Erectiestoornissen: oorzaken, symptomen, behandeling en hoe voorkomen

Erectieproblemen, in de medische wereld ook wel erectiele dysfunctie genoemd, verwijzen naar de moeilijkheid of het onvermogen bij de man om een erectie te krijgen of te behouden die voldoende is voor seksuele activiteit.

Lees verder in dit artikel ook wat de symptomen zijn van erectiestoornissen, welke de oorzaken zijn, wat de diagnose inhoudt, hoe het kan worden behandeld en waarom het fenomeen meer aanwezig lijkt te zijn dan vroeger.

Bij de meeste mannen komt het wel eens voor dat ze moeilijk een erectie krijgen of in stand kunnen houden. Dit kan bijvoorbeeld komen door vermoeidheid, teveel alcohol of relatieproblemen. Paniek is niet nodig; het is perfect normaal dat het af en toe minder goed of zelfs helemaal niet “lukt”. Daarenboven zal dat iets regelmatiger gebeuren naarmate je ouder wordt. Zolang dit slechts sporadisch of tijdelijk gebeurt, is er geen sprake van een stoornis. In veel gevallen is er dus helemaal geen reden voor ongerustheid of nood aan een behandeling. Het niet altijd op commando beschikbaar zijn van een volkomen erectie is immers niet per se een obstakel voor een bevredigend seksleven.

Er is pas sprake van een erectiestoornis als er een permanent of regelmatig onvermogen gedurende een langere periode (ten minste 6 maanden) is om de voor de gewenste seksuele activiteit vereiste graad van erectie te krijgen of te behouden. De stoornis kan variëren van af en toe moeite hebben met het krijgen van een erectie tot een volledige en aanhoudende impotentie. Erectiele dysfunctie wordt als ernstig beschouwd als meer dan 75 % van de pogingen tot geslachtsgemeenschap mislukt. De ejaculatie is daarbij niet noodzakelijk verstoord. Erectiestoornissen kunnen een negatief effect hebben op de kwaliteit van leven, het zelfvertrouwen en het vermogen tot het behouden van intieme relaties.

De term impotentie wordt ook vaak gebruikt voor dergelijke problemen. Vele experts vinden “impotentie” een verouderde en ook wat stigmatiserende omschrijving van het probleem. Bovendien gebruiken mensen het woord voor veel meer dan erectiestoornissen alleen, zoals een verminderd libido, of het niet kunnen vervullen van de stereotiepe mannelijke rol. De term erectiestoornis heeft puur betrekking op de kwaliteit en de duur van de erectie. Het kan wel zo zijn dat er andere seksuele problemen samen optreden met een erectiele dysfunctie, zoals een lager libido of vroegtijdig klaarkomen.

Erectieproblemen of impotentie is niet hetzelfde als onvruchtbaarheid. Onvruchtbaarheid is de onmogelijkheid om op een natuurlijke manier een kind te verwekken, terwijl de geslachtsgemeenschap wel perfect normaal verloopt. Een impotente man kan vruchtbaar zijn en kan ook kinderen krijgen.

Sporadische erectieproblemen zijn vrij algemeen en komen vaker voor dan veel mensen denken. Exacte percentages geven van ernstige erectieproblemen of effectieve erectiestoornissen is moeilijk , maar sommige onderzoeken suggereren dat tot 30% van de mannen op enig moment in hun leven erectiestoornissen kunnen ervaren. Hoewel erectiestoornissen ook bij jongere mannen kunnen optreden, is leeftijd de grootste boosdoener.

De prevalentie van erectieproblemen neemt toe met de leeftijd. Bij mannen jonger dan 40 jaar is het minder gebruikelijk. Ongeveer de helft van de mannen in de leeftijdsgroep 40-70 jaar rapporteert een zekere mate van erectiele dysfunctie. Naarmate mannen de leeftijd van 40, 50 en 60 jaar bereiken, neemt het percentage mannen met erectiestoornissen gestaag toe.

De vuistregel die soms gebruikt wordt is dat vanaf de leeftijd van 40 tot 50 jaar erectiestoornissen ongeveer even vaak voorkomen als het getal van je leeftijd in procenten. Bij mannen van 50 jaar kampt dus ongeveer de helft in meerdere of mindere mate met erectieproblemen, rond de leeftijd van 60 wordt dat zo’n 60 procent. De ernst van de erectiestoornissen neemt bovendien toe met de leeftijd.

