Hoe vaak moet je zonnecrème smeren?

Waarom moet je zonnecrème smeren?

De zon heeft een positief effect op ons gemoed en is noodzakelijk voor bepaalde lichaamsfuncties, zoals de aanmaak van vitamine D. Overmatige blootstelling aan de zon leidt echter tot vroegtijdige huidveroudering. Aangezien de effecten van uv-straling cumulatief en progressief zijn, kunnen ze ook huidkanker veroorzaken.

• Uv B-stralen zorgen voor een langdurige bruining van de huid, maar veroorzaken ook zonnebrand. De bruining van de huid door de vorming van pigment (melanine) is eigenlijk een verdedigingsmechanisme tegen verdere verbranding. Het is dus ook een teken dat de huid beschadigd is.
• Uv A-stralen zorgen voor een snelle maar kortstondige bruining. Ze spelen een even grote rol bij de ontwikkeling van huidkanker als uv B-stralen. Daarnaast is uv A verantwoordelijk voor een snellere huidveroudering en rimpels. De uv A-stralen zijn weliswaar minder sterk, maar dringen dieper door in de huid dan de uv B-stralen. 

Daarom is het aan te raden om de zon te mijden tijdens de heetste uren van de dag. In de zomer is de zon het sterkst om 14 uur. Blijf dus zo veel mogelijk uit de zon tussen 12 en 16 uur en smeer je regelmatig in met een zonnecrème met SPF 30 of hoger. Let op: de SPF of Sun Protection Factor duidt op de bescherming tegen uv B. Zorg er dus voor dat je zonnecrème gebruikt die ook bescherming biedt tegen uv A.

En blijf tijdens een hittegolf weg van het strand.  

Waarom moet je je regelmatig opnieuw insmeren?

Onze labotests hebben aangetoond dat zonnecrèmes doeltreffend zijn, zeker die met SPF 30 of 50+. De meeste mensen gebruiken echter te weinig zonnecrème, waardoor de werkelijke beschermingsfactor twee tot drie keer lager ligt dan wat op de verpakking staat. Om dit te compenseren, raden we aan om:

• een product met een hoge beschermingsfactor te gebruiken, dus minstens SPF30 of SPF50+;
• je regelmatig opnieuw in te smeren.

Factoren die de smeerfrequentie bepalen

Duur van de blootstelling aan de zon

Stel je niet te lang bloot aan de zon, ook al ben je ingesmeerd.  Blijf zo veel mogelijk in de schaduw, maar besef dat je zelfs dan niet 100 % beschermd bent. De zon wordt immers weerkaatst door zand, stilstaand of bewegend water en zelfs gras. De uv-stralen kunnen je dus alsnog bereiken.

Zwemmen en zweten

Als je zwemt of zweet, kan de werking van zonnecrème verminderen. Daarom is het belangrijk om je opnieuw in te smeren na het zwemmen of als je veel hebt gezweet. Zelfs als de zonnecrème volgens het etiket waterproof is.

Uv-index voor zonkracht

De uv-index duidt op de intensiteit van de uv-straling en de snelheid waarmee een onbeschermde huid zou verbranden. Gewoonlijk wordt de uv-index vermeld bij de weersvoorspelling (bijvoorbeeld terug te vinden op de website van het Koninklijk Meteorologisch Instituut). Op basis daarvan kan je beslissen of het die dag nodig is om je in te smeren met zonnecrème.

De uv-index gaat van laag (1 of 2) tot extreem hoog (11 en hoger): 

• Bij uv-index 3 of hoger kan het verstandig zijn om zonnecrème te gebruiken, zeker als je gemakkelijk verbrandt.
• Bij uv-index 7 of 8 is de uv-straling zeer sterk en loop je dus een groot risico om te verbranden. Houd kinderen zo veel mogelijk uit de zon en neem extra beschermingsmaatregelen, bijvoorbeeld een parasol. 
• Bij uv-index 9, 10 of meer is de zon extreem krachtig en kan het zelfs gevaarlijk zijn om je daaraan bloot te stellen! Blijf dus zo veel mogelijk in de schaduw, of liever nog binnen.

Aanbevolen smeerfrequentie

Smeer je om de twee uur opnieuw in en nadat je hebt gezwommen of veel hebt gezweet.

Algemene aanbeveling

Breng 20 tot 30 minuten voor je naar buiten gaat al een eerste laag zonnecrème aan: zo heeft die de tijd om in te trekken.

Bijzondere omstandigheden 

• Sommige geneesmiddelen kunnen leiden tot lichtovergevoeligheid (verhoogde gevoeligheid voor de zon). Dat geldt voor bepaalde antibiotica en ontstekingsremmers (zowel bij smeren op de huid als om in te nemen), alsook bepaalde antidepressiva, medicatie voor hart- en vaatziekten en chemotherapeutica.
• Meteen na het ontharen of een peeling blijf je beter uit de zon, omdat je huid dan gevoeliger is.
• De huid van kinderen is gevoeliger voor ultraviolette stralen. In veel gevallen wordt huidkanker veroorzaakt door herhaaldelijke zonnebrand tijdens de kindertijd.

