Kun je zonnecrème van vorig jaar nog gebruiken?

Kun je je zonnecrème van vorige zomer nog gebruiken?

Om deze vraag te kunnen beantwoorden hebben we een test uitgevoerd samen met andere consumentenorganisaties uit Duitsland, Frankrijk, Nederland, Spanje en Italië. In totaal hebben we 8 zonnecrèmes onder de loep genomen, met SPF 30 en SPF 50+ om erachter te komen of je ze na een jaar nog kan gebruiken.

Bijna alle producten vermeldden alleen een houdbaarheid na opening (PAO) van 12 maanden. Slechts één zonnecrème gaf daarnaast ook een specifieke vervaldatum aan.

We kozen uitsluitend crèmes die eerder al getest waren en waarvan de UVA- en UVB-beschermingsniveaus effectief overeenkwamen met de SPF en UVA-waarden op de verpakking.

Al onze tips om veilig te zonnen

Terug naar boven

Welke factoren kunnen de werkzaamheid van zonnecrèmes verminderen?

Zonnebrandcrèmes beschermen je huid tegen schadelijke UVA- en UVB-stralen. Deze crèmes bevatten filters die chemisch of natuurlijk kunnen zijn. Helaas kunnen verschillende factoren de werkzaamheid van deze filters verminderen. We gaan in dit voorbeeld vier belangrijke factoren onderzoeken die van invloed kunnen zijn op de werking van zonnebrandcrème:

• Warm-koud
• Zuurstof
• Licht
• Bewaring
  
  

Warm-koud

Hoge of heel lage temperaturen kunnen de chemische samenstelling van crèmes veranderen. Ze kunnen ervoor zorgen dat de filters instabiel worden of de emulsie beschadigen, waardoor de bescherming minder werkzaam wordt. Daarom is het verstandig om crèmes op een koele plek te bewaren, weg van direct zonlicht.

Zuurstof 

Sommige ingrediënten oxideren in contact met lucht, wat de werking van het product weer vermindert.

Licht

Sommige zonnefilters, vooral de chemische varianten, kunnen afbreken wanneer ze aan zonlicht worden blootgesteld. Dit proces heet fotodegradatie. Door deze afbraak verliest de crème na een tijdje zijn bescherming.

Bewaring

Hoe langer je de verpakking bewaart, hoe meer de werking kan afnemen door deze drie bovenvermelde factoren. Dit geldt vooral als de verpakking vaak geopend is of is blootgesteld aan extreme hitte of licht.

Terug naar boven

Hoe hebben we de houdbaarheid van zonnecrèmes getest?

Voor deze test wilden we de omstandigheden waarin een tube zonnebrandcrème leeft na aankoop zo goed mogelijk nabootsen. We simuleerden de omstandigheden van een flesje dat je meeneemt op een zonnige strandvakantie van twee weken, en dat daarna een jaar lang ongebruikt in de kast blijft liggen.

Voor deze test hebben we de échte levensloop van een tube zonnecrème zo nauwkeurig mogelijk nagebootst. We simuleerden de omstandigheden van een flesje dat je meeneemt op een zonnige strandvakantie, en dat daarna een jaar lang ongebruikt in de kast blijft liggen.

De test draaide om één simpele vraag: kan je een tube zonnecrème nog veilig gebruiken, één jaar nadat je ze hebt geopend?

Om dat te onderzoeken, namen we van elke van de acht geteste crèmes drie monsters:

• Eén voor de HDRS-test (om de UVA- en UVB-bescherming te meten).
• Eén voor een sensorische beoordeling (om te kijken, ruiken en voelen of de crème nog in orde is).
• En één controlemonster voor de sensorische evaluatie.

De stalen uit categorie 1 en 2 werden eerst één dag bewaard bij 4°C, om het transport in het vrachtruim van een langeafstandsvlucht na te bootsen.

Daarna volgde een periode van 12 dagen bij 40°C, om extreme hitte te simuleren. Tijdens 8 van deze 12 dagen haalden we telkens 2,5% van de inhoud uit de monsters— elke ochtend om 8 uur en opnieuw om 14 uur.

Tot slot werden de monsters een week lang blootgesteld aan kunstmatig licht, waarbij met een lamp zonlicht werd nagebootst. Dit kunstlicht zorgde voor een temperatuur van 30°C, als simulatie van blootstelling aan de zon.

Na de terugvlucht werden de zonnecrèmes nog een dag bewaard bij een temperatuur van 4°C. Daarna werden opgeborgen we ze 13 maanden door in een opslagruimte van 20°C, een situatie die de bewaring in een gewone huiskast of op een plank bij jou thuis nabootst.

