Geen corona ín je voeding, mogelijk wel erop
In volle coronacrisis krijgen we meer en meer vragen over mogelijke infectiehaarden en het belang van de opgelegde voorzorgsmaatregelen. Maar moeten we ook opletten met onze voeding? Ja en nee. Hoewel er tot dusver geen bewijs is van infectie voor coronavirus via voedselconsumptie, kan het virus zich wel verspreiden via oppervlakken die in aanraking komen met voeding zoals verpakkingen of bestek.
Geen besmet voedsel
Momenteel is er geen bewijs dat voedsel een infectiebron zou kunnen zijn voor het coronavirus, bevestigt het Europees Voedselagentschap (EFSA). Ervaringen met eerdere uitbraken van verwante coronavirussen, zoals het ernstige acute respiratoire syndroom coronavirus (SARS-CoV) en het coronavirus van het Midden-Oosten van het ademhalingssyndroom (MERS-CoV), toonden aan dat er geen besmetting plaatsvond via voedingsmiddelen. Op dit moment is er dan ook geen bewijs dat COVID-19 in dit opzicht anders is.
Ook het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) benadrukt dat het virus zich van persoon tot persoon verspreidt - voornamelijk via ademhalingsdruppels van mensen via niezen, hoesten of uitademen - en dus niet via besmet voedsel of geïmporteerde producten.
(Hand)hygiëne is cruciaal
Concreet wil dat echter wel zeggen dat wanneer een besmet persoon objecten aanraakt, het coronavirus daar nog enige tijd (afhankelijk van het materiaal uren tot verschillende dagen) op kan overleven.
Deel daarom zeker geen bestek of servies, was regelmatig de handen (o.a. nadat je boodschappen hebt gedaan) en volg de algemene hygiënevoorschriften in de keuken. Virussen zijn gevoelig voor hitte, dus eet liever geen rauw vlees en verhit je eten grondig. Anses, het Franse voedselagentschap, adviseert 63°C gedurende vier minuten. Vermijd bovendien kruisbesmetting tussen gekookt en ongekookt voedsel.
Hieronder beantwoorden we nog enkele veelvoorkomende vragen.
Kunnen coronavirussen overleven en besmettelijk blijven op vaste en droge oppervlakken, op voedselverpakkingen?
Hoe stabiel coronavirussen blijven, hangt af van verschillende factoren zoals temperatuur, luchtvochtigheid en oppervlaktecondities, evenals van de specifieke virusstammen en de hoeveelheid virus. Over het algemeen zijn menselijke coronavirussen niet bijzonder stabiel op droge oppervlakken. Na enkele uren tot dagen worden ze vanzelf inactief. Heel specifieke termijnen hebben we nog niet voor COVID-19.
Uit voorzorg respecteer je het best de algemene hygiënische voorzorgsmaatregelen, zoals de handen wassen met water en zeep (of het gebruik van gel op alcoholbasis in afwezigheid van zeep en water) nadat je verpakkingen hebt aangeraakt, bijvoorbeeld na het winkelen. Probeer zo weinig mogelijk je mond, ogen en gezicht aan te raken. Reinig eventueel de betrokken oppervlakken (zoals aanrecht en tafel) met water en zeep.
Kan het coronavirus worden overgedragen via borden en bestek in kantines en andere plaatsen waar mensen samen eten?
Wanneer een besmet persoon niest of hoest op bestek of servies, dan kan het virus enige tijd overleven op deze oppervlakken. Wanneer er vervolgens (on)rechtstreeks contact is tussen deze oppervlakken en de slijmvliezen (mond, keel of ogen) van een gezond iemand, kan ook deze persoon besmet raken.
Kunnen we het virus doden door af te wassen?
Het genetisch materiaal van coronavirussen is bedekt met een laag vet (de lipidelaag), waardoor ze gevoelig reageren op stoffen die vet oplossen zoals alcoholen, zeep of afwasmiddelen. Het is dan ook zeer waarschijnlijk dat deze producten het virusoppervlak beschadigen en het virus inactief maken, zeker wanneer je de vaatwasser laat draaien op 60°C of hoger.
Kun je besmet raken via besmet bevroren voedsel?
De eerder bekende coronavirussen SARS en MERS zijn bestand tegen afkoelende omstandigheden en kunnen tot twee jaar in bevroren toestand besmettelijk blijven bij -20°C. Tot dusver is er echter geen bewijs van infectie voor COVID-19 door voedselconsumptie, inclusief bevroren voedsel. Het advies is om de algemene hygiënevoorschriften voor het bereiden van voedsel strikt toe te passen.
Kunnen coronavirussen van dieren op mensen worden overgedragen?
Het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) benadrukt dat hoewel dieren in China de waarschijnlijke bron van de eerste infectie waren, het virus zich van persoon tot persoon verspreidt - voornamelijk via ademhalingsdruppels van mensen via niezen, hoesten of uitademen. Tot nog toe bestaat er geen enkel bewijs dat huisdieren hun baasjes kunnen besmetten met het nieuwe coronavirus. Er is dan ook geen enkele reden om je huisdier weg te brengen naar een asiel.
De laatste weken werd in verschillende media beweerd dat er wel sprake was van een overdracht van mens op huisdier, maar daarover hebben we sterke twijfels.
Bij wijze van voorzorgsmaatregelen laat je je beter niet likken door je huisdier, kom je liever niet aan zijn neus, en deel je geen voeding. Een goede handhygiëne blijft ook onmisbaar.
GAIA, de vereniging die opkomt voor dierenrechten, heeft een gratis nummer in het leven geroepen voor al jouw vragen over huisdieren in tijden van corona en quarantaine: 0800 53 335.
Bekijk ook hun FAQ over dit onderwerp.