Wat zegt de wetenschap over mondmaskers?
Onuitvoerbare studie
Dé studie om het finale nut van mondmaskers in de strijd tegen SARS-CoV-2 te kennen, is ethisch gezien onmogelijk. Daarvoor zou je een grote groep burgers willekeurig in 2 groepen moeten verdelen. De ene groep moet wel mondmaskers dragen en de andere niet. Alle andere voorzorgsmaatregelen zoals handen wassen, afstand houden, enz. blijven gelijk voor beide groepen. Door het aantal besmettingen in beide groepen te vergelijken, zou dan kunnen worden nagegaan of het dragen van mondmaskers het aantal besmettingen helpt verminderen. Een dergelijke studie is ethisch gezien niet verantwoord, aangezien je de mensen die geen mondmaskers dragen dan een mogelijk beschermingsmiddel tegen een gevaarlijk virus ontzegt.
Onrechtstreekse aanwijzingen
Op dit moment moeten we het dus stellen met verschillende studies die onrechtstreeks aanwijzingen opleveren dat mondmaskers nuttig zouden kunnen zijn:
- Studies die erop wijzen dat SARS-CoV-2 zich in aerosolvorm, d.w.z. als een wolk van kleine druppeltjes die in de lucht blijven zweven, kan verspreiden. Maar let op: er zijn nog geen studies die aantonen dat mensen op die manier ook besmet kunnen worden met SARS-CoV-2.
- Studies die erop wijzen dat mondmaskers het grootste deel van de uitgeademde druppels kunnen tegenhouden vooraleer ze verdampen tot fijnere aerosoldruppeltjes.
- Modellen en vergelijkingen van de evolutie van de epidemie tussen landen waar mondmaskers wel of niet verplicht zijn. Op basis van deze studies is het echter niet mogelijk om een oorzakelijk verband aan te tonen tussen het dragen van mondmasker en een verminderd aantal besmettingen. Dit komt omdat er ook andere verschillen zijn tussen de landen: hoe goed werkt de contact tracing, hoeveel wordt er getest, hoe gedisciplineerd worden maatregelen opgevolgd, enz. Bovendien wordt in geen enkele studie in de algemene bevolking het effect van mondmaskers afzonderlijk bestudeerd, maar altijd in combinatie met andere maatregelen zoals social distancing, handen wassen, enz.
Better safe than sorry
In zo’n geval van onzekerheid wordt er vaak voor het voorzorgsprincipe geopteerd. En dat is ook nu het geval: mondmaskers worden aanbevolen, aangezien het aannemelijk is dat ze een beschermend effect zouden hebben en omdat er geen studies zijn die overtuigend aantonen dat deze maatregel een averechts effect zou kunnen hebben en net zou leiden tot meer infecties. Bovendien is het dragen van een mondmasker een relatief makkelijke maatregel die (bijna) iedereen kan toepassen. Datzelfde geldt trouwens ook voor handen wassen. Ook daar is er nog niet onomstotelijk aangetoond dat besmettingen met SARS-CoV-2 via de handen kunnen gebeuren en geldt dus het voorzorgsprincipe.
Altijd en overal een masker?
Volgens ons is een masker echter niet altijd even zinvol. De kans op besmetting is het grootst in gesloten, slecht geventileerde ruimten, op plaatsen waar veel mensen samen zijn (zowel binnen als buiten), of wanneer je nauw contact hebt met anderen, bijvoorbeeld wanneer de afstand van 1,5 meter tot een andere persoon gedurende minstens 15 minuten niet wordt gerespecteerd. Dus als je je hond uitlaat in een verlaten straat of als je een rustig fietstochtje maakt langs de kanaaldijk waar niemand te bespeuren valt, dan is het dragen van een mondmasker zinloos.
Wij zijn dan ook geen voorstander van het permanent verplichten van mondmaskerdracht op het publieke domein, zoals nu in de gehele provincie Antwerpen het geval is. Integendeel, op die manier riskeert de overheid om draagvlak voor deze maatregelen bij de bevolking te verliezen.
Dus daarom, beste beleidsmakers, vragen wij om onzinnige maatregelen af te voeren. Enkel zo blijven wij als consument gemotiveerd om elkaar te beschermen. En dat is toch het doel dat iedereen voor ogen heeft, nietwaar?
In ons dossier mondmaskers houden we je alvast op de hoogte van de laatste nieuwe ontwikkelingen.