Rond 40 tot 50 jaar zijn de meeste erectiestoornissen nog mild, maar hoe ouder mannen worden, hoe meer uitgesproken hun klachten. Er zijn dus meer mannen met een milde tot ernstige vorm van erectiestoornis dan je denkt. Maar niet al die mannen hebben behandeling nodig of willen ervoor behandeld worden.

Erectieproblemen blijven vaak nog een taboe en er bestaan heel wat misverstanden over. Er heerst een zekere schroom om er als man of als koppel met een arts over te praten vanwege schaamte of stigma. Daarom kunnen de daadwerkelijke cijfers hoger liggen dan gerapporteerd.

Het is echter belangrijk om te benadrukken dat erectiestoornissen een veelvoorkomend en behandelbaar gezondheidsprobleem zijn. Mannen die hinderlijke symptomen ervaren, moeten worden aangemoedigd om medische hulp te zoeken, omdat er effectieve behandelingen beschikbaar zijn die hun kwaliteit van leven kunnen verbeteren.

Symptomen

Erectiestoornissen kunnen op verschillende manieren worden ervaren, en niet alle mannen zullen dezelfde symptomen hebben. Bovendien kunnen de symptomen variëren in ernst, van mild tot ernstig. Dikwijls gaat het om voorbijgaande ongemakken.

Hier zijn enkele specifieke symptomen die mannen kunnen ervaren:

• Moeite of onvermogen om een erectie te krijgen
  Het kan moeilijk zijn om een erectie te krijgen, zelfs bij voldoende seksuele opwinding of stimulatie.
  
  
• Moeite of onvermogen om een erectie te behouden
  Zelfs als een man in staat is om een erectie te krijgen, kan het moeilijk zijn om deze lang genoeg te behouden om bevredigende seksuele activiteit te hebben.
  
  
• Verminderde erectiekwaliteit
  Mannen met erectiestoornissen kunnen merken dat hun erecties minder stevig of vol zijn dan normaal.
  
  
• Verminderd seksueel verlangen
  Erectiestoornissen kunnen gepaard gaan met een afname van het libido of seksueel verlangen, hoewel dit niet altijd het geval is.

Gevolgen

Dat je niet te lang met je klachten blijft rondlopen, is belangrijk. Erectiestoornissen hebben vaak een emotionele en psychologische impact, zoals angst, stress, frustratie, schaamte, een laag zelfbeeld en relatieproblemen. Het kan zeer ingrijpend zijn voor een relatie en voor de eigenwaarde van de man.

Omdat de man seks vaak als een prestatie ziet, kan het idee om altijd te willen of te moeten presteren angst om te vrijen veroorzaken. Het zelfvertrouwen neemt af, met als gevolg dat de man zich zo sterk gaat concentreren op die gewenste erectie, dat de spontaniteit en het genot van het seksuele spel verloren gaat. Dit kan er uiteindelijk toe leiden dat de man het vrijen en iedere vorm van intimiteit uit de weg gaat.

Erectiestoornissen kunnen worden veroorzaakt (of verergerd) door een combinatie van fysieke en psychologische factoren, die kunnen variëren van persoon tot persoon.

Bij jongere patiënten tussen de 20 en 40 jaar zijn de oorzaken van erectiestoornissen vaak psychologisch van aard (bv. stress, relatieproblemen, prestatiedwang, faalangst, depressie, onzekerheid, verdriet, rouw, traumatische gebeurtenissen, enz.), terwijl de oorzaken bij oudere mannen na de leeftijd van 50 jaar in het overgrote merendeel gerelateerd zijn aan organische of fysieke oorzaken (bv. hart- en vaatziekten, diabetes, neurologische aandoeningen, schildklierproblemen, medicatiebijwerkingen, enz.).

Toch is het een misverstand om te denken dat erectieproblemen bij jonge mannen per definitie een psychologische oorzaak hebben, of dat ze bij oudere mannen per definitie lichamelijk van oorsprong zijn.

Het antwoord op een aantal vragen kan al veel opheldering brengen over de onderliggende oorzaak:

• Heb je altijd problemen?
• Zijn er nog ochtenderecties?
• Zijn de problemen er alleen met je vaste partner?
• Kan je nog tot een erectie komen bij masturbatie?
• Is het probleem plots begonnen of gaat het al een hele tijd almaar minder?
• Rook je of gebruik je alcohol, drugs of geneesmiddelen die een invloed kunnen hebben?
• Zijn er problemen in de relatie?

