Patiëntenrechten: dringend bijsturing gevraagd!

Over welke rechten beschikt u als patiënt? Waar kunt u terecht als u een klacht hebt over de opname, behandeling of het verblijf in het ziekenhuis?

• Raadpleeg daarvoor ons dossier “Uw rechten als patiënt”.

De rechten van wie een gezondheidsprobleem heeft, zijn in België natuurlijk bij wet beschermd maar toch blijken er verbeteringen nodig. 14 jaar na de invoering van de wet op de bescherming van de patiëntenrechten, hebben wij zo’n 450 Belgen tussen 30 en 79 jaar oud bevraagd. Het eindresultaat toont aan dat slechts één op de zeven zich goed geïnformeerd voelt. De overgrote meerderheid van de respondenten was naar eigen zeggen matig tot slecht op de hoogte.

Moeilijke toegang, onbekende rechten

Dat een patiënt voldoende informatie moet krijgen om een afgewogen beslissing te nemen, wist daarentegen bijna iedereen, net als het recht op een tweede medische opinie, het recht op privacy van het medisch dossier, en de optie om een onderzoek of behandeling te weigeren. Ook het recht op inzage van het medisch dossier is goed gekend, maar zes op de tien ondervraagden meldden wel moeilijkheden om dat dossier in de praktijk te kunnen inkijken. Het recht om een diagnose niet te kennen is met voorsprong het minst bekend.

Klagen over meneer doktoor

Patiënten hebben het recht om te klagen, bij de betrokken zorgverlener of bij de bemiddelaars van de ombudsdienst, maar krijgen geen garanties dat hun probleem ook daadwerkelijk opgelost geraakt. Heel wat mensen geloven dan ook dat een klacht tot niets leidt of te veel geld zou kosten, en vrezen dat ze na een klacht niet langer dezelfde behandeling zullen genieten. Meer dan de helft van de Belgen weet zelfs totaal niet waar hij of zij met een klacht terecht kan.

Tot slot, van de 11 % respondenten die het afgelopen jaar het gevoel had slachtoffer te zijn geweest van een medische fout of een medisch ongeval, diende één op de vier (23,5 %) effectief een klacht in.

Onafhankelijke ombudsdienst en afdwingbare rechten

Om de situatie te verbeteren, stellen wij enkele concrete pistes voor:

• De oprichting van een gratis infolijn, waar iedereen snel een duidelijk antwoord krijgt op alle vragen over zijn klacht: wie kan ze behandelen, wat kan een bemiddeling opleveren, welke mogelijkheden bestaan er indien de bemiddeling mislukt ...
• Meer garanties bieden voor de onafhankelijkheid van de ombudsdiensten (nu in veel te hoge mate financieel afhankelijk van de ziekenhuizen) door de oprichting van een onafhankelijke commissie van toezicht.
• Deze onafhankelijke commissie van toezicht ook laten functioneren als een beroepsinstantie voor klachten waarover in eerste lijn geen overeenstemming werd bereikt.