Groepsvordering Facebook

Cambridge Analytica is een bedrijf gespecialiseerd in psychologische profilering. 

Alles begon in 2014 toen Aleksandr Kogan, een onderzoeker aan de universiteit van Cambridge een persoonlijkheidstest ontwikkelde en aanbood door middel van de app « This is your digital life ». Om te kunnen deelnemen, dienden de gebruikers verbinding te maken via hun Facebookprofiel, met hun naam en paswoord. 270.000 personen namen deel aan de test. Echter, niet enkel hun gegevens maar ook die van hun vrienden werden verzameld, waardoor de onderzoeker uiteindelijk over de data van 87 miljoen Facebook gebruikers kon beschikken. Gegevens zoals lokalisatie-data, vriendenlijsten, gelikete en gedeelde berichten, enz.

Vervolgens bezorgde hij deze gegevens aan Cambridge Analytica die er op zijn beurt gebruik van maakte om psychologische profielen op te stellen en zo het kiesgedrag van deze personen te beïnvloeden in het voordeel van president Donald Trump.

In België gaat het om 61 000 personen.

Facebook beloofde om elke slachtoffer van het Cambridge Analytica-schandaal op de hoogte te brengen. Als je niet geïnformeerd bent door Facebook, kun je hier controleren of je betrokken bent.

Test Aankoop heeft beslist een groepsvordering in te stellen voor alle Facebookgebruikers, in België zo'n 7 100 000 personen, en niet enkel de slachtoffers van het Cambridge Analytica schandaal, omdat meer en meer duidelijk is geworden dat dit schandaal slechts het topje van de ijsberg is, een loutere illustratie van een ruimer economisch model gebaseerd op het delen en (onwettig) gebruiken van data zonder dat de gebruikers correct worden ingelicht of hiertoe hun expliciete toestemming hebben gegeven.

Zo bijvoorbeeld hebben ook tal van andere applicaties die via Facebook worden aangeboden toegang verkregen tot de gegevens van gebruikers van het platform zonder dat deze hiervoor hun toestemming hadden gegeven. In mei 2018 kondigde Facebook aan ruim 200 applicaties tijdelijk op te schorten toen bleek dat ook zij onwettig gebruik hadden gemaakt van gebruikersgegevens.

Wij zijn van mening dat deze praktijk van verzamelen van data zonder correcte informatie en expliciete toestemming van de consument in strijd is met de privacywetgeving en de wetgeving ter bescherming van de consument.

€ 200 is een minimale schatting van de door de Facebook-gebruikers geleden schade, gebaseerd op verschillende criteria zoals onder meer het commerciële voordeel dat Facebook heeft verkregen door gebruikersgegevens te delen met derden en de waarde van de data van Facebook-gebruikers volgens verschillende tools en cijfers die door Facebook zelf werden gepubliceerd. 

De nieuwe data-economie biedt tal van mogelijkheden. Consumenten zijn in deze een cruciale partner en essentieel voor de verdere, duurzame en verantwoorde ontwikkeling van deze data-economie. Het is dan ook hoogtijd dat consumenten alsdusdanig worden erkend. 

Onze persoonlijke data brengen heel wat geld in het laatje voor ondernemingen.  Sommigen verzamelen deze gegevens om gericht publiciteit te kunnen maken, anderen zijn eerder gespecialiseerd in het verzamelen van data om ze vervolgens te kunnen verkopen aan bedrijven die een bepaald doelpubliek willen bereiken.

De globale waarde van de data economie zal, volgens schattingen, in de EU tegen 2020 meer dan € 700 miljard (4% van het BBP) bedragen.  Wij vinden dan ook dat het niet meer dan rechtvaardig zou zijn indien ook de consumenten een eerlijk deel van de koek zouden krijgen, iets wat vandaag helemaal niet het geval is. 

Onze actie My data is Mine (mijn gegevens zijn van mij) wil ervoor zorgen dat de consument opnieuw baas wordt over deze gegevens en dat zelf kan beslissen wanneer, hoe, en met wie hij deze wil delen en een echt voordeel in ruil krijgt.

In tegenstelling tot campagnes die in de VS werden gelanceerd, hebben onze consumentenorganisaties in Europa nooit gepleit voor een boycot.  Heel wat consumenten vinden het interessant om zich via Facebook te informeren. Ook wijzelf maken er gebruik van om informatie te delen en zijn actief op het platform om op vragen van onze abonnees en andere consumenten te antwoorden. Ons doel is ervoor te zorgen dat deze operatoren zich aan de regels houden die er zijn in het belang van ons allemaal.

Ga op Facebook via het kleine pijltje rechtsboven en dan op “Instellingen > Apps en websites” waar je apps kunt verwijderen. Klik een app aan die je niet meer nodig hebt door rechtsboven op “Verwijderen” te klikken. Via een potlood-icoontje kun je de toegang en machtigingen van elke app aanpassen. Vink elke informatie of toestemming uit die volgens jou te ver gaat.

Een radicalere oplossing, sterk aanbevolen als je nooit apps van derden gebruikt, is om elke interactie van je Facebook-account met apps te weigeren. Nog steeds op dezelfde plaats ga je naar de rubriek "Apps, websites en games" en klik je op “Bewerken > Uitschakelen” (op elk moment kun je het platform weer activeren). 

Ga voor een gedetailleerde uitleg naar ons dossier "Bescherm je online gegevens".