Gehoorschade: bescherm jezelf voor het te laat is

Het geluidsniveau, dus de intensiteit van geluid, wordt uitgedrukt in decibel (dB). Hoe luider een geluid, hoe hoger het aantal decibels. Het geluidsniveau neemt toe op een logaritmische schaal. Dat betekent dat het geluidsniveau vertienvoudigt met elke toename van 10 dB. 100 dB is dus tien keer luider dan 90 dB.

Toch klinkt dat voor ons oor “slechts” als een verdubbeling van het lawaai. Het verschil tussen het gemeten geluidsniveau en onze gewaarwording verhoogt natuurlijk het risico op gehoorschade, omdat we het geluidsniveau verkeerd inschatten.

Sneller dan je denkt

Een dagelijkse blootstelling van één uur aan 90 decibel, een volume dat kan worden gehaald met een iPod, kan al nefast zijn voor je gehoor. Bij 100 decibel kan al na vijf minuten schade ontstaan, en geluiden van 120 decibel — onze pijngrens — kunnen ons gehoor meteen beschadigen. Onder die laatste categorie vallen bijvoorbeeld autoradio’s op het maximumvolume en een bezoekje aan een discotheek, rockconcert of festival, maar ook een sirene, vuurwerk of een vertrekkend vliegtuig.

Hoe luid is...

Bron: CM

Het meest voorkomende symptoom bij gehoorschade is tinnitus of oorsuizen, waarbij een overprikkelde gehoorzenuw onjuiste informatie doorgeeft aan de hersenen met een beltoon, gefluit of gezoem in het oor als gevolg. Naar schatting heeft 10 à 15 % van de bevolking een of andere vorm van tinnitus. Het probleem kan vanzelf overgaan, maar ook maanden of zelfs jaren blijven aanslepen. Het effect op de dagelijkse levenskwaliteit kan groot zijn.

Hels lawaai is soms een probleem op de werkvloer. Schrijnwerkers, piloten, rockmuzikanten, personen die hele dagen met een drilboor of een kettingzaag moeten werken … hebben een risicoberoep. Maar het is ook een vrijetijdsfenomeen: jongeren die met de regelmaat van de klok op café, in megadiscotheken en bij optredens loeiharde muziek te horen krijgen, of die dat zichzelf aandoen via de oortjes van hun draagbare muziekspeler.

Geen oplossing

Als er geen onderliggend probleem is dat kan worden behandeld, zal de arts uitleggen dat chronische tinnitus momenteel niet te genezen is. Je kunt wel (psychologische) methodes uitproberen om het probleem te verlichten, zodat je levenskwaliteit verbetert. Daarvoor zal hij soms doorverwijzen naar een neus-keel-oorarts of naar een gespecialiseerd tinnituscentrum (onder meer in sommige ziekenhuizen).

Efficiënte geneesmiddelen zijn er al helemaal niet. En ook van supplementen als ginkgo biloba, melatonine of zink is het nut niet aangetoond. Ook een vervelende tuut in je oor? Hoe tinnitus wordt vastgesteld en wat je er tegen kunt proberen doen, lees je in ons dossier Tinnitus.

Naar het dossier

Wil je zo lang mogelijk van je gehoor genieten, dan draag je maar beter gehoorbescherming wanneer je in een luide omgeving vertoeft. In een beroepscontext is de werkgever verplicht om zijn personeel van het benodigde veiligheidsmateriaal te voorzien, en ook kwaliteitsvolle gehoorbescherming hoort daarbij. Maar ook in je vrije tijd spring je maar liever voorzichtig om met je oren. Er zijn verschillende types op de markt. Een overzicht.

Wegwerpoordoppen

Kneedbare wegwerpoordopjes van mousse of was moet je diep genoeg in je oor steken, wil je dat ze hun werk doen. Anders zal de gehoorgang niet volledig afgesloten zijn. Ze zijn goedkoop en daardoor geschikt voor wie ze maar af en toe nodig heeft, maar vervormen wel het geluid.

Je koopt ze voor enkele euro's in de supermarkt, drogisterij of apotheek, en vaak worden ze gratis uitgedeeld op fuiven, concerten en festivals. Je gebruikt ze maar één keer, en gooit ze daarna weg.

Lamellen oordoppen

Lamellenoordopjes of “parapluutjes” zijn gemaakt uit zacht plastic of rubber, en zijn iets duurder maar nog steeds goedkoop. Ook hier is het essentieel dat je ze correct inbrengt. Ze kunnen meermaals worden gebruikt (mits reiniging) en bevatten een filter, waardoor ze het geluid minder vervormen. Ze zijn te herkennen aan hun piramide-, paraplu- of paddenstoelachtige vorm.

Je koopt ze voor € 10 à € 20 in de apotheek, hoorcentra, of online. Sommige versies hebben een inbrenghuls, om ze nog gemakkelijker juist in te brengen. Het zijn echter universele oordopjes, die dus iedereen kan dragen, waardoor ze zich niet aanpassen aan de vorm van je gehoorgang en niet altijd even goed zitten. Ze kunnen geleidelijk loskomen uit je oren, waardoor ze niet meer optimaal beschermen.

Op maat gemaakte oordoppen

Otoplastieken tot slot zijn oordoppen op maat, te koop bij erkende hoorcentra. Ze kosten € 100 tot € 170, maar passen wel perfect in je oor, gaan zo’n vijf jaar mee en bieden de beste bescherming en het beste draagcomfort van alle opties. Sommige ziekenfondsen komen zelfs tussen in de prijs.

Aangezien de vorm perfect in je oor past, zijn ze ook gemakkelijker in te brengen. Ze zijn beschikbaar in verschillende kleuren en met verschillende filters. Belangrijk is dat je ze goed reinigt en onderhoudt, en dat je ze jaarlijks laat testen op lekdichtheid. 

