Voeding en gezondheid onder de loep van logo TA
Nieuws

We eten te weinig volkoren granen

25 juli 2019

Volkoren granen zijn gezond, maar helaas eten we er niet genoeg van. Nochtans verlagen ze het risico op hart- en vaatziekten, bepaalde kankers en diabetes type-2.

Volkorenproducten zijn een belangrijke bondgenoot voor onze gezondheid. Ze zitten boordevol vezels en zijn bovendien rijk aan vitaminen (B en E), mineralen (ijzer, magnesium, zink, kalium, selenium), essentiële vetzuren en andere bio-actieve stoffen met vaak antioxiderende en ontstekingsremmende eigenschappen.

Volkoren granen, een echte meerwaarde

Volkorenproducten kunnen tot 75 % meer voedingstoffen bevatten dan producten op basis van bewerkte granen. Een regelmatige consumptie, meer bepaald drie tot vijf porties (van 16 gram) per dag, verkleint de kans op hart- en vaatziekten met 21 % en de kans op diabetes type 2 met 26 %. Bovendien verlagen minstens drie porties per dag het risico op de ontwikkeling van bepaalde kankers in het spijsverteringsstelsel, zoals darmkanker, met 20 %.

Pas je gewoonten aan

Het loont om meer volkoren granen te eten: elke dag 50 gram. Dat doe je door geraffineerde graanproducten zo veel mogelijk te vervangen door volkorenproducten: volkorenbrood en -ontbijtgranen zoals havermout, maar ook volkorentarwe, maïs, volkorenrogge, bruine, zwarte, rode of wilde rijst, bulgur, quinoa, spelt, boekweit of gierst.

Vertrouw niet op de verpakking

"6 granen", "volkoren", "multigranen", "100 % tarwe", "98 % volle granen", ... De meeste van deze benamingen zijn niet gereglementeerd en betekenen dus niets. Termen als meergranen of 5 granen betekenen dus enkel dat zo'n product verschillende soorten granen bevat, maar niet of het gaat om volkoren granen.

De enige benaming die wijst op het gebruik van onbewerkte granen is de term "volkoren".  De toevoeging "vol-" zou dus voor de naam van de graansoort moeten staan in de ingrediëntenlijst. Let op, er kan "vol" staan op een product dat maar 8 % volgranenbloem bevat! Momenteel bestaat er immers geen enkele regelgeving voor de samenstelling van volkorenproducten (behalve voor brood in België). Het percentage volkorenbloem in deze producten is dan ook vaak belachelijk laag: 15 %, 6 % of zelfs minder. Dat zou niet mogen.

Om het helemaal af te maken, is ook de kleur geen betrouwbaar criterium. Aan brood kan stroop of andere kleurstoffen worden toegevoegd om te doen geloven dat het om volkorenbrood gaat.

Hier vijf producten uit ons onderzoek:

De vermelding “volkoren granen” vooraan op de verpakking doet uitschijnen dat de koekjes er veel bevatten, terwijl maar 15 % van de granen daadwerkelijk volkorengranen zijn. Dat is veel te weinig om met die term uit te pakken.
Volwaardige rijst is weliswaar een waardevol product, maar in se is een dergelijke vermelding voor volle rijst niet toegestaan. Het mag enkel voor tarwe.
Op de verpakking springt de vermelding “5 granen” meteen in het oog, terwijl maar 6 % van het deeg daaruit bestaat. Dat zou niet toegelaten mogen zijn. In de ingrediëntenlijst staat trouwens als eerste “tarwebloem”.
De term “multi-granen” zegt niets, aangezien er geen enkele wetgeving rond bestaat. Dat geldt ook voor de vermelding “90 % granen”.
Op de voorkant prijkt “Meer dan 68 % tarwe”. Maar tarwe op zich vormt geen meerwaarde voor koekjes. Deze vermelding zegt dus niets. De korenaren evenmin: die moeten louter het imago versterken.

Nog geen wetgeving: een grote tekortkoming

Voor volledige duidelijkheid zou er een definitie van volkorenproducten en een redelijk minimumpercentage volle granen moeten worden vastgelegd. Wij vinden dat volkorenproducten zelfs 100 % volle granen zouden moeten bevatten. Wij willen een heldere definitie in de Europese wetgeving.

Bovendien willen wij ook dat dat de samenstelling van brood in bulk wordt vermeld. Momenteel weet je immers niet wat je koopt, zowel bij de bakker als in de supermarkt ontbreekt het aan ingrediëntenlijsten.

Wij hebben dan ook vertegenwoordigers van Delhaize, Colruyt, Carrefour en de Federatie van Grote Bakkerijen van België (FGBB) aangeschreven over de etikettering van in bulk verkocht brood. Wij wachten op hun antwoord en horen graag wat ze willen doen om de informatie voor de consument te verbeteren.