Waarom oplaadbare batterijen gebruiken?

Welke batterijen zijn herlaadbaar?

Tot voor kort waren oplaadbare batterijen voornamelijk NiCd-batterijen. Maar die hebben last van het zogenaamde geheugeneffect, waardoor ze capaciteit verliezen. De NiMH-batterij is daar minder gevoelig voor en heeft een hogere energiedichtheid. 

Li-ion-batterijen hebben een nog hogere energiedichtheid dan NiMH-batterijen en zijn minder gevoelig voor energieverlies wanneer ze niet worden gebruikt. Ze zijn echter duurder. We overlopen hieronder de verschillende types.

Oplaadbare NiCd-batterijen (afkorting voor nikkel-cadmium)

Vroeger werkten de meeste oplaadbare batterijen op basis van nikkel en cadmium. Het probleem is dat deze batterijen last hebben van geheugeneffect. Dit betekent dat als ze worden opgeladen terwijl ze niet volledig leeg zijn, ze capaciteit verliezen voor latere oplaadbeurten. Dus als ze worden opgeladen terwijl ze nog 20 % energie hebben, zullen ze nooit meer dan die 20 % kunnen gebruiken: ze hebben dan slechts 80 % capaciteit over. 

NiCd-batterijen hebben een aanvankelijke spanning tussen 1,2 en 1,25 volt.

Oplaadbare NiMH-batterijen (afkorting voor nikkel-metaalhydride)

Veel minder gevoelig voor het geheugeneffect dan NiCd-batterijen, hebben oplaadbare NiMH-batterijen ook een hogere energiedichtheid en kunnen ze langer worden opgeslagen zonder te worden gebruikt.

De meest gebruikte oplaadbare AA- en AAA-batterijen zijn NiMH-batterijen. Deze batterijen kunnen vele malen worden opgeladen, presteren goed bij zware belasting (bijvoorbeeld afstandsbedieningen en flitsers van camera's) en lekken niet na verloop van tijd.

Ook NiMH-batterijen hebben een aanvankelijke spanning tussen 1,2 en 1,25 volt.

Oplaadbare Li-ion-batterijen (afkorting voor lithium-ion)

Oplaadbare Li-ion AA- en AAA-batterijen hebben een aanvankelijke spanning van 3,5 tot 3,7 volt, maar ze zijn uitgerust met een intern elektronisch circuit dat de uitvoerspanning verlaagt tot 1,5 volt, die constant blijft. Ze zijn dus geschikt voor apparaten die meer dan 1,2 volt vereisen. 

Deze batterijen hebben een nog hogere energiedichtheid dan NiMH-batterijen en zijn minder gevoelig voor energieverlies wanneer ze niet worden gebruikt. Ze zijn echter duurder en kunnen gevaarlijk zijn als ze beschadigd raken.

Waarom sommige toestellen niet werken met oplaadbare batterijen 

Zowel oplaadbare als niet-oplaadbare batterijen zijn "leeg" als hun elektrische spanning is gedaald tot 0,9 volt. Sommige toestellen stoppen echter al met functioneren als de spanning is gedaald tot 1,2 volt. 

Het probleem is dat oplaadbare batterijen een startvoltage hebben van 1,2 volt. Niet-oplaadbare batterijen hebben een startvoltage van minstens 1,5 volt. Zo kan het dus voorkomen dat je toestel niet werkt met oplaadbare batterijen, maar wel met niet-oplaadbare batterijen.

Bij toestellen die een meerdere batterijen nodig hebben, zal het probleem zich sneller voordoen. Stel dat een toestel is voorzien op vier batterijen en je gebruikt vier oplaadbare batterijen, dan bereik je 4,8 volt (4 x 1,2). Gebruik je vier niet-oplaadbare batterijen dan bereik je 6 volt (4 x 1,5). 

Gelukkig hebben niet alle apparaten hier last van. Sommige van onze collega's gebruiken oplaadbare NiMH-batterijen voor al hun apparaten en zijn daar tevreden over. Zij merken wel dat de prestaties na verloop van tijd afnemen, met het aantal laad- en ontlaadcycli. Dit is iets wat wij testen en is opgenomen in de vergelijker van de oplaadbare batterijen.

Ga naar onze vergelijker van oplaadbare batterijen

Wanneer kies je voor oplaadbare batterijen?

We bespreken de verschillende factoren waar je rekening mee moet houden bij het kiezen van batterijen. Welke batterijen gaan het langst mee? Welke zijn de goedkoopste batterijen? En wat is het effect op het milieu?

Het beoogde gebruik van de batterijen

De belangrijkste factoren om te overwegen bij de keuze tussen wegwerp- en oplaadbare batterijen zijn vooral gerelateerd aan het beoogde gebruik.

Welke batterijen voor energieverslindende apparaten?

Voor een energieverslindend apparaat dat een constante energietoevoer nodig heeft, zoals speelgoed met een afstandsbediening of de flitser van een camera, zijn oplaadbare batterijen een veel betere keuze. Niet alleen leveren ze de energie gelijkmatiger dan alkaline batterijen, maar ze zullen ook snel worden terugverdiend.

