Telefoneren via internet: VoIP

“Voice over Internet Protocol”, kortweg Voice over IP of VoIP, is een verzamelnaam voor technologieën om te telefoneren via IP-netwerken. Het voornaamste IP-netwerk is het internet, maar ook binnen een bedrijf of zelfs een woning kan een eigen netwerk dienen om spraak te versturen. Zo kun je net als met de gewone telefoon gesprekken voeren. Alleen word je spraak niet verstuurd via het klassieke telefoonnet, maar gedigitaliseerd via het internet of een lokaal netwerk. Bij je gesprekspartner zet de computer die digitale informatie weer in geluid om.

Bovendien blijven meerdere toepassingen tegelijkertijd mogelijk, zoals bellen met beeld via de webcam of surfen terwijl je telefoneert.

Voordelen van VoIP

• Voordeliger: via VoIP kun je erg veel besparen op je uitgaande gesprekken, vooral als je veel naar het buitenland en mobiele nummers belt. De VoIP-tarieven voor zowel vaste als mobiele telefonie in binnen- en buitenland liggen immers zeer laag. Bij sommige operatoren kun je zelfs gedurende een bepaald aantal minuten per week gratis in en naar bepaalde landen bellen, op voorwaarde dat je regelmatig een minimaal belkrediet aankoopt. Met abonnees van dezelfde operator belt je altijd gratis.
• Meeneembaar geografisch nummer: bij sommige VoIP-providers kun je tegen betaling een geografisch nummer huren. Dit nummer moet het zonenummer hebben van de zone waar je internetaansluiting zich bevindt. Het voordeel is dat je er inkomende gesprekken van vaste en mobiele nummers mee kunt ontvangen. Bovendien kun je het meenemen naar het buitenland, waardoor je ook daar op dat nummer bereikbaar bent. Meer nog, jouw familie kan je daarop bellen tegen Belgische tarieven! Omgekeerd kun je een lokaal nummer aanvragen in een land waar veel van uw kennissen verblijven. Zij bellen je dan tegen hun nationale tarief.
• Goede geluidskwaliteit: bij intercontinentale gesprekken is die zelfs beter dan de geluidskwaliteit van een klassieke telefoonlijn. Storingen zijn echt zeldzaam. Een zekere vertraging of echo kan nog optreden bij onvoldoende bandbreedte of bij VoIP-operator Skype als er te veel gebruikers online zijn.

Nadelen van VoIP

• Duur geografisch nummer: voor zo'n nummer betaal je een abonnement en doorgaans ook inschrijvingskosten. Hoewel er verschillen zijn naargelang van de operator, blijft het doorgaans vrij prijzig (€ 3 à € 10 per maand). Al bij al ben je dan even duur uit als met een klassieke telefoonlijn. Anders dan bij de klassieke telefoonoperatoren kun je jouw nummer bovendien niet overdragen wanneer je van operator verandert.
• Beperkte bereikbaarheid zonder geografisch nummer: zonder zo'n nummer kunnen anderen je alleen maar bereiken als ze van de diensten van dezelfde VoIP-operator gebruik maken. Dit soort nummer is echter niet bij alle VoIP-operatoren verkrijgbaar.
• Niet-traceerbaar adres: als je een nooddienst belt via de klassieke telefoonlijn, kan die aan de hand van jouw telefoonnummer jouw adres achterhalen. Bel je via VoIP, dan is dat niet mogelijk. Omgekeerd kun je er ook de nooddiensten niet mee bereiken.
• Alle contact via Engelstalige websites: dat kan een probleem zijn als je die taal niet beheerst.
• Instabiele markt: VoIP-operatoren verdwijnen over het algemeen sneller van de markt dan klassieke telefoonoperatoren.
• Niet-transparante tariefschalen en gebruiksvoorwaarden: op de websites van sommige VoIP-operatoren vind je zelfs helemaal geen tarieven! En als ze ze dan toch vermelden, moet je nog voor drie zaken opletten.
  • Sommige operatoren geven je eerst hun tarieven zonder btw, waardoor ze voordeliger lijken. Deze voorstelling is echter onwettig.
  • Bepaalde operatoren hanteren hogere tarieven voor VoIP-telefonie zonder computer (bv. LowrateVoip en VoipWise).
  • Andere operatoren laten niet toe dat je zonder computer via VoIP belt (bv. Nonoh en 12Voip).

De meeste VoIP-operatoren gebruiken het vrije standaardprotocol SIP, terwijl Skype een eigen protocol gebruikt. We overlopen de voor- en nadelen die daarmee gepaard gaan.

