Ontdek de opties voor energiedelen op de Belgische energiemarkt
Wat is energiedelen?
Energiedelen kan in verschillende vormen: een energiegemeenschap, delen binnen een gebouw, peer-to-peer. Maar welke formule je ook kiest, er is sprake van energiedelen wanneer een of meer consumenten - op het moment van de productie en op een identificeerbare manier - de overtollige energie kunnen verbruiken die de eigenaar van een productiesysteem zelf niet kan opgebruiken.
Hoe werkt energiedelen?
De eigenaar van een energieproductiesysteem dat meer energie produceert dan hij zelf kan verbruiken, steekt zijn overtollige energie terug op het elektriciteitsnet. Maar in plaats van dit overschot af te staan aan de leveranciersmarkt, kan een producent nu beslissen om dit energieoverschot geheel of gedeeltelijk met anderen te delen.
Tegelijkertijd kan elke consument er nu ook voor kiezen om met andere burgers een contract te sluiten om een deel van zijn behoeften met lokale energie te dekken. Naast een contract bij een klassieke leverancier.
Er zijn dus nieuwe spelers op de energievoorzieningsmarkt: prosumenten en consumenten.
Energiedelen in de Belgische Gewesten
Energiedelen in Vlaanderen
In Vlaanderen is het sinds juli 2022 mogelijk om energie te delen. Het grote aantal bezoeken op de webpagina om aanvragen in te dienen, toont aan dat mensen nieuwsgierig zijn naar dit nieuwe energiemodel. Tot op heden (mei 2023) telt de netbeheerder Fluvius al 59 energiegemeenschappen.
De Vlaamse energieregulator (VREG) heeft in zijn rapport van afgelopen juni vastgesteld dat de meeste leveranciers extra kosten aanrekenen aan personen die energie delen. Het lijkt erop dat energiedelen in Vlaanderen daardoor minder interessant is geworden.
Energiedelen in het Brussels Gewest
In 2019-2020 heeft het Brussels Gewest een aantal proefprojecten voor energiegemeenschappen gelanceerd om het concept uit te testen en het regelgevende kader te bepalen voor de veralgemening van energiedelen. Dit kader werd vastgelegd in april 2022 en sinds het Gewest een Facilitator “Energiedelen en Energiegemeenschappen” heeft aangesteld, kent het veel succes.
Er kwamen 750 aanvragen bij deze dienst toe, 25 projecten zitten in de pijplijn en 2 energiegemeenschappen zijn net van start gegaan, één in Schaarbeek en één op initiatief van de gemeente Elsene.
Energiedelen in Wallonië
In Wallonië bestaan er grootschalige proefprojecten waarbij sociale huisvestingsmaatschappijen, ziekenhuizen en intercommunales betrokken zijn. Kleinschalige burgerprojecten hebben daarentegen nog niet het daglicht gezien. Dat komt omdat het wettelijke kader nog maar heel recent is goedgekeurd (maart 2023) dat energiedelen mogelijk maakt. Maar enkele projecten zitten in de pijplijn.
Energiecrisis stimuleert energiedelen
Aanvankelijk kwam de impuls van de EU, die het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen promootte en Europese burgers aanmoedigde om actieve consumenten op de energiemarkt te worden.
De definitie van wettelijke kaders - nu vastgelegd in onze 3 gewesten - was een eerste voorwaarde voor de ontwikkeling van energiedelen.
Maar de energiecontext van de afgelopen maanden heeft consumenten aangemoedigd om zichzelf in te dekken tegen de hoge en fluctuerende prijzen, toen er nagenoeg geen vaste contracten meer verkrijgbaar waren. Door in de eerste plaats zelf zonnepanelen bij hun thuis te laten plaatsen waar dat mogelijk en rendabel was. Maar ook door andere alternatieve oplossingen te zoeken wanneer dit niet mogelijk is. Daarin heeft energiedelen zijn plek verworven.
Meer weten over energiedelen?
In een nieuw dossier beantwoorden we je vragen over energiedelen.
Wat zijn de voordelen? Welke vormen kan energiedelen aannemen? Welke lijkt het meest veelbelovend? Welk tarief moet je toepassen? Hoe zit het met de facturen, de meter en de betrokken actoren en welke stappen moet je zetten om energiedelen in je gebouw op te starten? Waar vind je informatie over energiedelen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië?
Tot slot stellen we een praktische casestudy voor in het Brussels Gewest. Op basis van een appartementsgebouw in Brussel met 10 flats waarop we zonnepanelen installeren, stellen we verschillende scenario's op en berekenen we de terugverdientijd.