Hoe kies je potgrond?

Waarom is het belangrijk de juiste potgrond te kiezen?

De ideale potgrond bestaat uit voldoende organisch basismateriaal, om structuur te geven en om water en mineralen vast te houden. Ook de koolstof–stikstofverhouding moet goed zitten, die bepaalt in welke mate het organisch materiaal wordt afgebroken en voedingsstoffen worden vrijgegeven. 

Daarnaast is goede potgrond niet te nat, omdat hij dan te kleverig is en moeilijk te verdelen over bakken of zaaibedden. Anderzijds is het erg moeilijk om potgrond die te droog is terug voldoende vochtig te maken zodat hij bruikbaar wordt. Ten slotte mag potgrond geen zware metalen bevatten. 

Luchtigheid en waterabsorptie

Goede potgrond bevat voldoende lucht en is doorlatend, maar houdt ook voldoende water vast. Een goed evenwicht tussen lucht en water in de poriën is daarvoor van belang.

Als je water geeft, moet een deel van het water snel genoeg worden afgevoerd zodat er voldoende lucht overblijft, anders kunnen de wortels gaan verstikken. Anderzijds moet de potgrond het water voldoende vasthouden en op het juiste moment afgeven, zonder dat dit te veel inspanningen vraagt van de planten. In de praktijk geef je alleszins het best op regelmatige tijdstippen een matige hoeveelheid water dan af en toe veel water. 

Wat is de samenstelling van potgrond?

Potgrond heeft verschillende mogelijke soorten organisch basismateriaal: veen of turf, bestanddelen zoals kokos, zand, klei of perliet (vulkanisch gesteente) of plantaardig materiaal (compost of vezels van planten). Deze worden aangevuld met voedingsstoffen en additieven. 

Plantenvoeding in potgrond

Een goede potgrond bevat de volgende noodzakelijke voedingsstoffen: stikstof, kalium, fosfor, calcium… Maar hier geldt niet “hoe meer, hoe beter”. Te veel voedingsstoffen doen meer kwaad dan goed voor je planten. Daarnaast is ook de snelheid waarmee de voedingsstoffen worden afgegeven minstens zo belangrijk. Komen ze te snel vrij, dan kan dit nadelige gevolgen hebben.

Op de verpakkingen van de meeste merken staat aangeduid “bevat voeding voor X aantal weken”, maar dit is erg moeilijk te checken.

Vermelding samenstelling potgrond kan beter

Ben je benieuwd wat er in jouw potgrond zit? Dan kun je op de verpakking de ingrediënten terugvinden, maar niet hoeveel van elk bestanddeel is gebruikt. Wij vinden het de hoogste tijd dat fabrikanten dit nauwkeuriger gaan aangeven.

Turf in potgrond

Turf is vaak het hoofdbestanddeel van potgrond. Helaas is turf omstreden vanwege zijn impact op het milieu. Turf wordt vooral ontgonnen in Noord-Europa en de Baltische Staten. De natuurgebieden die daarvoor worden afgegraven, herstellen vaak nooit meer in hun oorspronkelijke staat. De ontginning is dus erg slecht voor deze ecosystemen.

Milieuvriendelijke potgrond 

Turfvrije potgrond is moeilijk te vinden. Een minder schadelijke basis voor je potgrond is compost. Compost ontstaat door vertering van plantaardige resten door bacteriën, en heeft daardoor prima eigenschappen als substraat. 

Doordat compost lokaal wordt geproduceerd en wordt gemaakt van tuin- en groenafval en daardoor quasi onuitputtelijk is, is de milieu-impact van compost veel lager dan die van turf. De producten die meer compost gebruiken en daardoor minder turf, zijn dus op het vlak van milieu aan te raden. 

Je kunt eventueel kiezen voor potgrond met het RPP-label (Responably Produced Peat). Om dit label te behalen, moet een fabrikant er bv. voor zorgen dat de turf in de potgrond zo veel mogelijk in één gebied wordt ontgonnen, om andere gebieden te vrijwaren en moet het gebied na de turfwinning zo veel mogelijk worden hersteld. 

Potgrond met kokosvezels

Er bestaan ook andere alternatieven, zoals kokosvezels. Maar dit materiaal moet vaak over lange afstanden worden vervoerd, waardoor de milieubalans uiteindelijk toch negatief uitvalt. De producten die als “turfvrij” worden verkocht, bevatten vaak deze kokosvezels en zijn dus niet per se milieuvriendelijk(er).