Welke batterijen voor zuinige of zelden gebruikte apparaten?

Aan de andere kant zijn oplaadbare batterijen minder geschikt voor zuinige of zelden gebruikte apparaten. Ze verliezen namelijk energie in de tijd, zelfs als het apparaat is uitgeschakeld, wat betekent dat ze sneller leeg zullen raken.

Voor apparaten zoals een afstandsbediening die slechts af en toe worden gebruikt, zijn wegwerpbatterijen economischer omdat ze alleen energie verliezen wanneer ze worden gebruikt.

Het voltage dat je apparaat nodig heeft

Bij het kiezen van batterijen is het eerste wat je moet doen, het voltage van je apparaat kennen, zodat je de juiste spanning kunt voorzien.

Zoals eerder vermeld, hebben oplaadbare NiCd- en NiMH-batterijen een initiële elektrische spanning tussen 1,2 en 1,25 volt, terwijl Li-ion-batterijen variëren tussen 3,5 en 3,7 volt (die dankzij een intern circuit naar 1,5 volt worden verminderd bij de uitvoer naar je apparaat).

Wat betreft niet-oplaadbare batterijen, hebben alkaline AA- en AAA-batterijen en lithiumbatterijen een initiële spanning van 1,5 volt.

Merk op dat hoewel wegwerpbatterijen een hogere initiële spanning hebben, deze geleidelijk afneemt, terwijl oplaadbare batterijen een iets lagere, maar bijna constante spanning hebben. Vanwege deze lagere spanning kunnen oplaadbare batterijen ongeschikt zijn voor sommige apparaten, vooral medische apparaten.

Levensduur, autonomie en capaciteit van de batterij

Omdat ze tientallen tot honderden keren kunnen worden opgeladen en ontladen, hebben oplaadbare batterijen natuurlijk een langere levensduur dan wegwerpbatterijen die slechts eenmalig worden gebruikt.

Uit onze tests blijkt dat ongeacht het beoogde gebruik, oplaadbare batterijen een gemiddelde tot zeer lange autonomie hebben, en dat de capaciteit van wegwerpbatterijen sneller afneemt dan die van oplaadbare batterijen wanneer er kortstondige maar intensieve stroomimpulsen moeten worden geleverd, zoals bij het flitsen van een camera. Onder deze niet-oplaadbare batterijen hebben lithiumbatterijen een langere autonomie en bevatten ze meer energie dan alkalinebatterijen.

De prijs van batterijen

Er zijn verschillende prijsklassen voor oplaadbare batterijen, afhankelijk van de merken. Hun kosten kunnen sterk variëren, van laag tot vier keer zo hoog. Aan de andere kant kunnen wegwerpbatterijen zeer betaalbaar zijn om te kopen.

Prijzen van oplaadbare batterijen

De prijzen van oplaadbare batterijen kunnen oplopen tot bijna 22 euro voor slechts 4 batterijen. Dit kan sommigen ontmoedigen, vooral omdat je ook een oplader nodig hebt.

Echter, door buiten de bekende grote merken te zoeken, kun je veel voordeligere opties vinden, zoals de LADDA-batterijen van IKEA (€ 4 voor 4), Tronic (Lidl, € 5 voor 4) en Amazon Basics AAA batterijen (€ 0.74 per stuk).

Merk op dat hoewel oplaadbare batterijen duurder zijn om te kopen, je de batterijen na 3 tot 5 keer hergebruiken rendabel zult maken. Bovendien behielden sommige batterijen in onze test meer dan 90 % van hun oorspronkelijke capaciteit na 200 keer gebruiken, wat ruimschoots de kosten van de oplader compenseert.

Prijzen van wegwerpbatterijen

Alkalinebatterijen zijn daarentegen veel goedkoper om te kopen. Je kunt gemakkelijk 4 batterijen kopen voor ongeveer 1 euro. In 2020 toonden onze tests aan dat sommige merken goede prestaties boden tegen deze prijs. Hoewel ze geen extra apparatuur zoals een oplader nodig hebben, kunnen ze slechts eenmaal worden gebruikt.

Milieueffect en veiligheid van de batterij

Het is duidelijk dat om milieuredenen oplaadbare batterijen de beste keuze zijn.

Je zou alleen moeten kiezen voor wegwerpbatterijen in specifieke gevallen, bijvoorbeeld om het probleem van het natuurlijke ontladen van oplaadbare batterijen wanneer ze niet worden gebruikt te omzeilen. Je zou bijvoorbeeld wegwerpbatterijen voor eenmalig gebruik kunnen kiezen voor apparaten met een zeer laag energieverbruik, zoals een rekenmachine of een afstandsbediening.

Wat veiligheid betreft, moet je oplaadbare batterijen vermijden in speelgoed, vooral in diegene die in bed worden geplaatst. Vanwege hun lage interne weerstand kunnen ze een kortsluiting veroorzaken en een brand veroorzaken.