Als het probleem plots optreedt, ligt er wellicht een psychische reden aan de basis, zolang het nog steeds lukt om een ochtenderectie te krijgen of een erectie te krijgen door te masturberen. Als de stoornis geleidelijk is begonnen en met de jaren toeneemt en blijft aanhouden, is er meestal wel een onderliggend lichamelijk probleem (bv. vernauwing van de bloedvaten naar de penis).

Oorzaken en risicofactoren

Het is niet altijd eenvoudig om in elk geval een precieze oorzaak te identificeren. Hieronder worden enkele van de meest voorkomende oorzaken en risicofactoren die bijdragen aan het ontstaan van erectiestoornissen opgesomd:

• Leeftijd
  Het risico op erectiestoornissen neemt toe naarmate mannen ouder worden. Naarmate je ouder wordt zijn er meer prikkels nodig om een erectie te krijgen. Het duurt langer voordat de penis stijf wordt, hij wordt niet meer zo hard als vroeger en blijft ook minder lang stijf. De behoefte aan seks kan minder worden en het gevoel van opwinding en het orgasme zijn minder intens.
  
  Vermindering van de mate en/of duur van de erectie is een onderdeel van het normale fysiologische verouderingsproces bij gezonde mannen, vergelijkbaar met het afnemen van andere fysieke prestaties. Dit komt doordat met de leeftijd de bloedvaten en zenuwen die betrokken zijn bij het erectieproces minder efficiënt kunnen functioneren (bv. vernauwing of verminderde elasticiteit van de bloedvaten, met als gevolg problemen met de bloedtoevoer naar de penis en dus minder erectiekracht). Op latere leeftijd is de kans ook groter dat ziekte, medicatie en een veranderde leefstijl (minder bewegen, meer roken en drinken) een negatieve invloed hebben op je erectie.
  
  
• Onderliggende gezondheidsproblemen
  Verschillende medische aandoeningen kunnen erectiestoornissen veroorzaken of verergeren, waaronder hart- en vaatziekten, diabetes, hoge bloeddruk, hoog cholesterolgehalte, obesitas, hormonale onevenwichtigheden (bv. testosteron; alhoewel dit zelden de oorzaak is van erectiestoornissen), prostaatproblemen, neurologische aandoeningen en chronische nieraandoeningen. Dergelijke problemen kunnen een impact hebben op de werking van de bloedvaten, spiercellen en zenuwuiteinden tijdens het erectiemechanisme. Een erectiestoornis is dus vaak niet een lokaal probleem van de penis, maar een uiting van een aandoening in het lichaam.
  
  
• Medicatie
  Sommige medicijnen kunnen bijwerkingen hebben die erectiestoornissen veroorzaken of verergeren, waaronder medicijnen tegen hoge bloeddruk (bv. bètablokkers en calciumantagonisten), antidepressiva, antipsychotica, medicijnen tegen goedaardige prostaatvergroting (bv. 5-alfa-reductase remmers zoals finasteride), chemotherapie medicijnen en bepaalde diuretica.
  
  
• Levensstijlfactoren
  Roken, overgewicht, onvoldoende beweging, overmatig alcoholgebruik en druggebruik zijn risicofactoren die kunnen bijdragen aan erectiestoornissen door schade aan de bloedvaten en zenuwen, en door het verstoren van de hormonale balans.
  
  
• Psychologische factoren
  Stress, angst, depressie, vermoeidheid, relatieproblemen, prestatieangst en een laag zelfbeeld kunnen allemaal erectiestoornissen veroorzaken of verergeren. Deze psychologische factoren kunnen leiden tot een verstoord signaal tussen de hersenen en de penis tijdens seksuele opwinding.
  
  
• Operaties of letsels
  Chirurgische ingrepen (bv. prostaat-, blaas- of rectumoperaties) of bestralingen in het bekkengebied kunnen leiden tot beschadiging van zenuwen en bloedvaten die essentieel zijn voor een normale erectie. Evenzo kunnen verwondingen aan het bekkengebied erectiestoornissen veroorzaken.

Als je ontevreden bent over de kwaliteit van je erecties of je erectievermogen, praat daar dan over, zowel met je partner als met je huisarts. Samen met je arts kun je dan zoeken naar de mogelijke oorzaak en eventuele behandelingen bespreken.

