Aanlokkelijke voorstellen voor de installatie van zonnepanelen in Brussel: wat ervan denken?
Twee firma’s, Brusol en Brusselsenergy, stellen Brusselaars voor om kosteloos zonnepanelen op hun dak te plaatsen en die 10 jaar lang te onderhouden. Als eigenaar profiteer je onmiddellijk van de groene stroom voor je woning, en na 10 jaar word je ook eigenaar van de panelen (die daarna nog jaren kunnen meegaan).
Dankzij het systeem van groenestroomcertificaten dat in Brussel nog steeds geldt, zou het voor beide firma’s nog altijd een winstgevende operatie zijn.
Zijn er addertjes onder het gras? Is het niet rendabeler om zelf zonnepanelen te plaatsen en te financieren? We overlopen alles wat je moet weten om de juiste beslissing te nemen.
Is het geloofwaardig?
Het concept van derde investeerder in de sector van de zonnepanelen heeft een nogal kwalijke reputatie. Dat komt door problemen die zich in het begin van de jaren 2000 in Wallonië hebben voorgedaan.
Volgens onze berekeningen houdt zo’n systeem in Brussel wel degelijk financieel steek.
Ook al houden we voorzichtigheidshalve rekening met de bodemprijs die aan de groenestroomcertificaten wordt toegekend (€ 65 per eenheid), dan dekken de subsidies over 10 jaar gespreid het bedrag van de installatie nog steeds.
We hebben dus blijkbaar niet te maken met financiële constructies die de consument in grote mate in gevaar brengen, zoals in 2010 in Wallonië waar de pseudo-derde investeerder zijn klant in de schulden stak om zelf met de premies te gaan lopen.
Momenteel kent Brussel 3 groenestroomcertificaten per 1000 kWh opgewekte stroom toe (voor een periode van 10 jaar) en de huidige prijs van zo’n € 90 à € 95 per eenheid is hoog.
Bovendien bestaat er een gewaarborgde bodemprijs van € 65 per certificaat, die Elia betaalt in geval van ineenstorting van de marktprijs.
Deze minimumprijs van € 65 per kWh waarborgt tussen € 1200 en € 1700 per kWc subsidies over 10 jaar. Aan de huidige prijs van groenestroomcertificaten is zelfs een bedrag boven de € 2000/kWc mogelijk.
Voor de plaatsing van zonnepanelen betaal je als consument echter tussen de € 1000 en € 1500/kWc. De financiering van een installatie enkel met groenestroomcertificaten is dus haalbaar voor een bedrijf. Dat moet dan wel geld lenen om zijn kosten nu te betalen en zijn lening over 10 jaar terug te betalen. Nu de rentevoeten laag zijn, lijkt het financiële plaatje dus wel degelijk te kloppen.
Maar er rijzen natuurlijk nog andere vragen!
Als we uitgaan van een hypothese van een "gemiddelde" productiewaarde in Brussel van 750 kWh voor een installatie van 4 kWc, dan levert dat op 20 jaar tijd volgende financiële stromen op.
Met derde investeerder
De daling op 10 jaar komt door de veronderstelde vervanging van de omvormer. Op 20 jaar tijd levert dat uiteindelijk zo’n € 3800 op. De terugverdientijd is haast onmiddellijk aangezien je er geen eigen kapitaal insteekt.
Met eigen financiering
In dat geval levert dat volgende grafiek op:
Er is een terugverdientijd van 6 jaar maar de uiteindelijk winst is iets hoger (+/- € 4500).
Met een lening op 5 jaar
Om de betaling te spreiden zou je het bedrag op 5 jaar kunnen lenen (eventueel via een groene lening):
Dit verandert weinig aan de terugverdientijd en de uiteindelijke balans.
Meerdere factoren bepalen de opbrengst
Denk eraan dat de opbrengst van zonnepanelen afhankelijk is van verschillende factoren, waaronder de oriëntatie van de installatie. Die bepaalt de stroomproductie en de hoeveelheid verkregen groenestroomcertificaten, met dien verstande dat de prijzen van die laatste kunnen fluctueren.
Daarom hebben we nog een aantal berekeningen uitgevoerd op basis van gunstigere (hogere productie en hogere prijs van de groenestroomcertificaten) en minder gunstige (minder hoge productie en groenestroomcertificaten tegen de gewaarborgde minimumprijs) parameters.
- In gunstige omstandigheden is het verschil door zelf te investeren groter en kan dit tot € 2500 extra winst opleveren.
Kies je voor de oplossing van de derde investeerder, dan sta je dit eventuele voordeel af aan de investeerder. - In mindere gunstige omstandigheden zijn de winsten beperkt en verlies je er dus amper of niets bij door voor een derde investeerder te kiezen, want hij neemt het risico op zich. Bij een gebrek aan financiering kan hem dan inderdaad een dreiging van faillissement boven het hoofd hangen. De onderhoudsbeloften kun je in dat geval vergeten, ook al vergen zonnepanelen weinig onderhoud en ook al kan een storing op de omvormer (meest voorkomende storing) door een fabrieksgarantie worden gedekt.
Zie ook de pagina Enkele aandachtspunten.
