Hoe kies je een 3D-printer?

Wat is een 3D-printer en wat kun je ermee maken?

3D-printers zijn printers die in 3 dimensies printen en waar je dus objecten mee kunt maken.

Je kunt 3D-printers zowel voor recreatieve doeleinden gebruiken als voor functionele oplossingen. Sommige mensen gebruiken bijvoorbeeld een 3D-printer om hun favoriete superheld of actiefiguurtje uit te printen, maar je kunt hem ook gebruiken voor kleine gebruiksvoorwerpen of als je een specifiek onderdeel nodig hebt van bijvoorbeeld je kapotte douchekop.

De twee bekendste manieren waarop 3D-printers voor thuisgebruik werken zijn Fused Deposition Modeling (FDM) en resin printing.

Hoe werkt een FDM 3D-printer?

De meest voorkomende techniek is Fused Deposition Modeling (FDM). In deze soort 3D-printers wordt er een plastic draad, vaak PLA, PETG of ABS, door een mondstuk gebracht waarin het plastic wordt gesmolten. Vervolgens kan de 3D-printer laag per laag plastic aanleggen om zo het gewenste object te creëren.

Om een ontwerp geschikt te maken voor de FDM-printer wordt gewerkt met een slicer. Dat is een softwaretool die het 3D-object in dunne laagjes verdeelt en omzet in machinecode voor de 3D-printer.

Printen met een FDM-printer, stap voor stap

A. Je maakt of downloadt een 3D-model en verwerkt het met behulp van een speciale softwaretool (zogenaamde slicer) naar machinecode.

B. Het mondstuk wordt opgewarmd tot een temperatuur tussen 160 tot 400 °C.

C. Een plastic draad wordt in het mondstuk gedraaid.

D. De plastic draad zit op een rol die je apart kunt kopen.

E. De spuitmond beweegt over drie assen om het voorwerp te vormen door het plastic laag na laag aan te brengen

Dichterbij ziet dat er zo uit:

A. De plastic draad wordt in de extruder gestoken.

B. Met de motor en tandwielen wordt ervoor gezorgd dat er stap voor stap de juiste hoeveelheid plastic door het mondstuk wordt geduwd.

C. Een opwarmend deel zorgt ervoor dat het plastic wordt gesmolten.

D. Het gesmolten plastic wordt door een mondstuk gebracht met een kleine opening (0,2 tot 0,8 mm in diameter).

E. Nadat het plastic is "uitgeduwd", komt het terecht op het plateau of op een andere laag plastic waar het afkoelt en verhardt. De printer beschikt meestal over ventilatoren die dit afkoelingsproces ondersteunen door het geprinte materiaal actief te koelen. De printkop verplaatst zich zodat het gesmolten plastic op de juiste plaats wordt gebracht . Nadat de laag klaar is, gaat de printkop een klein beetje omhoog, in de Z-richting, om aan de nieuwe laag te beginnen.

Wat zijn de voordelen van FDM 3D-printers?

Het voordeel van FDM-printers is dat ze sneller werken dan resin-printers voor middel-kleine tot grotere objecten. Ze kunnen ook grotere objecten printen.

Wat zijn de nadelen van FDM-printers?

Het nadeel is dat ze, aangezien het object laag per laag geprint wordt, beperkt zijn in nauwkeurigheid, omdat ze niet veel kleiner kunnen spuiten dan de diameter van de printkop.

Ook ben je beperkt in de complexiteit, omdat elke laag op de laag eronder moet steunen. Dat maakt het moeilijk om bijvoorbeeld het oor van een koffietas te printen, aangezien de onderste laag van het oor dan geen steun heeft. Dat kan deels opgelost worden door een extra steunlaag te printen, die erna losgetrokken wordt van het object, al zorgt dit wel voor extra afval. De slicer herkent automatisch waar er een steunlaag nodig is en voegt die zelf toe aan je ontwerp. Het maakt het proces een klein beetje omslachtiger.

Hoe werkt een resin 3D-printer?

