Hou zelftesten in de apotheek
Informatie is cruciaal
Een strategie waarin zelftesten op grote schaal worden ingezet, kan enkel maar haar vruchten afwerpen wanneer de testen ook correct worden gebruikt door de consumenten. Dat laatste punt is uiteraard nauw verbonden met de informatie die de overheid en de apothekers hierover verschaffen.
Wij deden daarom een kleinschalige mystery shopping bij meer dan 15 apothekers en stelden zelf vast dat het gros ervan deze informerende rol voortreffelijk invulde. De meesten gaven spontaan uitleg over hoe de test moest worden uitgevoerd alsook over wat je moet doen bij een positieve of negatieve test. Informatie over de betrouwbaarheid van de tests bleef vaak wel achterwege.
Het is volgens ons veel te vroeg om de deur open te zetten voor een verkoop van deze zelftesten in de supermarkten. Een flink deel van de bevolking is immers (nog) niet vertrouwd met zelftesten en een supermarkt leent zich niet tot het geven van een degelijke uitleg over een correct gebruik van een zelftest en de interpretatie ervan.
Hoe je zo’n zelftest correct gebruikt en interpreteert, lees je ook in ons dossier zelftesten.
Naar het dossier zelftesten COVID-19
Enkel fysiek of ook online?
Of de zelftests al dan niet door een online-apotheek mogen worden verkocht, blijft voor verwarring zorgen. Als we de regels hieromtrent strikt interpreteren, is de online verkoop ervan, ook door apothekers, verboden. De achterliggende gedachte hierbij is dat de apotheker op die manier altijd de nodige uitleg kan geven bij de test. Ondanks dit verbod konden we bij verschillende online-apotheken toch zelftests aankopen. Opmerkelijk was wel dat 24pharma hierbij BTW aanrekende, terwijl de zelftesten hiervan zijn vrijgesteld.
Voor ons mag er zeker een versoepeling zijn naar een verkoop via een online-apotheek, op voorwaarde dat er ook daar voldoende informatie wordt meegegeven. We denken dan bijvoorbeeld aan een duidelijke video en een chat-functie om vragen te stellen.
Maximumprijs gevraagd
De meeste apothekers uit ons onderzoek rekenden niet meer aan dan de maximumprijs (8 euro) die de overheid vastlegde voor terugbetaling van zelftests, maar ze deden dat niet allemaal. Bij vier van hen werd € 9 per test gevraagd. En dat terwijl een apotheker bij een prijs van 8 euro al 3 euro winst heeft. Aangezien de regering zelftests promoot als een instrument voor een nationale strategie om de verspreiding van het virus te beperken, vinden wij het van essentieel belang dat zij algemeen een maximumprijs oplegt.
Meer transparantie nodig
Er zijn echter nog meer aspecten om even bij stil te staan als het om deze zelfteststrategie gaat. De regering voerde deze strategie in met de bedoeling sterk besmettelijke mensen vroeg op te sporen en zo de verspreiding van het virus tegen te gaan. Omdat er nog maar weinig wetenschappelijk bewijs voor het nut ervan is, vroegen we de regering de concrete impact van deze strategie op te volgen, te evalueren en de resultaten ervan publiek te maken. We hebben bij de lancering van de strategie minister van Volkgezondheid Vandenbroucke hierover aangeschreven, maar hebben geen antwoord ontvangen. Ook onze vraag om de studies die de bedrijven indienen ter goedkeuring, alsook de evaluatie van het FAGG hiervan, openbaar te maken, bleef onbeantwoord. Het FAGG voegde alleen een link naar de gebruiksaanwijzing toe op hun website. Transparantie is echter noodzakelijk. Enkel zo kunnen zorgverleners en burgers de voor- en nadelen van zelftesten goed inschatten.
We vragen de regering om eindelijk open kaart te spelen en transparant te communiceren over haar evaluatie over de exclusiviteit van de verkoop van zelftesten in de apotheek, evenals over de manier waarop ze de impact van haar teststrategie en de resultaten ervan opvolgt.