Smartphone versus fototoestel: waarmee maak je de beste foto’s ?
Een pittig duel
De smartphone heeft onze kijk op fotografie voorgoed veranderd. De fabrikanten, die mekaar de loef willen afsteken op het gebied van de kwaliteit van de camera’s die in de mobiele telefoons zijn geïntegreerd, hebben dat goed begrepen.
De camera van een smartphone (of je kan het ook een ‘fotophone’ noemen) is zelfs een van de belangrijkste aspecten geworden! Zelfs in die mate dat - wanneer je de gelukkige bezitter bent van een hoogwaardige smartphone - je je ongetwijfeld afvraagt of de foto’s die je neemt met je smartphone eigenlijk niet even kwalitatief zijn als de plaatjes die je schiet met een klassiek fototoestel.
In het labo en op het terrein
In deze tijd, die meer dan ooit in het teken staat van het beeld (foto’s van reizen, feestjes, je geliefden en de obligate selfies) rijst natuurlijk de vraag: moeten we nu enkel onze smartphone te voorschijn halen of kiezen we toch beter voor een fototoestel? Zoals je zal lezen, komt deze (r)evolutie ook tot uiting in onze tests: naast de traditionele laboratoriumtests, waarmee we de capaciteiten van elk apparaat in gesimuleerde omgevingen nauwkeurig kunnen meten, hebben we ook praktijktests uitgevoerd in reële situaties.
Dus, wat kies je voor de beste foto’s? In dit dossier zoomen we in op het topic en lijsten we de voor- en nadelen op van verschillende toestellen, om je te helpen het toestel te kiezen dat het beste past bij jouw behoeftes.
En het beste toestel is...
Wat je ook kiest na het lezen van dit dossier, weet dat het beste toestel datgene is ... dat je bij je hebt! Het is om die eenvoudige reden dat de smartphone, die altijd in de buurt van z’n baasje blijft, zijn plek bij het grote publiek heeft veroverd. Maar veel smartphones zijn nog niet in staat om mooie beelden te maken.
Om de kwaliteit van de foto's van de verschillende modellen die op de Belgische markt verkrijgbaar zijn te vergelijken, kun je alle resultaten van onze cameratesten bekijken.
NAAR ONZE FOTOTOESTELKOOPWIJZER
Ontdek ook de verschillende bekroonde smartphones:
Al meteen een ontnuchterend cijfer: tussen 2010 en 2020, dus een klein decennium, is de verkoop van het aantal compactcamera’s in ons kleine landje met 80 % gedaald. Dat is een forse klap, ook al blijven deze modellen populair binnen het gamma fototoestellen. Waardoor is deze (voormalige) favoriet bij de consumenten dan in de vergetelheid geraakt ? Je raadt het al: het is het flitsende succes van onze niet meer weg te denken smartphones met hun camera, die dit hebben veroorzaakt.
De existentiële crisis van de traditionele camera's kan ook worden verklaard door het feit dat gebruikers foto’s willen die onmiddellijk bruikbaar en klaar zijn om te worden gedeeld (vooral op sociale netwerken). Binnen die context zijn levendige en flatterende kleuren erg populair. En dat is net zo typisch aan smartphones, die de kleuren van de foto’s in een oogwenk aanpassen, om ze mooier te maken. Die weergave is ook terug te vinden op sommige fototoestellen, maar het gebeurt minder vaak automatisch. Je moet dan een filter kiezen of de foto bewerken op de pc om hem aan de laatste trends aan te passen of om hem ‘instagramklaar’ te maken.
Digitale vervuiling
Een van de grote nadelen van de smartphone is de maximale levensduur. Er zijn ongetwijfeld meer oude smartphones dan camera's die stof liggen te happen ergens onderaan in een la. Op een telefoon moet je regelmatig updates installeren om hem te beschermen tegen hackers. Wij pleiten ervoor dat smartphones tot vijf jaar na aankoop updates ontvangen, maar het merendeel van de fabrikanten biedt momenteel amper twee jaar lang ondersteuning. Op de lange termijn is een camera dus minder belastend voor onze portemonnee en voor het milieu.
Maar desalniettemin gaat de markt van fototoestellen (met name de compactcamera’s) er momenteel op achteruit. En dan vooral wat betreft de goedkopere modellen en die uit de middenklasse, dus de toestellen voor het grote publiek. Fabrikanten richten zich daarom op de steeds duurdere en meer geavanceerde professionele hybrides en spiegelreflexcamera’s. Ze verkopen er minder van, maar tegen hogere prijzen. Kortom, de compactcamera is in onbruik geraakt en wij kunnen de aankoop ervan momenteel niet aanbevelen.
