Medicatienazicht, een nieuwe dienst bij je apotheker
Het juiste gebruik van geneesmiddelen is essentieel om de positieve effecten van een behandeling te garanderen. Dit geldt voor alle patiënten, en nog meer voor wie meerdere geneesmiddelen per dag moet innemen, onder meer voor chronische aandoeningen. In dat geval neemt bijvoorbeeld het risico op nadelige interacties tussen geneesmiddelen toe en moet je extra voorzichtig zijn.
Voor wie is het gratis medicatienazicht bedoeld?
Volgens schattingen worden in ons land jaarlijks 42 000 mensen in het ziekenhuis opgenomen voor problemen die te maken hebben met hun medicatie. De helft ervan zou te vermijden zijn. Daarom is een goede opvolging belangrijk waarbij de patiënt zijn behandeling regelmatig kan bespreken met zijn apotheker.
Voor personen die minstens 5 terugbetaalde geneesmiddelen per dag innemen
Dat is precies de mogelijkheid die je sinds kort wordt aangeboden als je, net als bijna 300 000 andere patiënten in België, minstens vijf terugbetaalde geneesmiddelen per dag neemt.
Sinds 1 april kan je huisapotheker jou dan een regelmatig nazicht van je medicatie aanbieden (om de twee jaar). Dit is gratis. De apotheker ontvangt van het RIZIV een vergoeding van € 90 per patiënt waarvoor hij deze opvolging uitvoert.
Deze dienst kan bijzonder nuttig zijn als je nood hebt aan een meer persoonlijke begeleiding, bijvoorbeeld als je risicogeneesmiddelen gebruikt, zoals bloedverdunners, ontstekingsremmers, insuline of antidiabetica die gemakkelijk aanleiding geven tot een te lage bloedsuikerspiegel. Als dergelijke geneesmiddelen niet correct worden ingenomen, komen vergissingen en bijwerkingen vaker voor en/of zijn de gevolgen erger.
Wat is het doel van medicatienazicht?
Deze dienst moet de behandeling verbeteren door potentiële problemen op te sporen, zoals bijwerkingen, verkeerd gebruik, ondergebruik, interacties of overconsumptie van bepaalde geneesmiddelen.
Concreet gaat de apotheker na of de medicatie van de patiënt nog optimaal is, correct wordt gebruikt en aan zijn of haar behoeften is aangepast, en of wijzigingen in de behandeling nodig zijn om bijvoorbeeld het risico van interacties tussen verschillende geneesmiddelen te vermijden.
Sommige geneesmiddelen kunnen na een bepaalde periode worden afgebouwd of zelfs stopgezet.
Mogelijke problemen als je meerdere geneesmiddelen combineert
Geneesmiddelen innemen kan om verschillende redenen problemen opleveren. Als je bijvoorbeeld meerdere artsen hebt geraadpleegd, kan het zijn dat zij geen volledig overzicht hebben van de geneesmiddelen die je inneemt en of het ene geneesmiddel al dan niet onnodig, overbodig of incompatibel is met het andere.
Neem je geneesmiddelen zonder voorschrift of andere gezondheidsproducten zoals voedingssupplementen? Die kunnen ook negatief interageren met een van je voorgeschreven geneesmiddelen.
Bijwerkingen en klachten in verband met geneesmiddelen beoordelen
Alle geneesmiddelen kunnen voor bijwerkingen zorgen, maar sommige doen dat meer dan andere, vooral bij oudere patiënten en/of wanneer je ze voor langere tijd inneemt, terwijl ze daar niet voor geschikt zijn. Dit is bijvoorbeeld het geval met ontstekingsremmers.
Meer daarover in ons dossier over bijwerkingen van geneesmiddelen.
Voor sommige geneesmiddelen is er een zeer nauwe marge tussen de therapeutische dosis en de dosis die toxisch zou kunnen blijken. Dit geldt bijvoorbeeld voor methotrexaat, levothyroxine (schildklierhormoon), enz.