Naast Skype zijn er nog andere applicaties die VoIP mogelijk maken zoals WhatsApp, Viber, Line en ChatON.

De voordelen van SIP

• Je kunt kiezen uit veel compatibele hardware en abonnementen.
• Als abonnee van een SIP-operator bel je in principe gratis naar gelijk welke andere operator die voor het vrije protocol koos. In België kan dat vooralsnog niet. Al laten bepaalde operatoren tegen de regels in toch oproepen van en naar abonnees van een andere SIP-operator toe: onder meer Internetcalls, NetAppel, PoivY, SIPDiscount, VoipBuster, VoipCheap, VoipDiscount, VoipStunt en WebCallDirect.
• Je kunt tegen zeer lage tarieven bellen naar vaste en mobiele nummers in binnen- en buitenland. Elke SIP-operator die beltijd aankoopt bij het Duitse telecommunicatiebedrijf Betamax, biedt ook een lijst met landen aan waarnaar en waarin je gedurende een bepaald aantal minuten per week gratis belt (naar vaste en soms ook mobiele nummers). Je moet dan wel regelmatig een minimaal belkrediet kopen.

De voordelen van Skype

• Je kunt zien welke “contacten” online zijn.
• Skype is gebruiksvriendelijker omdat je minder aan de instellingen van het programma moet sleutelen.
• Skype is de VoIP-operator met de meeste gebruikers.

Waarom zou u niet kiezen voor Skype?

• Als je voor de diensten van Skype kiest, moet je je ook hun hardware aanschaffen, omdat alleen die daarmee compatibel is.
• Bellen kun je gratis naar andere abonnees van Skype en tegen een laag tarief naar gewone vaste en mobiele nummers. Hun tarieven daarvoor liggen vaak wel hoger dan die van de SIP-operatoren.

Idealiter beschouw je VoIP als een aanvulling op je klassieke telefoonlijn. De klassieke lijn gebruik je dan enkel voor inkomende gesprekken en VoIP voor uitgaande.

Als je toch liever volledig overschakelt op VoIP, moet je een geografisch nummer bij je VoIP-operator huren, waardoor je ook bereikbaar bent voor vaste en mobiele nummers. Daar zijn enkele voor- en nadelen aan verbonden.

Voordelen van een geografisch nummer

• Als je een Belgisch geografisch nummer huurt, ben je ook in het buitenland via VoIP tegen Belgische tarieven bereikbaar.
• Als veel van je kennissen in een bepaald land wonen, kun je een geografisch nummer uit dat land huren. Ongeacht waar je je dan ook bevindt, kunnen zij je tegen hun nationale tarieven bellen.

Nadelen van een geografisch nummer

• Het kost je zowat evenveel (€ 3 tot € 10 per maand) als een abonnement op een klassieke telefoonlijn, terwijl die laatste betrouwbaarder en veiliger is.
• Hackers kunnen je geografisch VoIP-nummer overstelpen met automatische oproepen.
• Klassieke operatoren blijven doorgaans veel langer op de markt. De kans dat je VoIP-operator vroeg of laat van de markt verdwijnt, is groter.
• De nooddiensten kunnen aan de hand van een klassieke telefoonlijn je adres achterhalen. Met een geografisch VoIP-nummer is dat onmogelijk.

De meeste gebruikers bellen met hun computer via VoIP. Met sommige apparatuur kun je ook vandaag nog altijd alleen via een ingeschakelde computer bellen.
Er bestaat echter ook hardware waarmee je via VoIP kunt bellen zonder actieve verbinding met een ingeschakelde computer. Dat is handiger en je spaart er een pak elektriciteitskosten mee uit. Die apparatuur is wel duur.

Enkele tips vooraf

• Kies voor goedkopere apparatuur die nog een ingeschakelde computer vereist, als je VoIP eens wilt uitproberen of (nog) niet intensief gebruikt.
• In bepaalde gevallen moet je zelfs niet meer in nieuwe apparatuur investeren. Je kunt immers van heel wat VoIP-operatoren gebruik maken louter via je vertrouwde telefoon. Op hun website voer je dan het nummer in waarnaar je wilt bellen, en je eigen telefoonnummer. Vervolgens rinkelt je telefoon, neem je op en verbindt de operator je met het gekozen nummer door. Aangezien je de telefoonnummers moet invoeren, moet je computer wel ingeschakeld blijven.
• Vergewis er je van dat de apparatuur die je kiest, compatibel is met de VoIP-standaard die je VoIP-operator gebruikt.

Uit welke apparatuur kunt u kiezen?

