Reactie op bepleiten CREG tijdelijke opzeggingsvergoeding bij vaste energiecontracten

Consumentenorganisatie Test Aankoop heeft vanochtend vernomen dat de CREG ervoor pleit om energieleveranciers opnieuw toe te staan om opzegvergoedingen toe te laten in energiecontracten met vaste prijs. Dit wil zeggen dat consumenten die voor de vervaldatum van hun contract switchen naar een andere commerciële leverancier, gepenaliseerd worden door een compensatie te betalen aan de leverancier bij dewelke ze vertrekken. De exuberant hoge prijzen die we op de energiemarkt zien, eigenlijk al sinds de zomer van vorig jaar, zijn uiteraard niet vreemd aan dit standpunt van de federale energieregulator. Doelstelling is om leveranciers te prikkelen opnieuw vaste contracten aan te bieden. Een nobel doelwit op zich, zegt Test Aankoop. De verbruikersorganisatie stelt immers vast dat er bij consumenten nog steeds vraag is naar de zekerheid van een vast contract. We willen er echter aan herinneren dat de afschaffing van de opzegvergoeding via de wet van 2012 er niet zonder slag of stoot is gekomen: Test Aankoop ijverde jarenlang voor het supprimeren van de verbrekingsvergoeding net om de energiemarkt open te breken. Opzegvergoedingen van 50 tot 75 euro, afhankelijk van de resterende looptijd van het contract, waren tot 10 jaar geleden normaal en zetten een sterke rem op de concurrentie.

Toegegeven, vaste contracten zijn een risico geworden voor de leveranciers. Zij van hun kant kunnen voor een klant niet voor 100% energie inkopen bij het ondertekenen van het contract. Immers, als deze klant zijn contract niet uitdoet, zit de leverancier met een overschot aan stroom en/of gas dat hij eventueel moet verkopen met verlies. Of, zoals nu het geval is, klanten die hun oudere vaste contracten wel uitdoen omdat de prijs voor een nieuw contract dermate duur is. In dat geval moet de leverancier op de dure spotmarket bijkopen om aan zijn leveringsverplichting te voldoen. Test Aankoop zou zich in de huidige context kunnen verzoenen met het voorstel van de CREG maar dan aan heel strikte voorwaarden. Eerst en vooral moet het om een tijdelijke maatregel gaan en moet deze nauw worden omschreven. Het is immers te verwachten dat hoge prijzen nog lang ons deel zullen zijn. Het is niet onredelijk te verwachten dat elektriciteitsprijzen van 75 euro per MWh het nieuwe normaal zouden worden. De huidige prijzen op de termijnmarkten tot en met 2024 liggen daar zelfs een heel eind boven. Test Aankoop wil evenwel absoluut vermijden dat opzegvergoedingen (opnieuw) het nieuwe normaal worden.

Bijkomend, zijn er nog andere nuances te plaatsen: enerzijds is het zo dat leveranciers in hun prijszetting van vaste contracten rekening kunnen houden met de context van de markt, anderzijds is het ook zo dat sommige spelers jarenlang erg veel geld verdiend hebben aan slapende energiecontracten waarvan de prijs veel hoger lag dan die van de markconforme contracten. Daarnaast rekenen verschillende leveranciers de vaste vergoeding van je contract vandaag al integraal aan per begonnen contractjaar, wat al een verdoken verbrekingsvergoeding is. Verder blijven verschillende onder hen consumenten dure contracten aansmeren via deur-aan-deurverkoop of telefonische verkoop. Tot slot kunnen ze van de ene dag op de andere, zonder sanctie, stoppen met hun activiteit, los van een faillissement, waardoor de klanten met een ouder (en goedkoper) vast contract genoodzaakt zijn om over te stappen naar een andere leverancier aan een veel hogere prijzen. De ingekochte stroom voor deze klanten, kan de leverancier in kwestie ook op de spotmarkten met winst verkopen. Denken we maar aan Octa+ in Brussel of Elexys in een B2B context.

Het feit dat consumenten nu geen andere keuze hebben dan te kiezen voor een variabel contract leidt nog tot een ander pervers effect: deze contracten zijn namelijk volstrekt onleesbaar en onbegrijpelijk. De CREG heeft het over meer dan 40 verschillende indexeringsparameters. Dit maakt het moeilijk om ze onderling correct te vergelijken, met het risico gebonden te zijn aan een contract dat niet het voordeligst is voor iemands verbruiksprofiel. Test Aankoop vraagt al geruime tijd een vereenvoudiging van het aantal gebruikte parameters en een harmonisering van de indexeringsfrequenties. Dit moet toelaten dat de markt transparanter wordt en consumenten een goed geïnformeerde keuze kunnen maken. Nu er van vaste contracten bijna geen sprake meer is, wordt dit verzoek dringend.

Indien het voostel van de CREG ook politiek worden besproken en overwogen, vraagt Test Aankoop uitdrukkelijk om bij de discussies aanwezig te zijn.

Voor vragen en problemen rond energie, heeft Test Aankoop het gratis nummer 0800 503 32 opengesteld.