Conclusie
De optie van een derde investeerder is financieel gezien vrij gelijk aan de eigen investering, waarbij die laatste meer oplevert in geval van goede productievoorwaarden en een gunstige markt van de groene certificaten.
Over de winst op je factuur
De belofte van een gemiddelde jaarlijkse besparing van € 723 op je energiefactuur die Brusol je voorspiegelt, behoeft enige verduidelijking: het gaat hier namelijk om een tijdelijke winst.
Brussel kondigt het einde van de compensatie aan in 2020, zodat de winst op je factuur dankzij het eigen verbruik eerder rond de 30 à 45 % zal bedragen.
De installatie heeft wel degelijk een kostprijs
Na 10 jaar wordt de consument eigenaar van de panelen. Hij zal ze dus moeten onderhouden, wat meestal neerkomt op een vervanging van de omvormer in geval van storing.
Maar er kunnen zich ook andere storingen voordoen, die voor rekening van de eigenaar zijn. En tenslotte moet een installatie ooit ook worden ontmanteld.
Dit is een aandachtspunt voor de eigenaar van een woning, mocht het een huurder zijn die de installatie via een derde investeerder heeft geplaatst, ondanks de meerwaarde van de installatie voor de woning.
Je bent voor 10 jaar verbonden
Je bent verbonden met de derde investeerder die de installatie voor 10 jaar op je dak installeert. Gaat het om een solide onderneming die haar verplichtingen nakomt, dan moet deze relatie in principe vlot en nagenoeg transparant verlopen. Maar in geval van financiële moeilijkheden, kan de eigenaar daar de dupe van zijn, ook al zijn alle contractuele voorwaarden correct:
- problemen om de installatie in geval van storing te laten herstellen;
- het beheer van de panelen en groenestroomcertificaten dat naar een andere onderneming overgaat;
- verplichting om de installatie te moeten overkopen en de resterende groenestroomcertificaten te moeten beheren;
Een verbintenis afsluiten houdt altijd een risico in. Zo kan de installatie je in plaats van comfort, heel wat beslommeringen opleveren.
Contracten
We hebben in november 2018 de contracten geanalyseerd die Brusol en Brussels-Energy voorstellen aan hun klanten.
Vooral het contract van Brussels-Energy bevalt ons niet:
- Het aanbod blijkt namelijk niet volledig gratis te zijn. Er worden namelijk beheerskosten aangerekend als er optimisers worden geplaatst; dit zijn speciale omvormers die het nadelige effect van schaduw op de productie van zonnepanelen verminderen. Deze kost hadden zij ook als betalende optie kunnen voorstellen. Het is immers een technische keuze die de productie kan verhogen, maar wij zien niet in waarom de klant hiervoor zou moeten betalen in de context van "gratis zonnepanelen". Temeer omdat het de derde investeerder toestaat om meer groene certificaten te bekomen.
- Het contract legt financiële sancties op bij tekortkomingen van de consument.
- In het geval van een toekomstige doorverkoop van op het netwerk geïnjecteerde elektriciteit, behoudt Brussels-Energy de winst daarop.
Op het contract van Brusol daarentegen kunnen we minder kritiek geven. We stellen wel voor om twee bepalingen in het contract aan te passen (één bepaling schrappen, één zin toevoegen).
- 2.4.2 In geval de Eigenaar het Gebouw verkoopt, zal deze er voor zorgen dat de nieuwe koper de huidige Overeenkomst kent en overneemt.
Indien de nieuwe koper dit zou weigeren, dan mag in geen geval het Gebouw worden vervreemd door de Eigenaar zonder voorafgaandelijke en schriftelijke toestemming van de Installateur.In dergelijk geval zullen Partijen onderhandelen over de terugname van de Installatie door de Installateur en de modaliteiten van deze terugname. - 9.3 In geval van vroegtijdige beëindiging van de Overeenkomst kan de Eigenaar de Installatie aankopen mits betaling van een nader door de Installateur te bepalen prijs in functie van de leeftijd van de Installatie en bijhorende groenestroomcertificaten. Indien geen overeenkomst aangaande de aankoop kan worden bereikt of geen onmiddellijke betaling volgt is de Installateur gerechtigd de Installatie te verwijderen op eigen kosten. Ingeval van faling kan de eigenaar de overeenkomst als beëindigd beschouwen en hetzij de overname, hetzij de verwijdering van de installatie vorderen.
Een nieuwe bubbel rond zonnepanelen in Brussel?
In tegenstelling tot Wallonië en Vlaanderen wil Brussel de aanzienlijke subsidies voor de ondersteuning van zonnepanelen blijven financieren, waarbij als argument wordt aangevoerd dat het aantal mogelijke installaties in de stad beperkt is (dakconfiguratie, lager potentieel).
Het installatiegemak door het systeem van derde investeerder zou echter kunnen leiden tot een aanzienlijke toename van het aantal installaties in een relatief korte tijdsspanne. 1000 nieuwe installaties zouden goed zijn voor meer dan 6 miljoen euro subsidies over 10 jaar. Uiteraard worden deze doorverrekend op de stroomfacturen.
Alles weten over zonnepanelen
Raadpleeg ons dossier Zonnepanelen: alles wat je moet weten.