Zeker geen compactcamera
Het instapmodel dat we kozen voor onze veldtest met de compactcamera kon nauwelijks concurreren met een smartphone uit het goedkopere segment. En tussen de compactcamera en de meest geavanceerde ‘fotophone’ is er een enorme kloof op het vlak van details, de belichting, en de scherptediepte.
Samenvatting van de voor- en nadelen van een klassiek fototoestel:
Voordelen
|
Nadelen
|
De smartphones, de bekende ‘intelligente’ telefoons hebben tegenwoordig meerdere functionaliteiten, die steeds meer lijken op die van computers en ook van camera's. Vooral de fotokwaliteit is de laatste jaren onmiskenbaar verbeterd. Zozeer zelfs dat we nu spreken van ‘fotophones’ in het geval van mobiele telefoons die in staat zijn om foto's te maken van zeer goede kwaliteit.
Bovendien zijn smartphones, naast het feit dat ze licht en gemakkelijk draagbaar zijn, bijna altijd binnen handbereik in onze tas of zak, zodat we onvoorziene momenten kunnen vereeuwigen... Momenten die verloren zouden gaan als je nog op zoek moet naar een klassiek fototoestel! Ze zijn uitgerust verschillende functies, ze hebben een scherm van betere kwaliteit dan de compactcamera’s en een camera aan de voorkant. Anderzijds zijn smartphones vaak niet makkelijk te hanteren en is de zoom van een matige kwaliteit.
Wil dit zeggen dat de smartphone het fototoestel voorgoed van de troon heeft gestoten ? Niet helemaal, althans niet in de ogen van ervaren fotografen en ook niet onder alle omstandigheden. Er blijven een aantal verschillen bestaan die interessant zijn om te belichten, meer bepaald hun nogal middelmatige zoom, en de duidelijke intrinsieke beperking wat het geheugen en de autonomie van de mobiele telefoon betreft.
We zetten de voor- en nadelen van smartphones even op een rij.
Voordelen
|
Nadelen
|
Benieuwd naar de mogelijkheden van de huidige smartphones om foto's te maken ? Klik op onze smartphones-koopwijzer.
Smartphones verbeteren dankzij hun software
Marketeers proberen de consument al langer te doen geloven dat de kwaliteit van een camera vooral wordt bepaald aan de hand van de miljoenen pixels in de sensor. De nieuwe strijd tussen smartphonefabrikanten richt zich nu op het softwaregedeelte van de camera, namelijk op de digitale verwerking van de beelden. Doordat steeds performantere programma's worden ontwikkeld, zijn high-end mobiele telefoons - die worden aangedreven door processors die krachtiger zijn dan ooit - in staat om meer gedetailleerde en nauwkeurige foto's te maken. Zelfs toestellen uit de middenklasse doen het beter dan voorheen.
Om dit te bereiken hebben sommige fabrikanten ervoor gekozen om het aantal beeldsensoren te verhogen. In 2019 beschikte 60 % van de telefoons op de markt over ten minste twee beeldsensoren aan de achterkant. De ene kan gebruikt worden voor de scherptediepte (het bokeh-effect, zie onze praktijktests), de andere als groothoeklens (landschappen) of als optische zoom. Ze geven meer informatie aan de smartphones waardoor het finale beeld beter is.
In de fotografie zijn de moeilijkste omstandigheden diegene waarbij er weinig licht is. Tot voor kort hinkten smartphones wat dit aspect betreft achterop door hun kleine sensoren, maar dit wordt vooral in het topsegment stilaan beter. Ook dat is dankzij de fotobewerkingssoftware (bekijk de foto's in de sectie ‘onze praktijktests’ hiernaast).
De vergelijking ‘camera vs. smartphone’ toont interessante voordelen in beide kampen. Om een beslissing te kunnen nemen, moet je kijken naar het doel van de foto en de context waarin deze is genomen.
Concreet gezien kies je beter voor een fototoestel wanneer je bv. moet inzoomen op je onderwerp. Anderzijds zijn de gps-functie en de beeldverwerking van de smartphone ook erg handig. Uiteraard zal de ‘fotophone’ ook al wie dol is op selfies en verslaafd is aan het online zijn voor zich winnen, gezien de mogelijkheden om alles meteen op social media te posten.
Het fototoestel is beter geschikt voor complexere foto’s, vooral vanwege de stabiliteit en de betere hanteerbaarheid. Zo blijft de batterij van de telefoon ook voorbehouden om datgene te doen waarvoor het toestel is gemaakt (en blijft er ook meer geheugen over).
