Waarom oplaadbare batterijen gebruiken?

Het belang van losse batterijen

Hoewel heel wat elektrische toestellen een ingebouwde Li-ion-batterij hebben, zijn er nog steeds heel wat toestellen waarvoor je losse AA- of AAA-batterijen nodig hebt. Dat bleek bijvoorbeeld bij onze test van draadloze toetsenborden. 

Het belang van losse batterijen is dat je ze kunt vervangen. Toestellen met een ingebouwde batterij belanden jammer genoeg noodgedwongen op de vuilnisbelt zodra de batterij het begeeft, ook al is de rest van het toestel nog intact. Dat is nefast voor het milieu, maar is ook veel duurder voor consumenten. Het nadeel van losse batterijen is dat je ze telkens moet vervangen of opladen als ze leeg zijn.

Wat is het verschil tussen oplaadbare en niet-oplaadbare batterijen?

Wat is een oplaadbare NiMH-batterij?

De technologie die wordt gebruikt in oplaadbare batterijen verwijst naar de gebruikte stoffen, namelijk nikkel-metaalhydride. Vandaar NiMH-batterij, in afgekorte vorm. Tot voor kort waren oplaadbare batterijen voornamelijk NiCd-batterijen, een afkorting voor nikkel-cadmium. Oplaadbare batterijen hebben een startspanning tussen 1.2 en 1.25 Volt.

Bij NiCd-batterijen treedt er een geheugeneffect op. Dat betekent dat als je de batterij opnieuw laadt terwijl ze nog voor bijvoorbeeld 30 % geladen was, je de volgende keer de batterij ook maar zult kunnen gebruiken totdat er nog 30 % energie overblijft. De batterij onthoudt dus als het ware dat 30 % het nieuwe nulpunt is. NiMH-batterijen zijn veel minder gevoelig voor dat geheugeneffect.

Ga naar onze vergelijker van oplaadbare batterijen

Hoewel oplaadbare batterijen duurder zijn in aankoop, haal je de meerprijs eruit nadat je ze vier tot zeven keer hebt hergebruikt. De kost van een oplader is daarin niet meegerekend. Goed om weten: sommige batterijen uit onze test behouden meer dan 90 % van hun oorspronkelijke capaciteit na 200 laad- en ontlaadcycli.

Wat is een niet-oplaadbare batterij?

Alkalinebatterijen zijn niet oplaadbaar. Je moet ze dus weggooien nadat ze leeg zijn en dat is slecht voor het milieu. Ze hebben een startspanning van 1.5 Volt. Dat voltage daalt bij gebruik gelijkmatig tot 0.9 Volt.

Waarom werkt mijn toestel niet met oplaadbare batterijen?

Zowel oplaadbare als niet-oplaadbare batterijen zijn "leeg" als hun elektrische spanning is gedaald tot 0.9 Volt. Sommige toestellen stoppen echter al met functioneren als de spanning is gedaald tot 1.2 Volt. Het probleem is dat oplaadbare batterijen een startvoltage hebben van ... 1.2 Volt. Niet-oplaadbare batterijen hebben een startvoltage van minstens 1.5 Volt. Zo kan het dus voorkomen dat je toestel niet werkt met oplaadbare batterijen, maar wel met niet-oplaadbare batterijen.

Bij toestellen die een serie batterijen nodig hebben, zal het probleem zich sneller voordoen. Stel dat een toestel is voorzien op vier batterijen en je gebruikt vier oplaadbare batterijen, dan bereik je 4.8 Volt (4 x 1.2). Gebruik je vier niet-oplaadbare batterijen dan bereik je 6 Volt (4 x 1.5). 

Gelukkig hebben niet alle apparaten hier last van. Sommige van onze collega's gebruiken oplaadbare NiMH-batterijen voor al hun apparaten en zijn daar tevreden over. Zij merken wel dat de prestaties na verloop van tijd afnemen, met het aantal laad- en ontlaadcycli. Dit is iets wat wij testen en is opgenomen in de vergelijker van de oplaadbare batterijen.

Ga naar onze vergelijker van oplaadbare batterijen

Wat is het verschil tussen Li-ion en NiMH oplaadbare batterijen?

Wil je toch oplaadbare batterijen gebruken met toestellen die meer dan 1.2 Volt nodig hebben, dan kun je ook Li-ion-batterijen gebruiken. Die hebben een startspanning van 3.6 of 3.7 Volt en zijn erg performant. Normaal gezien worden ze verkocht in het grotere 18650-formaat en worden gebruikt voor thuisbatterijen, elektrische wagens, laptops, powerbanks enz. Ze zijn echter ook beschikbaar in AA- en AAA-formaat en in vergelijking met NiMH-batterijen hebben ze een nog hogere energiedichtheid en verliezen ze minder snel energie als je ze niet gebruikt. Daar staat tegenover dat ze duurder zijn en gevaarlijker zijn als ze beschadigd raken. 

Het laden en ontladen van Li-ion-batterijen is heel belangrijk en wordt gecontroleerd door het zogenaamde Battery Management System of BMS. Meestal zit dat BMS in toestellen ingebouwd, maar voor AA- en AAA-batterijen zit het in de batterij ingebouwd. Je kunt meestal de batterij opladen met een micro-USB of USB-C-kabel en -lader. Controleer wel of de regelaar een overstroom- en kortsluitbeveiliging heeft.

Waar kun je terecht met lege batterijen?

Batterijen vallen onder het KGA (= klein gevaarlijk afval) en moeten dus apart ingezameld worden. Ze bevatten namelijk tal van chemische stoffen en metalen die met zorg behandeld moeten worden. Bebat sorteert ze volgens chemische familie, zodat ze op de juiste manier verwerkt en gerecycleerd kunnen worden.

Bebat heeft 24 000 inzamelpunten in België. Voor de veiligheid is het beter de contactpunten van je batterijen af te plakken met een stukje tape om kortsluiting te voorkomen en deponeer het bij het inzamelpunt. Met een grote accu zoals je autobatterij of de batterij van je e-bike kan je terecht in het recyclagepark, bij je autohandelaar of je fietsenverkoper.