Na deze 13 maanden testten we de monsters opnieuw en vergeleken we de resultaten met die van categorie 3. Die monsters werden vanaf het begin rechtstreeks bewaard bij 20°C.

Tot slot onderwierpen we de monsters uit categorie 1 aan extra tests, om te controleren of ze nog voldoende bescherming boden tegen UVA- en UVB-straling.

Welke aspecten werden aan het einde van de test gecontroleerd?

We hebben vier aspecten gecontroleerd tijdens onze tests:

• Allereerst voerde het laboratorium een sensorische test uit. Hierbij werd de crème beoordeeld om te controleren of hij niet geschift was, geen onaangename geur had en of de textuur nog steeds in orde was.
• Vervolgens werd een HDRS-test uitgevoerd, waarmee we de doeltreffendheid van de UVA- en UVB-bescherming (SPF) hebben gecontroleerd.
• Tot slot controleerden we of de gemeten beschermingswaarden overeenkwamen met de waarden die op de verpakking vermeld staan.

Terug naar boven

Wat zijn de resultaten en conclusies van de test?

In onze test van 2017 waren de vijf zonnebrandcrèmes die we in deze omstandigheden hebben getest een jaar later nog steeds doeltreffend. Hoe is de situatie deze keer

Sensorische beoordeling

Van de acht geteste crèmes slaagden er zes moeiteloos voor de observatietest. Zowel de geopende als de gesloten monsters vertoonden dezelfde eigenschappen. Bij de overige twee crèmes stelden we wél problemen vast:

• Het eerste gedeelte van de crème dat uit het pompje kwam na de bewaarperiode uitgedroogd.
• Bij de andere was er een duidelijke scheiding van de ingrediënten zichtbaar, vooral onder in de fles.

Als consument is het belangrijk om de tijd te nemen voor deze test, zeker als je een zonnecrème gebruikt die je een jaar geleden hebt gekocht.

Resultaten UVA- en UVB-bescherming (SPF)

Goed nieuws: de crèmes voldeden nog steeds aan de eisen voor UVA-bescherming.

Wat betreft UVB (SPF) boden alle geteste crèmes nog steeds voldoende bescherming, met één uitzondering. Die uitzondering was de crème waarbij tijdens de sensorische test een zichtbare scheiding van de ingrediënten werd opgemerkt.

Terug naar boven

Kan ik zonnebrandcrème van vorig jaar nog gebruiken?

Ja, dat kan, zolang je goed op de volgende punten let. Gooi de zonnebrand weg als:

• De crème vreemd of onaangenaam ruikt.
• De textuur er anders uitziet dan normaal, bijvoorbeeld als de crème niet langer één egaal mengsel vormen.
• Je vermoedt dat de crème niet op de juiste manier is bewaard.
• Je de zonnebrandcrème correct gebruikt (voldoende hoeveelheid en om de twee uur opnieuw aanbrengt), maar toch snel verbrandt.

Uit onze tests blijkt dat de bescherming van zonnebrandcrème over het algemeen ook na een jaar in de kast nog in orde is.

Ter herinnering: voor een goede bescherming heb je per persoon per smeerbeurt ongeveer 35 ml zonnebrand nodig (dat zijn zo’n 7 theelepels) en moet je elke twee uur opnieuw insmeren.

Hoe bescherm je je goed tegen de zon

Terug naar boven

Hoe zonnecrème bewaren?

Vergeet zeker niet Zodra je je zonnecrème hebt aangebracht, de tube goed af te sluiten; de zonnecrème op een schaduwrijke plek te zetten en niet in volle zon; de zonnecrème die nog niet op is aan het einde van de zomer, het best te bewaren op kamertemperatuur en uit het licht.

Vermijd liever om zonnecrème in de wagen te zetten. De temperatuur kan er snel oplopen in de zomer; hem in de koelkast te bewaren;  hem in de badkamer te bewaren, aangezien dit de meest vochtige kamer in huis is; hem in de buurt van een raam te zetten, omdat hij zo kan worden blootgesteld aan zonlicht.

Heeft zonnebrandcrème een houdbaarheidsdatum?

Er zijn twee manieren waarop wordt aangegeven tot wanneer een cosmetisch product, zoals zonnebrandcrème, veilig te gebruiken is: de uiterste vervaldatum en de PAO (periode na opening).