Resin 3D-printers werken op een andere manier dan FDM-printers: in plaats van een laser maakt een resin-printer gebruik van UV-licht in combinatie met een LCD-scherm.

Het voorwerp wordt in een vloeistof gecreëerd. Door het licht precies te sturen, hardt alleen de gewenste vorm uit.  

Wat zijn de voordelen van resin-printers?

Links een object dat werd geprint met een resin-printer, rechts met een FDM-printer. 

Wat zijn de nadelen van resin-printers?

Zelf 3D-ontwerpen maken of bestaande 3D-modellen printen?

Welke gratis 3D-software is geschikt voor beginners?

Afhankelijk van je behoeftes, bestaat er verschillende design-software. Als je een absolute beginner bent, is Tinkercad de beste keuze. Deze software laat je op een intuïtieve manier voorwerpen bouwen.

Welke 3D-software voor functionele ontwerpen?

Als je functionele objecten wilt printen, dan is het gratis Freecad een goeie oplossing. Deze software is ingewikkelder, maar laat je wel toe om preciezere ontwerpen te maken. 

Er bestaan ook commerciële alternatieven met een gratis, maar beperkte versie zoals Fusion 360 en Onshape. Deze tools combineren gebruiksgemak met geavanceerde functies en worden vaak gebruikt in professionele contexten.

Welke 3D-software voor creatieve ontwerpen?

Voor organische of artistieke vormen is er Blender. Dit programma is minder geschikt voor technische ontwerpen, maar uitermate krachtig voor het modelleren van vrije vormen zoals figuren, sculpturen of complexe oppervlakken.

Waar vind je gratis of betaalde 3D-modellen online?

Als je niet zo handig bent met design-software, dan kun je een 3D-ontwerp gratis downladen op een website waar ontwerpers hun modellen delen. Bekende platformen zijn Thingiverse, Thangs.com, Printables.com (van Prusa) en Makerworld.com (van Bambu Lab). 

Makerworld biedt zelfs de mogelijkheid om modellen rechtstreeks naar Bambu Lab-printers te sturen, zonder dat je zelf hoeft te slicen. Dat is ideaal voor beginners. Heb je echter voldoende kennis van slicerinstellingen, dan kan je vaak stevigere, snellere en efficiëntere prints maken door het model handmatig te verwerken.

Hoeveel betaal je voor een 3D-printer?

Kant-en-klare 3D-printer

Zelfbouwprinter

Denk ook aan het materiaal

Staar je niet blind op de aankoopprijs van de 3D-printer alleen. Ook de vloeistof of plastic die je nodig hebt, kosten geld. Rollen plastic voor een FDM-printer vind je vanaf € 10-15 per kg. Een liter vloeistof voor een resin-printer koop je vanaf € 25.

Waar koop je een 3D-printer als thuisgebruiker?

Waar moet je op letten bij aankoop van een 3D-printer?

FDM- of resin-printer?

Je begint met een keuze tussen een FDM-printer en een resin-printer. Als je geen ervaring hebt met 3D-printers en geen ingewikkelde ontwerpen wilt uitprinten, dan koop je beter een FDM-printer.

Zelfbouwprinter of kant-en-klare printer?

Ook moet je kiezen tussen zelfbouwprinters en kant-en-klare 3D-printers. Zelfbouwmodellen zijn goedkoper, maar het is niet altijd eenvoudig om ze zelf in elkaar te zetten aangezien sommige pakketten bestaan uit wel tientallen losse onderdelen en schroeven en vijzen. Als je niet zo een handige harry bent, koop je dus beter de kant-en-klare versie.

We stellen vast dat ook de handleiding bij de zelfbouwmodellen een belangrijke rol kan spelen. Zo vind je online een heel gedetailleerde uitleg over hoe je de printers van Prusa in elkaar kunt steken. Aangezien de kant-en-klare 3D-printer van Prusa tot € 300 meer kost dan het zelfbouwmodel kan de duidelijke handleiding misschien een doorslaggevende factor zijn in je beslissing. Ook als je een ander model wilt kopen, loont het wellicht de moeite om eerst op te zoeken of je een duidelijke handleiding kunt vinden om het toestel in elkaar te zetten.