Computer

Vroeger was VoIP hoofdzakelijk beschikbaar via de computer: je plukt er een gratis VoIP-programma mee van het internet, gaat op zoek naar je “contacten” (kennissen die hetzelfde programma gebruiken) en kunt hen meteen opbellen. Telefoneren doe je met behulp van een virtueel klavier en bij voorkeur een headset (via USB, al vanaf € 5, of draadloos via Bluetooth, vanaf € 10).

USB-telefoon

Een USB-telefoon (€ 10 tot € 20) is niet meer dan een headset in de vorm van een telefoon. Je kunt hem niet als een losstaand toestel gebruiken; je moet hem aansluiten op een USB-poort van je computer. Enkel als die aan staat, kun je bellen en gebeld worden via VoIP. Een USB-telefoon is dus niet handiger dan een headset.
Wij raden deze toestellen dan ook af; ze moeten immers continu verbonden blijven met je ingeschakelde computer.

Gsm of smartphone met VoIP-functie

Op bepaalde gsm’s en smartphones installeerde de fabrikant zelf een VoIP-programma voor gebruik via een draadloos netwerk thuis of “hotspots” op publieke plaatsen. Daardoor ben je mogelijk wel gebonden aan de operator van het programma. Anders kun je zelf een VoIP-programma installeren, van een operator naar keuze.

VoIP-telefoon, VoIP-router, Voice Adapter en DECT-telefoon

Er bestaan nog andere mogelijkheden om zonder dat je computer moet aanstaan, via VoIP te bellen. Zo kun je gebruikmaken van een VoIP-telefoon, Voice-adapter of VoIP-router. Hierbij plaats je een toestel achter je modem of op de router waardoor je met een gewoon telefoontoestel gesprekken kunt voeren (zowel gesprekken via VoIP als via de klassieke lijn). Omdat je niet langer twee aparte telefoons hoeft te hebben, is dit veel gebruiksvriendelijker. Nog interessanter zijn de draadloze DECT-telefoons (vanaf € 30). Daarbij moet je enkel het basisstation aansluiten op de router/modem en de telefoonlijn. Het toestel zelf kun je overal in huis in de buurt van een stopcontact installeren dankzij de losse laadstand, die draadloos in verbinding staat met het basisstation.

Dan is VoIP is meestal de voordeligste oplossing. In vergelijking met de tarieven voor vaste en mobiele telefonie van de klassieke telefoonoperatoren zijn de tarieven van de VoIP-operatoren vaak goedkoper. Bij sommige operatoren bel je zelfs gedurende een bepaald aantal minuten per week (bv. 300) gratis naar vaste en soms ook mobiele nummers in bepaalde landen. De voorwaarde is wel dat je regelmatig een minimaal belkrediet (bv. € 10) koopt. Voor 5 tot 10 uur per week bellen naar alle vaste Belgische nummers betaal je bij de goedkoopste VoIP-operatoren gemiddeld € 3 per maand.

Toch zijn niet alle VoIP-operatoren per definitie goedkoper dan de klassieke telefoonoperatoren. Bepaalde onder hen bieden immers ook vaak voordelige formules aan, bv. voor onbeperkt bellen naar vaste binnenlandse nummers.

Bovendien mag je niet vergeten dat je voor inkomende gesprekken ofwel een vast of mobiel telefoonnummer, ofwel een geografisch nummer voor uw VoIP-account nodig hebt.

Dan heb je zeker baat bij een VoIP-operator. De tarieven voor internationale oproepen zijn doorgaans immers een stuk lager dan die van de klassieke operatoren. Bij bepaalde VoIP-operatoren bel je in en naar een lijst van landen gedurende een bepaald aantal minuten per week (bv. 300) zelfs gratis, naar vaste en soms ook mobiele nummers. Je moet dan wel regelmatig een minimaal belkrediet kopen. Daardoor betaal je maar € 3 per maand voor 5 tot 10 uur per week bellen naar zowel vaste als mobiele nummers in verschillende landen.

Dan kun je overwegen om een Belgisch geografisch nummer te huren bij je VoIP-operator. Normaal gezien bel je via VoIP aan de hand van een soort van e-mailadres in plaats van een telefoonnummer. Daarop kunnen anderen je niet bellen via de klassieke lijn, maar enkel via dezelfde (en heel soms ook een andere) VoIP-operator, die dat adres opspoort.

Bij enkele VoIP-operatoren kun je echter een geografisch telefoonnummer huren. Daarmee kun je ook in het buitenland bereikbaar blijven. Daarvoor moet je natuurlijk wel VoIP-apparatuur meenemen en verbinden met het internet. Als je dat doet, kun je waar ook ter wereld gebeld worden tegen Belgische tarieven! Sommige providers bieden ook een goedkoop sms-tarief aan in binnen- en buitenland (ongeveer 5 cent/sms).Vandaag heb je - meestal draadloos en breedband- toegang tot het internet in heel wat hotelkamers, cafés, restaurants … en via “hotspots” (WiFi-netwerken) in bepaalde stations, luchthavens enz.

