Diepvriesgroenten en -fruit: verhitten voor gebruik

Door producten in te vriezen worden micro-organismen zoals virussen en bacteriën tijdelijk geïnactiveerd, maar niet gedood. En dat is een belangrijk verschil. Eens de producten ontdooid zijn, kunnen ze opnieuw groeien. Bacteriën kunnen zich vermenigvuldigen op voedsel, dus van zodra de temperatuur weer voldoende hoog is, zullen zij zich ontwikkelen. Virussen hebben daarentegen een gastheer nodig. Zij kunnen dus pas opnieuw verder groeien wanneer ze zich in een lichaam hebben genesteld. Gelukkig bestaat er een simpele techniek om zowel virussen als bacteriën buiten spel te zetten: verhitten. Bij diepvriesgroenten – en fruit wordt aangeraden om twee minuten tot in de kern op te warmen bij 70°C.

Welke ziekmakers overleven in je diepvriesgroenten en -fruit?

Er zijn verschillende bacteriën en virussen die bestand zijn tegen lage temperaturen, hieronder hebben we de belangrijkste opgelijst. 

• Listeria monocytogenes: Deze bacterie kan je ernstig ziek maken, maar is vooral voor mensen met een zwak immuunsysteem of zwangere vrouwen erg gevaarlijk. Listeria komt vooral voor in producten zoals kazen op basis van rauwe melk, gerookte vis en voorverpakte gekookte vleeswaren. Het risico bij diepvriesgroenten is gelukkig veel kleiner, zo blijkt uit een nieuw advies van het EFSA. Groenten die eerst geblancheerd werden, zijn wel iets risicovoller dan fruit en kruiden. Het blancheren tast de celstructuur aan waardoor de bacterie beter kan uitgroeien.
• Norovirus en hepatitis A: Dit zijn twee virussen. Het norovirus kan buikgriep veroorzaken, hepatitis A een leverziekte. Beide zijn in het verleden in verband gebracht met de consumptie van diepvriesbessen.

Is iedereen even vatbaar?

Nee, absoluut niet. Wij raden vooral zwangere vrouwen of mensen met een zwakke immuniteit aan om volgende regel toe te passen: “Koken, schillen of laten staan”. Zo kun je heel wat ellende voorkomen.

Hoe ontdooi je producten op een veilige manier?

Wanneer je een product ontdooit, kunnen de bacteriën die in je diepvries geïnactiveerd waren, opnieuw beginnen uitgroeien. Bij lage temperatuur gaat dit veel trager dan op kamertemperatuur. Daarom is het veiliger om te ontdooien in de koelkast (max 4°C).

Meer tips over invriezen en ontdooien vind je in ons dossier invriezen: de kneepjes van het vriesvak.

Naar het dossier

Lees de informatie op het product

Wij bekeken voor enkele producten welke ontdooi- en bereidingsinstructies op de verpakkingen en/of de website werden vermeld. Op verpakkingen van groenten vonden we vaak een bereidingsadvies terug om te verhitten, maar geen expliciete waarschuwing dat je de groenten niet rauw mag gebruiken in smoothies of salades. Bij diepvriesvruchten vonden we meestal geen van beide terug.

We staken hierover ons licht op bij het FAVV. Blijkbaar mag de producent zelf kiezen of hij zijn product als “klaar-om-te-eten" op de markt brengt of als een product dat nog eerst verhit moet worden. Afhankelijk van die keuze zal de producent strengere criteria voor de aanwezigheid van Listeria monocytogenes hanteren. In het recente advies van EFSA wordt wel aangeraden dat fabrikanten de gebruiksaanwijzing op een meer uniforme manier uitwerken, zodat de consument ze makkelijker kan begrijpen.

Voor ons moet dit duidelijker. Wij vragen dat producenten een expliciete waarschuwing voor het gebruik in smoothies en salades plaatsen op hun product, wanneer zij dat niet als “klaar-om-te-eten” beschouwen, vooral dan gericht aan de kwetsbare groepen. Een gebruiksaanwijzing over hoe je de groenten moet bereiden door verhitten zal niet voor alle consumenten duidelijk genoeg zijn om te begrijpen dat het rauw consumeren van deze diepvriesproducten risico’s voor de gezondheid kan inhouden.

Enkele voorbeelden

Zo vind je vandaag de informatie terug op het etiket.