Daarentegen is de smartphone uiterst praktisch omdat we die de hele tijd bij ons dragen en dus zonder voorafgaande aankondiging kunnen gebruiken.
Er oog voor hebben is ook belangrijk
Finaal maakt het niet uit of de smartphone het fototoestel zal verdringen, of dat het fototoestel zijn comeback zal maken, want we mogen niet vergeten dat de kwaliteit van het beeld ook afhangt van het talent van de fotograaf! Als het onderwerp oninteressant is of niet goed in beeld wordt gebracht, zal het resultaat teleurstellen, ongeacht welke camera wordt gebruikt.
En als de beeldkwaliteit primeert, is het het beste om te gaan voor topkwaliteit, ongeacht of je een fototoestel of een smartphone wil gebruiken.
Let op dat je niet valt voor de marketingtrucjes, iets wat merken vaak toepassen. Ze kondigen nieuwe technologieën aan met ronkende namen die bespottelijk lang en onbegrijpelijk zijn. Vaak zorgen deze technologieën niet helemaal voor het verhoopte effect, of zijn het gadgets die uiteindelijk bijna nooit gebruikt worden.
Staat er op de technische fiche van je smartphone zoom 100 x en een sensor van 50 megapixel (MP) ? Hou het hoofd koel ! De meeste van de huidige hybride of spiegelreflexcamera's - zelfs in de topklasse - zijn uitgerust met sensoren van ‘slechts’ 20 megapixel. En sommige van de betere ‘fotophones’ beschikken over niet meer dan 12 MP.
De scherpte van de uiteindelijke foto is niet recht evenredig met het aantal pixels, maar eerder met de grootte van de sensor en/of de digitale verwerking door de processor.
Voor de zoom heeft het weinig zin om bij een smartphone te zoeken naar meer dan 10 x. Ten eerste omdat de beelddefinitie wordt gereduceerd (omdat de zoom digitaal en niet optisch is) en ten tweede omdat het uiterst moeilijk is om een smartphone te stabiliseren met een zoom van een dergelijk bereik. De minste trilling van de handen wordt uitvergroot, wat je gegarandeerd een prachtige... onscherpe foto oplevert.
En wat geeft dat in de praktijk ? Voor onze praktijktests hebben we verschillende toestellen in de automatische modus gebruikt, dus zonder iets aan te passen of de lens te vervangen, om hun standaardgebruik zo dicht mogelijk te benaderen.
Welke kwam er als beste uit de test ? Het is moeilijk om een winnaar aan te duiden, maar over het algemeen (en dus in de automatische modus) presteert de smartphone beter dan een compact fototoestel, en schiet hij aangenamere beelden dan een hybride camera. Met een hybride kan je een resultaat bereiken dat even spectaculair is, maar dan via nabewerkingen of via de instellingen en filters van het apparaat.
Ter informatie, hier zijn de prijzen van de apparaten die gebruikt werden voor onze tests: instapmodel/goedkope smartphone: € 200; smartphone uit de topklasse: van € 800 tot € 1300; compactcamera: € 130; hybride: € 2 500.
1. Test « Bokeh-effect » (artistieke vervaging van de achtergrond)
De compactcamera stelde niet scherp op de plek waar we dat wilden. Het toestel is technisch niet in staat om voor bokeh te zorgen door zijn kleine sensor en de zwakke digitale verwerking. Er is dus geen sprake van een bokeh-effect, in tegenstelling tot bij de foto die werd gemaakt met de hybride, waarmee de scherptediepte zeer goed kan worden geregeld. De smartphones overbelichtten de foto daarentegen automatisch om de kleuren van de plant te accentueren, bovenop de achtergrondvervaging.
Basissmartphone
Topsmartphone
Compactcamera
Hybride
2. Portret bij weinig licht
De foto van de basissmartphone is overbelicht (er is te veel licht in het gezicht, waardoor het minder goed ‘leesbaar’ wordt) en minder gedetailleerd. Met de hybride maken we de meest naturel uitziende foto, met een schaduw- en lichtspel dat voor mooie contrasten zorgt. De compactcamera heeft het moeilijk met het gebrek aan licht en produceert een vrij sombere foto. De smartphone uit de topklasse toont alle elementen in de foto, maar de kleuren zijn enigszins artificieel.
Basissmartphone
Compactcamera
3. Donkere steeg
We hebben onze verschillende camera's ook getest in een donker steegje om te bekijken hoe ze presteerden bij zwak en fel licht en of ze details oppikken in deze zones. De details zijn duidelijk zichtbaar bij fel licht en afwezig bij weinig licht met de toestellen van lagere kwaliteit (instapmodel smartphone en compactcamera).
Basissmartphone
Compactcamera
Hybride