Als je veel kennissen of familie hebt in het buitenland, kun je overwegen om een lokaal nummer uit hun land te huren. Dat wordt dan gekoppeld aan je VoIP-telefoon, zodat je voor hen bereikbaar bent tegen het lokale tarief, waar je ook bent. Voor een Braziliaans of Frans geografisch telefoonnummer betaal je bijvoorbeeld zo’n € 3 à € 10/maand. Vergeet niet dat je voor gesprekken binnen België dan alsnog een Belgisch telefoonnummer nodig hebt.

Ook als je veel naar mobiele nummers belt, kun je via VoIP heel wat besparen. VoIP-operatoren hanteren immers vaak lage tarieven voor mobiele telefonie. Zo bel je bij Nonoh naar een Belgisch mobiel nummer tegen het uiterst scherpe tarief van € 0,133 per minuut. Voor mobiele oproepen naar en in sommige landen rekenen bepaalde VoIP-operatoren gedurende een bepaald aantal minuten per week zelfs niets aan. Je moet dan wel regelmatig een minimaal belkrediet kopen. Sommige gewone telefoonoperatoren zoals CallCheap hanteren echter ook scherpe prijzen.

Als u er niets op tegen hebt om permanent de computer aan te laten staan of als u duidelijke afspraken maakt met uw vrienden, kunt u ze via een gemeenschappelijk programma gratis bellen. Let op: een computer die dag en nacht draait kan u jaarlijks heel wat aan elektriciteit kosten. Uw winst ziet u dus mogelijk al na enkele maanden in rook opgaan! Er bestaan bij Skype uiteraard ook autonoom werkende toestellen (die niet hoeven te worden verbonden met een computer).

Welke VoIP-operator het voordeligst is, hangt vooral af van wanneer (tijdens de piekuren of niet), hoe vaak en naar wie je belt (binnen- of buitenland, vast of mobiel) en of je een geografisch nummer wilt huren. Maar ook de mogelijkheden en apparatuur kunnen enorm verschillen. Vraag je dus eerst af wat je precies wilt alvorens je de stap zet.

Welke operator?

De bekendste operator blijft Skype, maar de wereldwijde VoIP-markt groeit enorm. Aangezien alle contact via het internet verloopt, houd niets je dan ook tegen om voor een buitenlandse VoIP-operator te kiezen. Eventuele taal- en betalingsbarrières laten we dan wel even buiten beschouwing. Bovendien kan het zijn dat je dat bij de VoIP-operator van je keuze geen geografisch nummer kunt huren.

De meeste VoIP-operatoren zijn “kleinhandelaars” die zelf aankopen bij een grote groep zoals Betamax (met onder andere VoIPCheap, Nonoh, poivY, LowrateVoip, WebCallDirect, MegaVoip, VoipGain, VoipWise, FreeCall, Internetcalls, NetAppel, SIPDiscount, VoipBuster, VoipDiscount, 12VoIP, VoipStunt.

Alle VoIP-operatoren die beltijd aankopen bij Betamax rekenen je voor vaste en soms ook mobiele oproepen in en naar een reeks landen niets aan, op voorwaarde dat je regelmatig een minimaal belkrediet koopt. Daardoor zijn deze operatoren over het algemeen ook de goedkoopste. Naast deze “kleinhandelaars” bestaan ook nog tal van onafhankelijke operatoren, zoals 3StarsNet, Annatel, Callvianet, MSN, Skype, WeePee, VoipTiger en Yahoo.

Bellen naar het buitenland

De geldende tarieven die de verschillende VoIP-aanbieders hanteren, kunnen makkelijk enkele euro’s per maand verschillen. Als we de tarieven per regio’s vergelijken dan is het best vreemd om vast te stellen dat het doorgaans goedkoper is om naar Noord-Amerika te bellen dan naar onze buurlanden. Dat valt grotendeels te verklaren doordat voor gesprekken naar gsm’s en vaste nummers in de VS en Canada dezelfde tarieven worden aangerekend.

Nog dit. Naar het buitenland bellen met je gsm en via je gsm-operator is nooit de goedkoopste oplossing. De bewegingsvrijheid om je gsm overal en altijd te kunnen gebruiken, heeft hier dus zijn prijs. Sommige alternatieve operatoren van vaste telefonie kunnen uitpakken met sterke prijzen.