De diagnose van erectiestoornissen kan meestal worden gesteld op basis van een combinatie van medische geschiedenis, lichamelijk onderzoek (hoewel dit slechts zelden zal bijdragen aan het vinden van de oorzaak van de erectiestoornis) en mogelijk aanvullende tests. Het diagnostische proces kan variëren afhankelijk van de individuele situatie en het oordeel van de arts. Het is belangrijk voor mannen met erectiestoornissen om open te zijn met hun arts en alle relevante informatie te verstrekken om een nauwkeurige diagnose te krijgen. Op basis van de diagnose kan de arts vervolgens een passend behandelplan aanbevelen.

Je arts zal je uitgebreid ondervragen over je symptomen, je medische voorgeschiedenis en mogelijke oorzaken of risicofactoren. Verder zal je arts zeker ook bekijken of bestaande aandoeningen en reeds gebruikte medicatie een invloed kunnen hebben op je probleem. Diabetes, hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten en de geneesmiddelen waarmee ze behandeld worden, kunnen een oorzaak zijn. Je arts zal proberen om die aandoeningen optimaal te regelen of de medicatie aan te passen. Hij zal ook je leefgewoonten (roken, alcoholgebruik, overgewicht, enz.) en gemoedstoestand (bv. stress, angst, depressie, relatieproblemen, enz.) bevragen. Hij zal ook vragen hoe je het probleem ervaart en hoe jij en je partner ermee omgaan.

Verder onderzoek of aanvullende tests

Als je met de gekregen informatie en voorgestelde aanpassingen geen resultaat bereikt binnen 2 tot 3 maanden, kan je arts verder onderzoek plannen of je doorverwijzen naar een specialist. Er wordt dan onderzocht of je tekenen vertoont van onderliggende medische aandoeningen die erectiestoornissen kunnen veroorzaken, zoals hart- en vaatziekten, diabetes, neurologische problemen, prostaatproblemen of hormonale onevenwichtigheden (bv. testosterontekort, schildklierstoornis). Een bloedonderzoek kan eventueel ook helpen om te controleren op eventuele onderliggende gezondheidsproblemen, zoals diabetes, een laag testosterongehalte, hoge cholesterolgehaltes of hormonale onevenwichtigheden.

In sommige gevallen kan de arts aanvullende tests aanvragen, zoals een duplex echografie (doppleronderzoek), om de bloedstroom naar de penis te meten tijdens erecties, of een nocturnale peniele tumescence-test om te beoordelen of erecties optreden tijdens de slaap, wat een teken kan zijn van gezonde erectiele functie.

Erectiestoornissen zijn in het algemeen niet schadelijk of gevaarlijk. Soms is het zinvol om alles even rustig af te wachten. In sommige gevallen komt het vanzelf weer goed. Sommige mannen willen echter koste wat het kost betrekkingen hebben en raken gefixeerd op hun falen. Dit verergert de zaak alleen maar.

Struikelen jij en je partner niet over de problemen, dan is ingrijpen niet echt nodig. Er wordt pas behandeling ingesteld wanneer de erectiestoornis als hinderlijk ervaren wordt binnen de seksbeleving, dan wel relatieproblemen veroorzaakt. In dat geval kan het voor een zware psychische belasting zorgen. Het eerste devies is en blijft dan: praten. Onderlinge communicatie is cruciaal en is belangrijk om dit soort discussies, ook binnen de relatie, uit de taboesfeer te halen. Er zijn voldoende alternatieven voor penetratie om seksueel plezier te beleven. Als het koppel moeite heeft om die te exploreren, kan er naar de seksuoloog verwezen worden om hen daarin te ondersteunen.

Praten doe je best niet alleen met je bedpartner, maar ook met je huisarts. Ligt er overwegend een psychologische oorzaak aan de basis van het probleem, dan staan begeleidende gesprekken op de voorgrond, bijvoorbeeld met een seksuoloog. Als er lichamelijke oorzaken aan de basis liggen, bestaan er ook mogelijke oplossingen.

De behandeling bestaat in elk geval uit een goede voorlichting over de oorzakelijke factoren, mythes, vooroordelen, medicatiegebruik en levensstijl (bv. roken, gebrek aan lichaamsbeweging, overmatig alcoholgebruik, enz.). Concrete behandelingen voor erectiestoornissen kunnen variëren afhankelijk van de oorzaak en de ernst ervan.

