 1993 hebt gestort;
• 16,66 % op het deel opgebouwd met de bijdragen die van daarvóór dateren.

Op het deel opgebouwd met de werkgeversbijdragen

De bedrijfsvoorheffing hangt af van het ogenblik waarop je het kapitaal opvraagt:

• 10,09 % als je ofwel een volledige loopbaan achter de rug hebt (45 jaar, behalve voor bepaalde beroepen zoals piloot) ofwel de wettelijke pensioenleeftijd hebt bereikt (die is momenteel nog altijd 65 jaar, maar wordt 66 vanaf 1/2/2025 en 67 vanaf 1/2/2030), én je tijdens drie jaar vóór de opvraging van het kapitaal "actief" bent gebleven;

• 16,66 % tot 20,19 % als je het geld eerder int.

Die belasting wordt alleen ingehouden op het verzekerd kapitaal, je bent dus vrijgesteld van belasting op de winstdeelneming (daar heeft de verzekeringsmaatschappij al ruimschoots belasting op betaald, alleen zul je daar zelf niets van merken).

Belastingaangifte

De eindafrekening volgt na de belastingaangifte. Je moet het kapitaal dat je hebt opgestreken, opnemen in de eerste belastingaangifte die je als gepensioneerde doet. De fiscus zal dan het correcte percentage aan gemeentelijke opcentiemen in rekening brengen, waardoor je in de regel zult moeten bijpassen.

Tegen hoeveel procent wordt de groepsverzekering belast?

In de hypothese dat het basistarief van 10 % van toepassing is en de gemeentebelasting 7 % bedraagt, komt de totale belasting op 10,07 %, en als we daar de sociale bijdragen aan toevoegen die werden ingehouden, zelfs op 15,06 %. In dat geval houd je aan een gewaarborgd kapitaal van € 100 000 slechts € 84 940 over.

Wat met de groepsverzekering bij vervroegd pensioen?

In de praktijk moet niet iedereen tot de wettelijke pensioenleeftijd wachten alvorens het wettelijk pensioen aan te vragen, bijvoorbeeld  omdat men vervroegd met pensioen kan gaan (dat is niet hetzelfde als het zogeheten brugpensioen) of omdat men tot een specifieke categorie van werknemers behoort. Verder lichten we toe dat zelfs al heb je de mogelijkheid om het geld vervroegd te innen, dat fiscaal niet interessant is want dan  geldt een zwaardere belasting. 

Wat betekent “actief blijven”?

Het gewaarborgd kapitaal zal hoe dan ook slechts tegen 10 % (plus gemeentebelasting) worden belast als je tijdens drie jaar vóór de opvraging “actief” bent gebleven, anders is het basistarief 16,50 %. We lichten verder toe hoe de wetgever dat “actief” interpreteert.

Hieronder zie je hoe zwaar het kapitaal van je groepsverzekering zal worden belast al naargelang het ogenblik waarop je het opvraagt. Wanneer je het vervroegd int, ligt het basistarief sowieso hoger dan 10 %.

JE LEEFTIJD BEPAALT HOEVEEL JE MOET AFSTAAN voor het kapitaal opgebouwd met de werkgeversbijdragen
Je leeftijd	Wat je zult moeten betalen (1)
65 jaar (2)	indien uitkering op ogenblik van wettelijk pensioen OF na volledige beroepsloopbaan (3): 10 % (15,06 %)	indien actief gebleven tijdens de drie jaar daarvóór:  10 % (15,06 %)	indien niet meer actief tijdens de drie jaar daarvóór:  16,50 % (21,24 %)
62-64 jaar (2)		16,50 % (21,24 %)
61 jaar		indien op het ogenblik dat je je wettelijk pensioen neemt of erna:  16,50 % (21,24 %)	indien vóór je je wettelijk pensioen neemt (4):  18 % (22,61 %)
60 jaar			indien vóór je je wettelijk pensioen neemt (4): 20 % (24,50 %)
1) Het basistarief voor de belasting en tussen haakjes het all-intarief, dus met inbegrip van de sociale bijdragen en 7 % gemeentelijke opcentiemen.  (2) 65 wordt 66 in 2025 en 67 in 2030, en de limiet van 64 zal terzelfdertijd telkens opschuiven naar resp. 65 en 66. (3) 45 jaar, behalve voor bepaalde beroepen zoals piloot. (4) Mits dat volgens het reglement van de groepsverzekering kan.

                                                                                         

Het gewaarborgd kapitaal zal hoe dan ook slechts tegen 10 % (plus gemeentebelasting) worden belast als je tijdens de drie jaar daarvoor “actief” bent gebleven, anders is het basistarief 16,50 %.

Dit is hoe de wetgever “actief” interpreteert:

• Je bent nog aan de slag als werknemer.
• Je bent buiten je wil je job verloren en stempelt, mits je nog altijd beschikbaar bent op de arbeidsmarkt en dus bereid bent om ander werk te aanvaarden. 
• Je bent met ziekteverlof en je werkgever heeft je contract niet opgezegd. 
• Je hebt je beroepsactiviteit weliswaar verminderd, maar je hebt nog ten minste een halftijdse baan overgehouden. 
• Je bent een SWT’er die ten vroegste in 2015 werd ontslagen en bent nog beschikbaar op de arbeidsmarkt (als je daarentegen reeds van vóór 2015 met brugpensioen bent, val je hier niet onder en zul je dus tegen 16,50 % worden belast, zelfs al krijg je het kapitaal op je 65e).
• Je bent een zelfstandige en betaalt nog sociale bijdragen voor een hoofdberoep of je bent voor je gezondheid gestopt met werken.