• Vervaldatum: De vervaldatum geeft aan tot wanneer een product veilig te gebruiken is. Bij cosmetische producten staat deze datum soms vermeld, maar meestal wordt de houdbaarheid aangegeven met een PAO-symbool.
• PAO: Dit is de periode waarin een product veilig en goed te gebruiken is nadat het voor het eerst is geopend. De ‘PAO’ (Period After Opening) geldt voor producten die, zolang ze ongeopend blijven, minstens 30 maanden houdbaar zijn. Zodra het product is geopend, kun je het gebruiken binnen de termijn die op de verpakking staat vermeld. Meestal is dat 6, 12 of 24 maanden. Het is verstandig om op het product te noteren wanneer je het voor de eerste keer hebt geopend. Zo weet je precies hoe lang je het nog veilig kunt gebruiken. Houd er wel rekening mee dat de PAO vooral een theoretische richtlijn is, gebaseerd op berekeningen en niet altijd op uitgebreide wetenschappelijke tests. Volgens de wet moet de fabrikant op de verpakking óf een vervaldatum óf een PAO vermelden. Als consumentenorganisatie vinden wij dat dit niet volstaat. Op elke verpakking zouden zowel de PAO, een duidelijke vervaldatum én liefst ook de productiedatum vermeld moeten staan. Helaas is dat momenteel enkel verplicht voor bepaalde producten.

De PAO geeft aan hoe lang het product goed blijft nadat het voor de eerste keer is geopend.

Hoelang kan je zonnecrème bewaren?

Voor opening

Op de meeste zonnecrèmes vind je de vermelding 'PAO' terug. Dit staat voor ‘Period After Opening’ en geeft aan hoelang een product houdbaar is eens het geopend is.

Zolang de fles nog ongeopend is, mag je ervan uitgaan dat de zonnecrème minstens 30 maanden goed blijft. Eens die geopend is, geldt de PAO die op de verpakking staat aangegeven, meestal 6, 12 of 24 maanden.

Er kan ook een vervaldatum op de verpakking vermeld staat. Die datum geeft aan tot wanneer het product veilig te gebruiken is, ongeacht of de fles al geopend werd of niet.

Controleer bij aankoop altijd of de verpakking nog verzegeld is. Is dat niet het geval? Dan bestaat de kans dat iemand anders de fles al heeft geopend en terug in het rek heeft gezet.

Na opening 

Smeer je tijdens de zomermaanden voldoende zonnecrème? Dan zou je normaal elk jaar een nieuw flesje moeten kopen. Maar wat als je het vorige seizoen niet helemaal opgebruikt hebt, hoelang blijft die zonnecrème dan nog goed?

Op de verpakking vind je altijd een vervaldatum of een PAO-symbool (meestal 12 maanden). Zie je zo’n PAO-symbool? Noteer dan zeker de datum van de eerste keer dat je de fles opent, zo weet je hoelang je de crème nog veilig kunt gebruiken.

Uit onze tests blijkt dat zonnecrème van vorig jaar nog perfect bruikbaar kan zijn, op voorwaarde dat je eerst een paar eenvoudige controles uitvoert (CTA).

Hoe weet je of je zonnecrème nog goed is?

Twijfel je of je zonnecrème nog veilig en doeltreffend is? Volg deze tips:

• Ruik eraan. Heeft je zonnecrème een vreemde of een onaangename geur? Gooi ze dan meteen weg.
• Bekijk de textuur. Ziet de crème er geschift uit, is het mengsel niet meer mooi egaal of klontert het? Dan gebruik je ze beter niet meer.
• Let op de kleur. Als de kleur veranderd is of de zonnecrème er anders uitziet dan je gewend bent, is het veiliger om ze niet meer te gebruiken.
• Controleer de bescherming. Smeer je correct, dus voldoende en om de twee uur opnieuw, en krijg je toch snel een zonnebrand? Dan is de bescherming niet langer betrouwbaar.
• Controleer de ingrediëntenlijst. Als de crème octocrylene bevat, gebruik het dan niet na de vervaldatum of PAO (LINK BG).

Alles gecontroleerd en lijkt alles normaal? Dan kan je je zonnecrème zonder zorgen blijven gebruiken.

Terug naar boven

Onze vereisten voor de bewaring van zonnecrèmes

Wij vragen dat fabrikanten verplicht een vervaldatum en een PAO (periode na opening) vermelden, zoals dit al op sommige zonnecrèmes te zien is. Een vervaldatum is veel duidelijker en preciezer voor de consument. Deze informatie is des te belangrijker, omdat een zonnecrème waarvan de werkzaamheid niet meer gegarandeerd is, een gezondheidsrisico kan vormen.

Daarnaast vinden wij het nuttig als er ook een productiedatum op cosmetische producten zou staan. Zo zou de consument kunnen zien sinds wanneer een product vervaardigd wordt.

Tot slot vragen wij dat alle zonnecrèmes in verzegelde verpakkingen verkocht worden, om te vermijden dat ze voor aankoop al geopend worden. Terug naar boven