Voorbeelden zijn het aanpakken van onderliggende gezondheidsproblemen, veranderingen in levensstijl, therapie voor psychologische factoren, medicatie wanneer niet-medicamenteuze maatregelen geen of onvoldoende effect hebben, vacuümpompen, injecties in de penis, of zelfs chirurgische ingrepen in sommige gevallen.

Het is belangrijk voor mannen met erectiestoornissen om met hun arts te praten over de beschikbare behandelingsopties en om een behandeling te kiezen die het best past bij hun individuele behoeften en omstandigheden.

1. Veranderingen in levensstijl

Voor sommige mannen kunnen veranderingen in levensstijl helpen bij het verbeteren van de erectiele functie. Dit kan onder meer het stoppen met roken, het verminderen van alcoholgebruik, het verbeteren van het voedingspatroon en lichaamsbeweging, gewichtsverlies bij obesitas, en het verminderen van stress en angst omvatten.

2. Psychotherapie

Ook psychologische begeleiding door een seksuoloog is in veel gevallen aangewezen.

3. Medicatie

Erectiebevorderende medicatie is effectief bij de behandeling van erectiestoornissen van voornamelijk lichamelijke oorsprong in de eerste lijn. In geval van erectiestoornissen van voornamelijk psychogene oorsprong wordt eerder uitleg en advisering, en zo nodig doorverwijzing naar een seksuoloog, aangeraden; medicatie kan dan nuttig zijn als kortdurende ondersteuning. Het kan een negatieve vicieuze cirkel die heeft geleid tot faalangst helpen doorbreken.

Oraal

Sinds een tweetal decennia zijn verschillende orale medicijnen beschikbaar om erectiestoornissen te behandelen. Deze medicijnen behoren tot de klasse van de fosfodiësterase type 5-inhibitoren (of kortweg PDE-5-remmers) zoals sildenafil (Viagra®, Verventi®), tadalafil (Cialis®), vardenafil en avanafil (Spedra®). Het meest bekende erectiemiddel is Viagra dat effectief zou zijn bij zo’n 70% van de mannen met erectiestoornissen (dus bij 25 % of een kwart niet…).

Deze medicijnen werken door het effect van stikstofmonoxide (NO) te bevorderen dat bij een seksuele stimulatie vrijkomt in de penis ter hoogte van de zwellichamen, zodat de bloedtoevoer naar de penis toeneemt, wat uiteraard helpt bij het krijgen en behouden van een erectie. Dat wil ook zeggen dat er een seksuele prikkeling moet zijn. Viagra en consoorten produceren zelf geen erectie en geven evenmin zelf zin in seks, maar zorgen er wel voor dat er minder prikkelingen nodig zijn, dat de stijfheid toeneemt en dat de erectie langer duurt.

PDE-5-remmers zijn effectief (alleen bij voldoende seksueel verlangen en na seksuele stimulatie), hebben relatief weinig bijwerkingen en zijn eenvoudig in gebruik. De eerste paar keer dat je een erectiepil slikt, kan het gebeuren dat die nog niet zo goed werkt. Je kan het daarom best een paar keer proberen. Meestal weet je na 4-6 keer of de pil goed bij je werkt. De hoge kosten kunnen wel een nadeel zijn.

De werking, het erectiebevorderend effect en de veiligheid tussen de verschillende actieve bestanddelen zelf verschilt niet significant, maar de werkingsduur kan wel variëren. Maak in overleg met de arts de keuze op basis van werkingsduur, contra-indicaties, de kans op bijwerkingen en de prijs. Het gebruik van PDE-5-remmers verhoogt het risico op cardiovasculaire ziekten niet.

Het is belangrijk om deze medicijnen alleen te gebruiken onder begeleiding van een arts, omdat ze bijwerkingen kunnen veroorzaken. De gebruikte actieve bestanddelen kunnen immers ook andere bloedvaten dan die in de penis doen verwijden. Voorbeelden van bijwerkingen zijn hoofdpijn, warmte-opwellingen, blozen, maagklachten, duizeligheid, misselijkheid, lage bloeddruk, verstopte neus, tijdelijke gezichtsstoornissen, spierpijn, enz. Vaak nemen de bijwerkingen af na herhaald gebruik.

Contra-indicaties zijn ernstige cardiovasculaire aandoeningen (bv. hartfalen, angina pectoris), ernstige leverinsufficiëntie, zeer lage bloeddruk, recent herseninfarct of myocardinfarct of erfelijke degeneratieve retinale aandoeningen. Erectiepillen doen ook de bloeddruk dalen en kunnen daardoor interacties hebben met andere geneesmiddelen.