Alle info die je nodig hebt om de juiste batterijen te vinden

Voor- en nadelen van oplaadbare batterijen

Oplaadbare batterijen hebben veel voordelen die de hogere aanschafprijs ten opzichte van alkaline batterijen kunnen compenseren.

Voordelen van oplaadbare batterijen

Oplaadbare batterijen zijn kostenefficiënter

Hoewel ze bij aankoop duurder zijn, zijn oplaadbare batterijen op de lange termijn eigenlijk kostenefficiënter. Om ze goed te benutten, hoef je ze slechts 3 tot 5 keer opnieuw te gebruiken, afhankelijk van het merk. Sommige van deze batterijen kunnen gemakkelijk meer dan 200 keer hergebruikt worden, waardoor je niet telkens nieuwe hoeft te kopen.

Oplaadbare batterijen zijn milieuvriendelijker

Volgens onze tests behouden sommige merken oplaadbare batterijen tot wel 90 % van hun oorspronkelijke capaciteit na 200 cycli van gebruik en opladen. Voor energieverslindende apparaten of regelmatig gebruik betekent dit aanzienlijk minder afval.

Oplaadbare batterijen presteren beter

Alkaline batterijen hebben een hogere spanning (1,5 volt) dan oplaadbare of NiMH-batterijen (1,2 volt), wat zou kunnen suggereren dat ze betere prestaties leveren.
Toch winnen oplaadbare batterijen nog steeds in situaties met intensief gebruik, zoals bij speelgoed met een afstandsbediening of de flitser van een camera. Dit komt doordat oplaadbare batterijen een vrij constante stroomsterkte behouden in de loop van de tijd, terwijl alkaline batterijen aanvankelijk een hogere spanning hebben die uiteindelijk afneemt.

Nadelen van oplaadbare batterijen

Oplaadbare batterijen moeten worden opgeladen

Dit is vanzelfsprekend, maar het moet regelmatig gebeuren om de batterijen opnieuw te kunnen gebruiken. Wegwerpbatterijen daarentegen hoeven alleen maar uit hun verpakking gehaald te worden om direct te worden gebruikt.

Oplaadbare batterijen ontladen zichzelf

Het probleem met oplaadbare batterijen is dat ze zichzelf in de loop van de tijd ontladen, zelfs als ze gewoon in een lade liggen. Dit staat bekend als "zelfontlading". Het kan dus moeilijk zijn om ze van tevoren op te laden zodat ze meteen klaar zijn voor gebruik wanneer dat nodig is.

Daarentegen verbruiken alkaline batterijen alleen energie wanneer ze daadwerkelijk worden gebruikt. Daarom zijn ze een betere keuze voor zuinige of zelden gebruikte apparaten.

Het verschil in spanning tussen oplaadbare en wegwerpbatterijen

Oplaadbare batterijen hebben een lagere spanning (1,2 volt) dan niet-oplaadbare batterijen (1,5 volt). Dit kan problemen opleveren voor sommige apparaten die specifiek zijn ontworpen om te werken met 1,5 volt batterijen, vooral apparaten die batterijen in serie gebruiken.

Conclusie

Op de lange termijn zijn oplaadbare batterijen voordeliger en milieuvriendelijker, bieden ze betere prestaties dan wegwerpbatterijen en behouden ze een constante energie-output in de tijd. Aan de andere kant moet je eraan denken om ze op te laden wanneer ze leeg zijn, en ze ontladen zichzelf wanneer ze niet worden gebruikt. Het milieuaspect kan ook in het voordeel van oplaadbare batterijen spreken, aangezien ze gemakkelijk meer dan honderd keer kunnen worden hergebruikt, wat resulteert in minder afval.

Wegwerpbatterijen zijn goedkoper in aanschaf, maar milieuonvriendelijker vanwege hun eenmalig gebruik. Ze verliezen alleen energie wanneer ze worden gebruikt, dus ze kunnen voordelig zijn voor zuinige en zelden gebruikte apparaten. Ze hebben een hogere spanning dan oplaadbare batterijen en zijn daarom beter geschikt voor apparaten die een spanning van 1,5 volt vereisen.

Waar kun je terecht met lege batterijen?

Batterijen vallen onder het KGA (klein gevaarlijk afval) en moeten dus apart ingezameld worden. Ze bevatten namelijk tal van chemische stoffen en metalen die met zorg behandeld moeten worden. Bebat sorteert ze volgens chemische familie, zodat ze op de juiste manier verwerkt en gerecycleerd kunnen worden.

Bebat heeft 24 000 inzamelpunten in België. Voor de veiligheid is het beter de contactpunten van je batterijen af te plakken met een stukje tape om kortsluiting te voorkomen en deponeer het bij het inzamelpunt. Met een grote accu zoals je autobatterij of de batterij van je e-bike kan je terecht in het recyclagepark, bij je autohandelaar of je fietsenverkoper.

Met onze vergelijker vind je de juiste batterij die je nodig hebt