Aids-zelftest: een nuttige zaak?
De in de apotheken aangeboden "aids-zelftest" is in feite bedoeld om na te gaan of men is besmet met het HIV-virus, oorzaak van de ziekte.
Hij kost bijna € 30, wat duurder is dan een klassiek HIV-onderzoek bij de dokter, waarvoor de patiënt € 2,50 betaalt voor de test plus enkele euro's voor de raadpleging.
De test reageert op een druppel bloed afgenomen van een vinger. Het resultaat kan worden afgelezen na ongeveer 15 minuten.
Opgelet: een eventuele infectie met het virus moet minstens al 3 maand aanwezig zijn om te worden opgespoord door de zelftest. Is de besmetting recenter, dan bestaat de kans dat de aanwezigheid van het virus niet wordt vastgesteld.
Maggie De Block hoopvol gestemd
Voor minister Maggie De Block maakt de zelftest de opsporing van aids toegankelijker voor meer mensen. Het vinden van een mogelijke HIV-besmetting in een vroeg stadium zal bijdragen tot een betere behandeling van de patiënten en zodoende ook de kans op nieuwe besmettingen verkleinen.
Dit plan kan echter alleen slagen als mensen doen wat ze worden verondersteld te doen. Geeft de test te kennen dat men besmet is met het virus ("seropositief"), dan moet men toch nog naar de dokter of een gespecialiseerd centrum voor een bevestigingstest. Men gaat er ook van uit dat de betrokkene zijn gedrag zal aanpassen om geen andere personen (meer) te besmetten via onbeschermd seksueel contact of het delen van besmette naalden. En uiteraard dat hij of zij het nodige zal doen om zich te laten behandelen.
Onzekere uitkomst
Het ligt voor de hand dat om het aidsprobleem in te dijken, de test eerst en vooral die personen moet bereiken die risicogedrag vertonen.
Maar een slecht begrip van hoe de test juist werkt, kan bijvoorbeeld maken dat iemand zich onterecht gerustgesteld voelt (recente infectie - zie hoger) en dan maar verder blijft vrijen zonder condoom, waardoor een tot dan toe virusvrije partner op zijn beurt besmet raakt.
Bij eender welke vorm van "aidstest" is idealiter een professionele psychologische en informatieve begeleiding aangewezen. Bij gebrek hieraan kan een testresultaat dat een infectie aangeeft mogelijks uitmonden in zelfdestructief gedrag (zelfdoding) of destructief gedrag t.o.v. anderen (niet minder maar juist méér onbeschermde contacten), als mensen bijvoorbeeld niet weten dat een HIV-infectie vandaag geen doodvonnis meer is.
De test wordt ook verondersteld mensen te bereiken die om goede of slechte redenen niet naar een arts durven of kunnen stappen om zich te laten onderzoeken. Maar de kans bestaat dat als de zelftest op een infectie wijst, sommigen om net dezelfde redenen geen stappen zullen zetten om zich te laten behandelen.
De apotheker moet het doen
Aangezien de zelftest wordt verkocht in de apotheek, is het in de eerste plaats op de schouders van de apotheker dat de zware taak berust de mensen die om een test vragen grondig en correct voor te lichten en te begeleiden. Of dat in de praktijk zal lukken, zonder speciale opleiding hiertoe en terwijl soms nog andere klanten staan te dringen aan de toonbank, is nog maar de vraag ...
Wilt u meer informatie over de opsporing van HIV-besmetting met de zelftest of via onderzoek bij de arts?
- Download de speciaal ontwikkelde brochure van de website van het Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid - wiv-isp.be.
- Raadpleeg ook ons dossier HIV en aids.