Omwille van het risico op ernstige hypotensie mogen ze daarom niet gelijktijdig gebruikt worden met nitraten, alfa-1-blokkers, molsidomine of riociguat. Sommige mannen met een normale seksuele functie gebruiken deze producten voor “recreatieve doeleinden” om in staat te zijn meermaals na elkaar te vrijen. Dit wordt echter afgeraden.

Deze middelen dienen 30 minuten à 1 uur voor de seksuele betrekkingen te worden ingenomen, liefst op een lege maag (2 à 3 uur na de maaltijd; de absorptie wordt vertraagd door vetrijk voedsel). Het effect van avanafil, sildenafil en vardenafil houdt enkele uren aan; tadalafil werkt meer dan 24 uur door zijn langere halfwaardetijd, en hoeft daardoor niet vlak voor de gemeenschap te worden ingenomen. Gebruik een erectie-pil niet vaker dan één keer per dag. Deze medicatie is enkel verkrijgbaar op voorschrift en wordt niet terugbetaald door het ziekenfonds.

Het is misschien niet vanzelfsprekend om zo'n delicaat onderwerp met de huisarts te bespreken. Het is dan ook normaal dat het anonieme internet lonkt met snelle en gemakkelijke oplossingen. De producten die daar worden aangeboden, zijn echter onbetrouwbaar. PDE-5-inhibitoren zijn bijvoorbeeld de grootste groep van illegaal verkochte, voorschriftplichtige geneesmiddelen op het internet. Het kunnen namaakgeneesmiddelen zijn, waarvan de exacte samenstelling niet valt te achterhalen, of zogenaamde “natuurlijke” preparaten die in werkelijkheid gevaarlijke stoffen bevatten en waarvan de kwaliteit niet gegarandeerd is. Geneesmiddelen bestellen via het internet is dus af te raden.

Let wel, de aandacht voor erectieproblemen is de laatste decennia sterk gegroeid. Daar zit de ontwikkeling van de succesvolle erectiebevorderende middelen zeker voor iets tussen. Of beter: de producenten van die middelen, want zij brengen deze pillen dikwijls met zogenaamd “voorlichtende” websites en reclame aan de man. Dat alles heeft tot gevolg dat de doelgroep danig is uitgebreid.

In het begin waren het enkel mannen met ernstige erectiemoeilijkheden, terwijl ondertussen bijna alle mannen mogelijke patiënten, gebruikers - of moeten we schrijven “klanten” - zijn. Bovendien ontstaat zo een context waarbij al te snel naar geneesmiddelen wordt gegrepen, zonder aandacht en tijd voor de psychologische en relationele kant in eerste instantie. De farmaceutische industrie vaart daar natuurlijk wel bij.

Injectie

Er bestaan ook producten die je rechtstreeks in de zwellichamen van je penis spuit (intracaverneuze injectie van prostaglandines, zoals alprostadil met merknaam Caverject®). Die zorgen ervoor dat de spieren in de penis ontspannen, de bloedvaten verwijden en de bloedtoevoer naar de penis wordt verhoogd, waardoor een erectie ontstaat (na tien minuten tot een halfuur). Dit wordt eerst uitgetest in het ziekenhuis, waar de juiste techniek wordt aangeleerd. Het middel is op voorschrift verkrijgbaar en onder medisch toezicht te gebruiken. Een alternatief is om dit middel als crème (Vytaros®) op de top van de penis ter hoogte van de urinebuis (urethra) aan te brengen.

Injecties in de penis zijn opties als orale preparaten niet effectief of niet geschikt zijn. De injectie zou pijnloos zijn en een snelle erectie geven, zelfs zonder seksuele stimulatie. Dat is een voordeel in vergelijking met orale behandelingen, waarbij wel seksuele stimulatie nodig is om een erectie te krijgen. Deze methodes zijn vrij doeltreffend, maar patiënten kunnen afgeschrikt worden door de injectiemethode. Injecties kunnen echter ook bijwerkingen veroorzaken, zoals pijn, branderig gevoel of een langdurige erectie.

In zeldzame gevallen kan de erectie langer duren (ongeveer 4 à 6 uur) en erg pijnlijk worden (“priapisme”; > 6 uur). Lichaamsbeweging of koelen met een zak ijs kan helpen bij langdurige erecties. In ernstige gevallen of priapisme dien je een uroloog te consulteren en krijg je een tegenproduct toegediend of trekt een arts met een spuit bloed uit de penis.