Ongewenste effecten kunnen ook het gevolg zijn van de inname van meerdere geneesmiddelen met dezelfde actieve stof, waardoor je een hogere dosis binnenkrijgt dan aangewezen is. Let bijvoorbeeld op voor de paracetamol in bepaalde combinatiegeneesmiddelen (bv. Sinutab).
Controleren op onder- of overbehandeling met medicijnen
Het is ook mogelijk dat je geneesmiddelen gebruikt die je niet (meer) nodig hebt. Of bepaalde soorten krijg je misschien niet voorgeschreven terwijl je ze eigenlijk nodig hebt.
Therapietrouw beoordelen
Veel geneesmiddelen moet je elke dag innemen, soms meerdere keren per dag. Het is niet altijd gemakkelijk te onthouden wanneer deze geneesmiddelen gezondheidsproblemen behandelen waarvoor je geen symptomen hebt, zoals hoge bloeddruk of cholesterol.
Medicatienazicht in de praktijk
Wie kan het initiatief nemen voor een medicatienazicht?
Verschillende personen kunnen het initiatief nemen om deze dienst op te starten: je apotheker, je huisarts, een verpleegkundige en natuurlijk jijzelf als patiënt. Voel je de behoefte? Praat dan zeker met je apotheker of huisarts. Denk je dat een nazicht nuttig zou zijn voor een familielid voor wie je als mantelzorger optreedt? Dan kun je er ook om vragen.
Alleen je huisapotheker mag die uitvoeren
Enkel jouw huisapotheker is bevoegd om dit medicatienazicht met jou te doen. Dus degene die jij hebt gekozen om jouw medicatie mee in goede banen te leiden.
Meer informatie lees je in ons dossier Mijn apotheker.
Hoe gaat een medicatienazicht concreet in zijn werk?
De begeleiding bestaat uit twee consulten op afspraak met je huisapotheker.
1. Overlopen van al je geneesmiddelen
Tijdens het eerste consult bespreek je met je huisapotheker het gebruik van je geneesmiddelen. Hij stelt je vragen om meer te weten te komen over je verwachtingen en behoeften; gaat na of er moeilijkheden of problemen zijn met de behandeling, ... Hij geeft je ook de mogelijkheid om al je vragen te stellen.
Tip: Schrijf je vragen vooraf op, zodat je niets vergeet. Help je apotheker door een lijst op te stellen van alles wat je inneemt: geneesmiddelen met en zonder voorschrift, vitamines, gezondheidsproducten op basis van kruiden, enz.
2. Voorstel om je medicatiebehandeling aan te passen
Nadat de apotheker al deze informatie heeft geanalyseerd nodigt hij je uit voor een tweede gesprek om aanpassingen aan je behandeling voor te stellen om het effect ervan te verbeteren. En om je een bijgewerkt medicatieschema te geven. Dat is een overzicht van alle medicatie die je gebruikt, en om belangrijke zaken te helpen onthouden, zoals de doseringen en de innamemomenten.
Tip: neem dit overzicht mee naar elke medische afspraak (raadpleging bij een specialist, ziekenhuisopname, enz.), zodat andere zorgverleners ook een totaal overzicht hebben van je medicatiebehandeling.
Deze consultaties moeten plaatsvinden in een ruimte waar je een vertrouwelijk gesprek kunt voeren met je apotheker om je privacy te waarborgen.
Goede samenwerking met andere zorgverleners
Je huisapotheker speelt een doorslaggevende rol bij het medicatienazicht. Uiteraard gebeurt dit in nauwe samenwerking met je huisarts. Je apotheker rapporteert je medicatienazicht aan je arts, en als hij aanpassingen in je behandeling voorstelt, doet hij dat in overleg met je huisarts, die je voorschrift zo nodig aanpast.
Raadpleeg onze databank geneesmiddelen
Wil je de prijs van een geneesmiddel weten, de bijsluiter lezen, controleren of een geneesmiddel veilig en effectief is, en of er een goedkoper alternatief bestaat? Je vindt al die informatie in onze databank geneesmiddelen.