Omdat wij veel belang hechten aan goede en betaalbare gehoorbescherming, kun je via onze groepsaankoop een extra korting genieten bij de aankoop van oordopjes op maat. Ontdek er meer over op www.eartoprotect.be.

Naar de groepsaankoop

Wees voorzichtig, zelfs mét oordoppen

Let op, zelfs met gehoorbescherming is het opletten geblazen. Beperk je blootstelling aan lawaai en zorg vooral dat je je oordopjes juist gebruikt, anders bieden ze een vals gevoel van veiligheid.

• Beperk de blootstelling en las rustpauzes in voor je oren. Na een luid optreden even gaan chillen in een stille omgeving vermindert de kans op gehoorschade en oorsuizen. Laat je oren na de blootstelling minstens 24 uur tot rust komen.
• Probeer overmatige blootstelling te vermijden en ga niet vlak bij de luidsprekers staan op een concert, fuif of festival.
• Ook wanneer je met oortjes naar muziek luistert, zet je het volume liefst op 60 % van het maximumvolume en niet langer dan 60 minuten per dag.
• Zoek een arts op als je langer dan 24 uur last hebt van oorsuizen, gedempt geluid of fluittonen. Hij kan je helpen zoeken naar de oorzaken en doorverwijzen voor een gehooronderzoek.
• Het gehoor van kinderen is gevoeliger dan dat van volwassenen. Bescherm kinderen met oorkappen; voor oordopjes zijn ze nog te jong. Vermijd ook luide omgevingen wanneer je zwanger bent. Je buik dempt amper 5 dB, waardoor de zich ontwikkelende baby al snel kan worden blootgesteld aan 100 dB.

Op maat gemaakte oordoppen bieden de beste bescherming tegen gehoorschade in luide situaties. Maar wie niet weet hoe hij die oordoppen correct moet inbrengen of onderhouden, riskeert een groot deel van die bescherming mis te lopen. Net daarom is het belangrijk dat hoorcentra de juiste begeleiding bieden bij de aankoop van zulke (nochtans prijzige) gehoorbescherming. Een vals gevoel van veiligheid kan immers levenslange problemen veroorzaken.

28 sets oordoppen getest

Wanneer je een hoorcentrum binnenstapt en heel wat geld neertelt voor oordoppen op maat, dan verwacht je dat die oordoppen je perfect passen én beschermen. In de realiteit kun je daar echter niet blindelings vanop aan, zo blijkt. Het is dan ook handig om te weten welke zaken de verkopers je moeten vragen én vertellen.

Onze undercoveronderzoekers gingen langs bij telkens vijf filialen van zes grote ketens van hoorcentra in heel België: Amplifon, Audika, Aurilis, Hans Anders, Lapperre en Veranneman. Ze stelden zich voor als regelmatige bezoekers van fuiven, concerten en festivals, bestelden telkens oordoppen op maat en beoordeelden het volledige aankoopproces van a tot z, van begeleiding tot levering. Na elk contactmoment (een telefoontje, de afspraak, en tot slot de afhaling) werd een vaste vragenlijst ingevuld voor in totaal 28 filialen.

Begeleiding in hoorcentra loopt niet gesmeerd

In onze tabellen geven we per filiaal onze criteria en de resultaten weer. Of de juiste procedure werd gevolgd voor de opmeting en de kwaliteitscontrole weegt het zwaarst door op de eindscore (20 van de 40 punten). Of de verkopers voldoende rekening hielden met de wensen van de klant (8 van de 40 punten), hoeveel informatie er werd gegeven over de levertermijn en de prijs (6 van de 40 punten) en de algemene informatieverlening (6 van de 40 punten) telden iets minder mee.

Procedure

• Voerde een audioloog op voorhand een otoscopie (“kijken in je oor”) uit, om te controleren of er geen overtollig oorsmeer in de gehoorgang aanwezig is?
• Vroeg de verkoper je bij levering om de dopjes, al dan niet met hulp, te passen?
• Voerde de verkoper bij levering een lekdichtheidstest uit? Raadde hij of zij spontaan aan om jaarlijks een (gratis) lekdichtheidstest te laten doen?

Voorkeuren klant

• Vroeg de verkoper waarvoor je de oordopjes wil gebruiken?
• Vroeg hij of zij welke demping je verkiest?

Prijs en levering

• Kreeg je de prijs spontaan meegedeeld?
• Vertelde de verkoper dat sommige ziekenfondsen tussenkomen in de kosten?
• Vertelde de verkoper spontaan wanneer de oordopjes klaar zullen zijn?

Informatieverlening

• Gaf de verkoper spontaan informatie over het proces (in het oor kijken met een otoscoop, afdruk van gehoorgang nemen, opsturen naar fabrikant, ophalen na productietermijn)?
• Legde de verkoper uit hoe je de dopjes moet onderhouden?

Onze undercoveronderzoekers bezochten drie filialen van Amplifon, in Sint-Pieters-Woluwe, Verviers en Waver.

Onze undercoveronderzoekers bezochten vijf filialen van Audika, in Etterbeek, Geldenaken, Hannuit, Tubeke en Ukkel.

Onze undercoveronderzoekers bezochten vijf filialen van Aurilis in Aalst, Brugge, Hasselt, Leuven en Mechelen.

Onze undercoveronderzoekers bezochten vijf filialen van Hans Anders in Anderlecht, Hasselt, Leuven, Lier en Mechelen.

Onze undercoveronderzoekers bezochten vijf filialen van Lapperre in Hoei, Luik, Mechelen, Schaarbeek en Waterloo.

Onze undercoveronderzoekers bezochten vijf filialen van Veranneman in Aalst, Brugge, Brussel, Heverlee en Lier.