4. Testosterontherapie

Mannen met een laag testosterongehalte, wat vooral kan voorkomen bij oudere mannen, kunnen baat hebben bij testosterontherapie, die kan worden gegeven via tabletten, injecties, patches, gels of implantaten. Testosterontherapie kan helpen bij het verbeteren van libido, erectiele functie en algemeen welzijn bij mannen met een tekort aan testosteron. Deze producten mogen enkel worden gebruikt bij een testosterontekort, anders kunnen ze de problemen nog verergeren.

5. Hulpmiddelen

Als voor medicatie een contra-indicatie bestaat of als de patiënt geen voorkeur heeft voor medicatie kunnen hulpmiddelen gebruikt worden. Voorbeelden zijn hulpmiddelen die de prikkeling intensiveren (vibrerende hulpmiddelen), een elastische penisring en een vacuümpomp (of erectiepomp) met elastisch constrictiebandje. Voor al deze middelen geldt dat ze bij de ene persoon beter werken dan bij de andere.De penisring en vacuümpomp zijn vaak verkrijgbaar in seksshops en te bestellen via internet.

Bij de nogal omslachtige methode van de erectiepomp wordt de penis in een cilinder geplaatst die verbonden is met een vacuümpompje. Door het pompje wordt de lucht weggezogen uit de cilinder, en door de ontstane negatieve druk wordt bloed in de penis getrokken en ontstaat een erectie. Van zodra de penis stevig genoeg is, legt men een elastische ring rond de basis van de penis om te vermijden dat het bloed weer wegvloeit en om de erectie dus te behouden. De ring mag maximum 30 minuten ter plaatse blijven. Vacuümpompen kunnen een effectieve behandeling zijn voor mannen die geen medicijnen kunnen gebruiken of voor wie medicijnen niet effectief zijn.

6. Chirurgie

In zeldzame gevallen, wanneer andere behandelingen niet effectief zijn, kan een operatie worden overwogen. Wanneer een penisprothese ingeplant wordt, worden de zwellichamen vervangen door kunstmatige zwellichamen die een mechanisch gevormde erectie mogelijk maken. Dergelijke operatie vraagt zorgvuldige overweging en is duur. Er kan ook vasculaire chirurgie in een gespecialiseerd centrum plaatsvinden om de bloedstroom naar de penis te herstellen. Voor de meeste mannen wordt dit echter afgeraden gezien de lage succespercentages en complicaties op lange termijn, en de beschikbaarheid van effectieve orale medicatie zoals PDE-5-remmers.

7. Voedingssupplementen

De markt van de voedingssupplementen buit de schaamte over erectiestoornissen uit, door discreet een zogezegd “wondermiddel” aan te bieden zonder dat je een arts moet raadplegen. De effectiviteit van voedingssupplementen bij de behandeling van erectiestoornissen is een onderwerp van discussie en onderzoek. Hoewel sommige mannen melden dat ze baat hebben bij het gebruik van bepaalde supplementen, is het belangrijk om te weten dat de wetenschappelijke bewijsvoering voor hun effectiviteit vaak beperkt en soms inconsistent is. Terwijl bestaande geneesmiddelen tegen erectiestoornissen wel degelijk werken, bestaat er voor supplementen geen enkel bewijs.

Het is belangrijk om voorzichtig te zijn met het gebruik van voedingssupplementen voor erectiestoornissen. Veel supplementen worden niet streng gereguleerd, en de kwaliteit en dosering kunnen variëren. Bovendien kunnen sommige supplementen interageren met medicijnen of ongewenste bijwerkingen veroorzaken. Voor mannen die overwegen supplementen te gebruiken, is het essentieel om eerst met een arts te overleggen. Een arts kan helpen bij het bepalen van de oorzaak van erectiestoornissen en het aanbevelen van de meest geschikte en veilige behandelingsopties, die kunnen variëren van levensstijlaanpassingen en medicatie tot psychotherapie en medische interventies.

Voorbeelden

Voorbeelden van supplementen die vaak worden genoemd in verband met erectiestoornissen zijn L-arginine, ginseng, yohimbine, zink en DHEA (dehydroepiandrosteron).

