Dossier
Wasmiddelen en hun milieu-impact
26 juni 2020
Aangezien wasmiddelen voor bonte was en delicate stoffen minder agressief zijn voor kleuren en voor de stof zelf, zou je kunnen denken dat ze ook minder agressief zijn voor het milieu. Dat klopt echter niet. Net als universele wasmiddelen zijn deze "zachtere" detergenten vervuilend. Spring er dus verstandig mee om.
Voor een groenere en goedkopere was
- Gebruik liever een wasmiddel met minder schadelijke stoffen waarvan je iets meer nodig hebt per wasbeurt dan het omgekeerde. Een combinatie van beide eigenschappen is natuurlijk nog beter. Vooral omdat je dan ook flink kunt besparen.
- Probeer te doseren: veel mensen gebruiken meer wasmiddel dan nodig. Baseer je op de instructies van de fabrikant. Gebruik telkens wat minder wasmiddel tot je de ideale dosis hebt gevonden.
- Was minder: er bestaan kledingstukken die je al na één keer dragen moet wassen. Maar er zijn er ook die niet echt vuil zijn en waarbij verluchten volstaat. Door kledij pas na drie keer dragen te wassen in plaats van na één keer, bespaar je 66 % wasmiddel. Daarmee bescherm je trouwens ook het textiel.
Schadelijke stoffen in wasmiddelen
Het lijkt alsof het niets is, maar één gram schadelijke stoffen in een wasproduct betekent dat er jaarlijks maar liefst 3 100 kg in het afvalwater terechtkomt! En dat is enkel maar in Europa, waar 3 miljoen ton wasmiddelen per jaar wordt geproduceerd. Het merendeel van de bestanddelen is niet of beperkt biologisch afbreekbaar. Ze stapelen zich op in het oppervlaktewater, de bodem en zelfs in levende organismen (vissen ... mensen). Het probleem is dat eens ze in de natuur terechtkomen, ze daar voor altijd blijven. Vandaar dat we het gebruik ervan zo veel mogelijk moeten beperken. Dit zijn de schadelijkste bestanddelen:- oppervlakteactieve stoffen: opvolgers van de goede oude zeep. Ze zijn doeltreffender, maar vervuilen ook meer. Sommige, zoals LAS, zijn heel giftig voor de waterfauna en -flora. In Zweden is het gebruik van LAS zelfs verboden.
- optische witmakers: om een "wit" effect te verkrijgen, wordt doorgaans percarbonaat of perboraat gebruikt. De eerste is niet schadelijk voor het milieu, de tweede wel.
- vergrauwingsremmers: om te vermijden dat vuil oplost in water, zich vastzet op het textiel en een grauwe kleur nalaat, gebruiken fabrikanten vergrauwingsremmers, zoals CMC (carboxymetylcellulose). Deze stof wordt vaak als milieuonvriendelijk beschouwd, maar veel minder dan andere bestanddelen.
- waterontharders en complexe agentia: deze verzachten het water en verhogen daardoor de doeltreffendheid van de wasbeurt. Sommige zijn niet biologisch afbreekbaar, zoals fosfonaten, polycarboxylaten en EDTA. NTA is een kankerverwekkende stof. Eens ze in een waterloop terechtkomt, kan ze zich binden aan zware metalen in het slib. Die komen daardoor vrij in het water en belanden zo in de voedingsketen.
- solventen: dit zijn giftige stoffen, zoals paradichloorbenzeen, fenol en gehalogeneerde fenolen.
- bewaarmiddelen: sommige wasmiddelen bevatten formaldehyde, een kankerverwekkende stof.
- parfums: heel wat producten bevatten muskus, een niet afbreekbare geurstof die schadelijk is voor het milieu, maar toch op grote schaal wordt gebruikt. Nochtans bestaan er alternatieven voor.
Voor een groenere en goedkopere was
- Gebruik liever een wasmiddel met minder schadelijke stoffen waarvan je iets meer nodig hebt per wasbeurt dan het omgekeerde. Een combinatie van beide eigenschappen is natuurlijk nog beter. Vooral omdat je dan ook flink kunt besparen.
- Probeer te doseren: veel mensen gebruiken meer wasmiddel dan nodig. Baseer je op de instructies van de fabrikant. Gebruik telkens wat minder wasmiddel tot je de ideale dosis hebt gevonden.
- Was minder: er bestaan kledingstukken die je al na één keer dragen moet wassen. Maar er zijn er ook die niet echt vuil zijn en waarbij verluchten volstaat. Door kledij pas na drie keer dragen te wassen in plaats van na één keer, bespaar je 66 % wasmiddel. Daarmee bescherm je trouwens ook het textiel.
Schadelijke stoffen in wasmiddelen
Het lijkt alsof het niets is, maar één gram schadelijke stoffen in een wasproduct betekent dat er jaarlijks maar liefst 3 100 kg in het afvalwater terechtkomt! En dat is enkel maar in Europa, waar 3 miljoen ton wasmiddelen per jaar wordt geproduceerd. Het merendeel van de bestanddelen is niet of beperkt biologisch afbreekbaar. Ze stapelen zich op in het oppervlaktewater, de bodem en zelfs in levende organismen (vissen ... mensen). Het probleem is dat eens ze in de natuur terechtkomen, ze daar voor altijd blijven. Vandaar dat we het gebruik ervan zo veel mogelijk moeten beperken. Dit zijn de schadelijkste bestanddelen:- oppervlakteactieve stoffen: opvolgers van de goede oude zeep. Ze zijn doeltreffender, maar vervuilen ook meer. Sommige, zoals LAS, zijn heel giftig voor de waterfauna en -flora. In Zweden is het gebruik van LAS zelfs verboden.
- optische witmakers: om een "wit" effect te verkrijgen, wordt doorgaans percarbonaat of perboraat gebruikt. De eerste is niet schadelijk voor het milieu, de tweede wel.
- vergrauwingsremmers: om te vermijden dat vuil oplost in water, zich vastzet op het textiel en een grauwe kleur nalaat, gebruiken fabrikanten vergrauwingsremmers, zoals CMC (carboxymetylcellulose). Deze stof wordt vaak als milieuonvriendelijk beschouwd, maar veel minder dan andere bestanddelen.
- waterontharders en complexe agentia: deze verzachten het water en verhogen daardoor de doeltreffendheid van de wasbeurt. Sommige zijn niet biologisch afbreekbaar, zoals fosfonaten, polycarboxylaten en EDTA. NTA is een kankerverwekkende stof. Eens ze in een waterloop terechtkomt, kan ze zich binden aan zware metalen in het slib. Die komen daardoor vrij in het water en belanden zo in de voedingsketen.
- solventen: dit zijn giftige stoffen, zoals paradichloorbenzeen, fenol en gehalogeneerde fenolen.
- bewaarmiddelen: sommige wasmiddelen bevatten formaldehyde, een kankerverwekkende stof.
- parfums: heel wat producten bevatten muskus, een niet afbreekbare geurstof die schadelijk is voor het milieu, maar toch op grote schaal wordt gebruikt. Nochtans bestaan er alternatieven voor.