Houd een baby tot de leeftijd van zes maanden volledig uit de zon. Vanaf een half jaar kan je zonnecrème gebruiken, maar houd je kind zelfs dan zo veel mogelijk uit de zon. Smeer het regelmatig in met een zonnecrème met SPF 50+. Laat het een hoedje dragen dat de nek en oren bedekt, alsook een zonnebril en een droog, donker T-shirt (een nat T-shirt laat gemakkelijker uv-stralen door), zelfs in de schaduw.

Om kinderen extra te beschermen, bestaan er speciale anti-uv T-shirts die weinig of geen uv-stralen doorlaten.

Tips om je correct in te smeren

Gebruik genoeg zonnecrème

Voor je hele lichaam heb je ongeveer 35 ml zonnecrème nodig, wat overeenkomt met ongeveer 7 koffielepels.

Smeer je overal goed in

Neem één koffielepel zonnecrème voor je gezicht/hoofd en nek, één voor elke arm en elk been, één voor je buik en borst, en één voor je rug. Vergeet ook je handen en je voeten niet, en breng extra zonnecrème aan op de gevoelige plekken.

Veel voorkomende fouten met zonnecrème

Niet opnieuw insmeren

Doorheen de dag moet je je regelmatig opnieuw insmeren met voldoende zonnecrème. Die blijft immers maar een beperkte tijd doeltreffend, gewoonlijk één tot twee uurtjes. Smeer je hoe dan ook opnieuw in als je uit het water komt of veel hebt gezweet.

Vervallen zonnecrème gebruiken

Een zonnecrème die zijn doeltreffendheid heeft verloren, is gevaarlijk voor de gezondheid.

Op de meeste zonnecrèmes staat dat ze tot 12 maanden na opening doeltreffend blijven. Wij hebben echter de werkzaamheid van vijf zonnecrèmes met SPF 50+ getest bij het eerste gebruik en deze een jaar later opnieuw getest, nadat we de omstandigheden op vakantie hadden nagebootst. Allemaal hadden ze hun SPF-factor en uv A-bescherming behouden, wat betekent dat ze langer dan een jaar na opening doeltreffend blijven.

Als je een fles zonnecrème van vorige zomer verder wilt gebruiken: 

• ruik eraan: als hij stinkt, gooi je hem beter weg. 
• kijk naar de textuur: als de waterige en de vette fase niet meer egaal gemengd zijn of als de crème er vreemd uitziet, weg ermee! 
• gebruik hem dan liever niet als je twijfelt of hij wel goed bewaard is gebleven.

Let op als je octocrylene in de ingrediëntenlijst ziet staan: deze zonnefilter kan na verloop van tijd namelijk benzophenone vormen, een hormoonverstorende stof. Daarom kan je deze producten beter niet gebruiken na de aangegeven vervaldatum of PAO (product after opening). 

Laat je zonnecrème tijdens het zonnen ook liever niet in de volle zon staan. Zet hem indien mogelijk in de schaduw. 

Niet genoeg zonnecrème gebruiken

Eén ding is zeker: je kunt nooit te veel zonnecrème gebruiken! Zoals gezegd raadt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) 35 ml aan voor het hele lichaam.

Als je onvoldoende zonnecrème aanbrengt, is het beschermingsniveau lager. Minder zonnecrème aanbrengen dan aanbevolen leidt volgens de WGO tot een vermindering van de bescherming: als je maar de helft aanbrengt, kan de bescherming met twee derde afnemen.

Alternatieven om je te beschermen tegen de zon

In feite bestaan er geen veilige alternatieven voor zonnecrème... behalve je helemaal niet blootstellen aan zonnestralen.

Zelfs bij bewolking of onder een parasol is het dus belangrijk om je blote huid in te smeren met zonnecrème. 

Het textiel van je kleding beschermt je door de zonnestralen te weerkaatsen en te absorberen, zodat er minder doordringen in de huid. Nog beter is UV-beschermende kleding, die speciaal ontworpen is om de schadelijke zonnestralen tegen te houden. 

Net als zonnecrème krijgt deze speciale kledij een beschermingsfactor (UPF of UV Protection Factor). Hoe hoger deze factor, hoe meer uv-straling wordt tegengehouden.

Samenvatting

• Gebruik zonnecrème met minstens SPF 30 (met bescherming tegen de zon én uv A-stralen), ongeacht je huidtype. 
• Smeer je ongeveer 20 tot 30 minuten voor je naar buiten gaat in, zodat de zonnecrème goed kan intrekken. 
• Reken op ongeveer 35 ml (of zeven koffielepels) voor je hele lichaam. 
• Smeer je om de twee uur opnieuw in en ook na het zwemmen of als je veel hebt gezweet, zelfs als op het etiket staat dat de zonnecrème waterproof is.