Leidingwater: veilig en gezond, maar voor een verschillende prijs

40 stalen gecontroleerd

Test-Aankoop onderzocht 40 stalen leidingwater afkomstig uit alle windstreken van het land. Ze werden gecontroleerd op de aanwezigheid van bepaalde vervuilers. Daarbij ging de consumentenorganisatie niet alleen op zoek naar de oude gekende vervuilers zoals nitraten en pesticiden (18 in het totaal), maar ook naar de zogeheten nieuwe vervuilers zoals antibioticaresiduen (6), hormonen (10) en reststoffen van geneesmiddelen (26). Voor die laatste reeks vervuilers bestaan er noch op nationaal vlak, noch op Europees vlak wettelijke normen. Test-Aankoop beoordeelde daarom hun aanwezigheid in de mate van het meetbare. Voor pesticiden en nitraten bestaan er wel wettelijke normen, respectievelijk 0,1 µg/l en 50 mg/l.

Ongerustheid niet nodig

Na een grondige analyse komt Test-Aankoop tot het besluit dat de consument met een gerust hart van het Belgische kraantjeswater kan drinken. Alle stalen waren in orde.

Test-Aankoop vond wel in acht stalen een iets hogere concentratie aan nitraten terug (> 25 mg/l), wat erop wijst dat deze stoffen in het water zijn terechtgekomen door de mens. Nitraten zijn van nature in het milieu aanwezig: in het water leidt dat tot concentraties lager dan 25 mg/l. Hoe dan ook bleef het gehalte nitraten in de stalen leidingwater onder de wettelijke limiet van 50 mg/l en is er dus geen reden tot ongerustheid.

Niet elke Belg gelijk voor de waterfactuur

Gemiddeld verbruikt een consument 100 liter drinkbaar water per dag. Jaarlijks komt dat neer op 36,5 m³ water dat uit de kraan stroomt. Een gezin van 3 personen betaalt voor 100 m³ water gemiddeld € 383,39 per jaar of € 1,05 per dag. “Gemiddeld”, want niet elke Belg is gelijk voor de waterfactuur. Zo betaalt de Brusselaar het minst voor zijn leidingwater. De gemiddelde prijs (100 m³, jaarlijks) bedraagt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest € 322,90, terwijl een Vlaming daarvoor gemiddeld € 371,07 betaalt en een Waal € 417,77.

Ook tussen de gemeenten onderling lopen de prijzen sterk uiteen. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn die prijsverschillen tussen de gemeenten het kleinst: in Brussel-Stad betalen de inwoners € 315,62 voor 100 m³, terwijl ze in Anderlecht, Elsene en Molenbeek € 328,24 betalen.

Tussen de Vlaamse gemeenten Ranst en Steenokkerzeel (zonder deelgemeenten Melsbroek en Perk) loopt het verschil op tot 54,70 %: in Ranst bedraagt de gemiddelde prijs € 276,25, terwijl men in Steenokkerzeel € 427,23 betaalt.
In Wallonië stellen we tussen de duurste en goedkoopste gemeenten - die door watermaatschappij Cile (omgeving van Luik) worden bevoorraad en de gemeente Manhay - zelfs een verschil vast van 119,40 % (€ 237,93). De reden waarom de inwoners van Manhay slechts € 199,25 gemiddeld per jaar betalen voor 100 m³ is dat Manhay zelf instaat voor de zuivering van zijn water en er dus geen kosten voor zuivering worden doorgerekend aan de consument.

Controles blijven nodig

Voor een stuk vallen de prijsverschillen te verklaren door de gebruikte bron, het soort water (heeft het bv. vele behandelingen moeten ondergaan?) en saneringswerken die watermaatschappijen aan de eindgebruiker moeten doorrekenen. Trouwens, die bij wet verplichte doorrekening van de kosten van de productie, levering, afvoer en sanering van drinkwater zorgde de laatste jaren voor een fikse stijging van de prijzen. De prijzen zijn sinds 2005 gestegen met 44 % (rekening gehouden met inflatie) voor een jaarlijks verbruik van 100 m³ in Vlaanderen. De stijging is vooral te wijten aan de kosten voor sanering, die over dezelfde periode gestegen zijn met 122 %. Volgens Europa zou dit maatschappijen moeten toelaten de kwaliteit van het drinkwater te blijven garanderen.

Hoewel die kwaliteit momenteel erg goed is, vraagt Test-Aankoop om het water grondig te blijven analyseren en daarbij ook de nieuwe vervuilers niet te vergeten. Bovendien zou meer wetenschappelijk onderzoek naar de gevolgen van de aanwezigheid van die vervuilers in het water meer dan welkom zijn. Ook voor de overheid ziet de consumentenorganisatie een opdracht: die zou normen moeten opstellen voor de nieuwe vervuilers in het oppervlakte- en drinkwater. Ook Test-Aankoop zal in de toekomst het leidingwater blijven controleren.