L-arginine is een aminozuur dat vaak wordt gebruikt vanwege zijn rol bij de productie van stikstofmonoxide, wat helpt bij het ontspannen van bloedvaten en het verbeteren van de bloedstroom naar de penis. Sommige studies suggereren dat L-arginine kan helpen bij erectiestoornissen, vooral in combinatie met andere supplementen. Echter, de resultaten zijn gemengd en meer onderzoek is nodig om de effectiviteit te bevestigen.

Ginseng wordt al eeuwenlang gebruikt in de traditionele geneeskunde. Sommige studies suggereren dat ginseng kan helpen bij het verbeteren van erectiele functie, mogelijk door het verbeteren van de bloedstroom en het verminderen van oxidatieve stress. De resultaten zijn echter niet altijd consistent.

Yohimbine is een stof, afkomstig van de bast van de yohimbe-boom, en wordt soms gebruikt om erectiestoornissen te behandelen. Yohimbine kan de bloedtoevoer naar de penis verbeteren door de bloedvaten te verwijden. Hoewel sommige studies enige effectiviteit hebben aangetoond, kan yohimbine ook bijwerkingen veroorzaken zoals verhoogde hartslag, hoge bloeddruk en angst. Yohimbine wordt sinds lange tijd gebruikt bij erectiestoornissen ondanks een gebrek aan duidelijk bewijs voor de effectiviteit. Daarom, en door de beschikbaarheid van effectieve alternatieven (PDE-5-remmers), wordt het gebruik ervan afgeraden.

DHEA is een hormoon dat in het lichaam wordt omgezet in testosteron en oestrogeen. Sommige onderzoeken suggereren dat DHEA kan helpen bij het verbeteren van erectiele functie bij mannen met lage DHEA-niveaus. De effectiviteit en veiligheid op de lange termijn zijn echter nog niet volledig vastgesteld.

Horny Goat Weed (Epimedium) is een kruid dat vaak wordt gebruikt in de traditionele Chinese geneeskunde om seksuele functie te verbeteren. Er is enig bewijs dat het kan helpen bij het verhogen van de bloedstroom naar de penis, maar de wetenschappelijke ondersteuning is beperkt.

Een tekort aan zink wordt in verband gebracht met lage testosteronniveaus, wat kan bijdragen aan erectiestoornissen. Supplementatie met zink kan nuttig zijn voor mannen met een zinktekort, hoewel het directe effect op erectiestoornissen minder duidelijk is.

Om het risico op erectiestoornissen of de ernst ervan te verminderen, zijn er een aantal dingen die je zelf kunt doen.

Je kunt iets doen aan de lichamelijke oorzaken van erectiestoornissen. Aangezien een erectie ontstaat door het vollopen van de zwellichamen met bloed, is het belangrijk om een goede doorbloeding te behouden. Alle risicofactoren voor hart- en vaatziekten zijn ook risicofactoren voor erectiestoornissen:

• hoge bloeddruk
• hoge cholesterol
• roken
• gebrek aan lichaamsbeweging
• zwaarlijvigheid of diabetes

Gezonde levensstijl aannemen

Een gezonde levensstijl is een goede manier om erectiestoornissen te voorkomen. Bovendien hebben mannen met een gezonde levensstijl over het algemeen erecties van betere kwaliteit. Voldoende bewegen, gezond en evenwichtig eten, niet roken en het gebruik van alcohol en drugs beperken zijn allemaal goede gewoonten.

Zorg goed voor jezelf

Als je lijdt aan andere aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, diabetes, hoge bloeddruk of obesitas, is het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Een goede behandeling van deze onderliggende aandoeningen zal ook het risico op erectiestoornissen verminderen.

Vermijd stress en angst

Stress, angst en depressie kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van erectiestoornissen. Het kan daarom de moeite waard zijn om je stressniveau te verlagen en te werken aan psychologische factoren. Je kunt bijvoorbeeld manieren vinden om je stress te beheersen, zoals meditatie, yoga of ontspanningsoefeningen.

Let op je gewicht

Overgewicht of obesitas kan ook het risico op erectiestoornissen verhogen. Het is dus belangrijk om je gewicht binnen een redelijk en gezond bereik te houden. Volg een gezond dieet en doe regelmatig aan lichaamsbeweging om je hierbij te helpen.

Beperk je alcohol- en drugsgebruik

Tot slot kan alcohol- en drugsmisbruik ook bijdragen aan erectiestoornissen. Wees verstandig en beperk je gebruik van deze middelen om de risico's te verkleinen.