Hoe groot wil je printen?

De grootte van de objecten die je wilt printen zijn uiteraard afhankelijk van de grootte van de 3D-printer. Als je van plan bent grote stukken te printen, moet je kijken naar de maximumgrootte van de printobjecten.

Een of meerdere kleuren?

Een extra feature waar je naar kunt kijken, is de mogelijkheid om in meerdere kleuren te printen. De meeste 3D-printers kunnen slechts een kleur tegelijk printen. Als je een voorwerp wilt printen in meerdere kleuren, dan kun je een 3D-printer kopen die dit toelaat, doorgaans aan hogere prijs. Anno 2025 bieden de meeste fabrikanten echter relatief betaalbare oplossingen om in meerdere kleuren af te drukken.

Welk materiaal? 

Als laatste punt moet je ook naar het materiaal kijken. De meeste 3D-printers kunnen printen in PLA, PETG en soms ABS, wat voor de meeste doeleinden voldoende is.

Als je specifiekere materialen, zoals nylon, polycarbonaat of peek, wilt printen, zul je vaak ook meer betalen. Daarvoor heb je een printer nodig met een gesloten behuizing en een printkop en printbed die de hogere temperaturen aankunnen.

Ook vind je veel PLA- en PETG- filamenten met extra materialen, zoals carbonstrookjes, hout of vezelglas. Deze kunnen het geprinte stuk verstevigingen of stugger maken, maar je printkop moet wel bestand zijn tegen de continue doorlating van deze hardere materialen. Je koopt dus best een printkop uit een harder materiaal voor deze toepassingen.

Goede resultaten?

Verder is het zeker een goed idee om online op zoek te gaan naar resultaten die verkregen zijn met de 3D-printer die je denkt te kopen. Sommige 3D-printers vertonen in de praktijk betere resultaten dan andere, terwijl ze op papier slechter lijken.

Waar kan je je 3D-ontwerp laten printen?

Als je niet wilt investeren in een 3D-printer kun je ook gebruikmaken van een online 3D-printing dienst. Je kunt je ontwerp opsturen naar het bedrijf met de precieze afmetingen en vereisten voor materiaal en kleur. Vervolgens printen zij het ontwerp voor jou.

Enkele voorbeelden van dergelijke diensten zijn Shapeways, Ponoko, Unic-3D, 3D Printer service van conrad.be, i.materialise, Formfactory en Printplace.be. Houd er wel rekening mee dat deze diensten eerder gericht zijn op de professionele markt en snel duur kunnen worden.

Na een aantal prints kom je gauw aan de prijs van een instapprinter. Daarbij is 3D-modellen tekenen en afdrukken een "iteratief" proces. Vaak staat een detail je niet aan of komt een belangrijk functioneel element van je ontwerp er minder stevig uit dan verwacht. Als je opnieuw moet printen, dan kan een dergelijke dienst duur uitkomen.

Doe je het liever zelf?

Je kunt onder voorwaarden gebruikmaken van een 3D-printer in een productielab of zogenaamd Fablab. Een andere mogelijkheid wordt geboden door Make XYZ. Zij brengen ontwerpers en eigenaars van 3D-printers in de omgeving met elkaar in contact. Ook Prusa biedt via een specifieke website een platform waar je bezitters van een Prusa-printer kunt vinden die ervoor openstaan om iets voor jou te printen.

Als je echt graag creatief bezig bent, kan het op langere termijn voordeliger zijn – zowel qua tijd als qua prijs – om zelf een 3D-printer te kopen. Als je daarentegen van plan bent om slechts een paar keer per jaar iets te printen, dan maak je beter gebruik van een bestaande dienst die voor jou iets uitprint.

Op zoek naar een gewone printer?

Wil je printen in zwart-wit, kleur? Kies je voor een laser of inkjetprinter? In onze vergelijker vind je de testresultaten meer dan 100 printers. 

Vergelijk printers