8 oefeningen om het geheugen te trainen

Wat we in het dagelijkse leven het geheugen noemen, is in feite een combinatie van verschillende cognitieve hersenfuncties:

1. Het oriënteringsvermogen
2. Het werkgeheugen
3. Het langetermijngeheugen
4. Het concentratievermogen 
5. De taal

Dankzij dit geheel van functies kunnen we ons verschillende dingen uit het verleden herinneren: gebeurtenissen uit het verre verleden, wetenswaardigheden uit onze schooltijd, pas gekregen instructies, namen en telefoonnummers van kennissen, filmtitels enz.

Fysiologische verzwakking

Met de jaren ondergaat het geheugen een fysiologische verzwakking: het gaat van normale tekorten die al tussen 30 en 40 jaar kunnen worden vastgesteld tot pathologische toestanden, zoals seniele dementie.

Oefeningen om je geheugen te trainen

Hier zijn 8 oefeningen om je geheugen te trainen.

1. Observeer, fotografeer, combineer. Gebruik je geheugen alsof het een camera is, waarmee je de werkelijkheid wilt vastleggen: concentreer je op wat je wilt onthouden (een nieuw gezicht, een gesprek, een gebeurtenis), vang zoveel mogelijk details op en probeer "snapshots" te maken van mentale informatie om te onthouden, verrijk ze met belangrijke details. Wanneer je een reeks dingen moet onthouden, probeer ze dan te verbinden in een keten van beelden en laat elk beeld met het volgende verband houden. Het zal gemakkelijker zijn als je probeert alles in één verhaal te gieten. 
   
   
2. Vergelijk cijfers en letters. Om cijferreeksen te onthouden, kun je naar analogie een letter van het alfabet associëren met elk van de tien cijfers.
   
   
3. Groepeer de gegevens om ze beter te onthouden. Het is moeilijker om een lijst van tien dingen op je supermarktlijstje te onthouden dan om te onthouden dat je drie groenten, drie toiletartikelen en vier delicatessen aan de toonbank moet kopen.
   
   
4. Onthoud namen door mentale associaties te maken. Wanneer je aan iemand wordt voorgesteld, probeer dan een karakteristiek kenmerk van het gezicht op te merken, herhaal de naam van de persoon tijdens het gesprek en probeer, wanneer je weggaat, de naam op de een of andere manier te koppelen aan een belangrijk beeld.
   
   
5. Onthoud details. Kies een kamer, of zelfs een straat, die je goed kent, en plaats mentaal de dingen die je in gedachten moet houden op enkele belangrijke punten.
   
   
6. Maak aantekeningen. Informatie synthetiseren is een mentale gymnastiek die ook dient om het geheugen te scherpen. Soms helpt het eenvoudige gebaar van opschrijven later het geheugen te herstellen.
   
   
7. Leg zaken altijd op dezelfde plaats. Om het klassieke "verdomme, waar heb ik mijn sleutels gelaten?" te vermijden, leg je voorwerpen die je gemakkelijk verliest, die je bij de hand moet hebben of zelden gebruikt, altijd op dezelfde plaats.
   
   
8. Gebruik een planner. Om je geheugensteuntjes te ondersteunen, zijn ofwel dagelijkse briefjes met dingen die je moet doen (al dan niet met stickers) ofwel een agenda, op papier of op je smartphone, om alles te markeren wat je moet doen, week na week, nuttig.

Andere tips om je geheugen te trainen

Zorg voor gezonde voeding, voldoende lichaamsbeweging en een regelmatig slaappatroon. En vooral: zorg dat je op intellectueel vlak voldoende wordt gestimuleerd. Doe dingen die je interessant vindt, maar die tegelijkertijd een zekere moeilijkheidsgraad hebben: een vreemde taal leren, leren koken, met de computer leren werken, naar het theater gaan... Vooral na het pensioen is het belangrijk om je geest regelmatig uit te dagen. 

Je kortetermijngeheugen trainen? Probeer zoveel mogelijk cijfers te onthouden.

Hieronder vind je enkele willekeurig gekozen cijferreeksen. De bedoeling is dat je ze één voor één enkele seconden bekijkt (door erop te klikken) en ze dan weer toe klikt. Probeer je vervolgens te herinneren welk cijfer je hebt gezien. Schrijf op en ga na of het getal klopt. De reeksen worden steeds langer en dus moeilijker om te onthouden.

Goed om te weten: een gezond persoon is normaal in staat om minstens vijf cijfers te onthouden.

Tips:

• Uiteraard ben je niet verplicht om met onderstaande cijfers te werken. Verzin gerust zelf enkele cijferreeksen. Vermijd wel dat er een logische volgorde in zit, want dan wordt de oefening gemakkelijker. Meteen een tip voor wie een gemakkelijk te onthouden code moet verzinnen!
• Lees de cijfers eventueel hardop om ze beter te kunnen onthouden.
• Maak er een competitie van en doe de oefening met meerdere mensen tegelijk. Wie als eerste twee keer na elkaar een fout maakt, verliest!

Cijferreeksen:

3264
0838
85803
98684

573194

614229

2841573

5826497
02865170
22406925

854327980

387402644
9103546527
6514513581
61284512102
82491628720
928364076372
169822452350

0526694268442

8593955830927

Deze oefening lijkt sterk op de vorige, met het verschil dat je de cijfers in omgekeerde volgorde moet herhalen. Dit impliceert dat je de getallen niet enkel moet onthouden, maar in je kortetermijngeheugen ook moet bewerken. Dat kan en daarom wordt het kortetermijngeheugen ook weleens het "werkgeheugen" genoemd.

Bekijk onderstaande cijferreeksen één voor één enkele seconden (door erop te klikken). Klik ze vervolgens weer weg. Probeer je dan te herinneren welke cijfers je hebt gezien en schrijf ze in omgekeerde volgorde op. Ga vervolgens na of het getal klopt.  

Goed om te weten: een gezond persoon is normaal in staat om minstens vier cijfers in omgekeerde volgorde te noteren. 

 

Tips

• Lees de cijfers eventueel hardop om ze beter te kunnen onthouden.
• Doet je de oefening met meerdere mensen tegelijk? Wie als eerste twee keer na elkaar een fout maakt, verliest!
• Uiteraard ben je niet verplicht om met onderstaande cijfers te werken. Verzin gerust zelf enkele cijferreeksen. Vermijd wel dat er een logische volgorde in zit, want dan wordt de oefening gemakkelijker. 

 

3264
0838
85803
98684

573194

614229

2841573

5826497
02865170
22406925

854327980

387402644
9103546527
6514513581
61284512102
82491628720
928364076372
169822452350

0526694268442

8593955830927

Wie een tekst leest, onthoudt doorgaans niet alle details. Je kan jezelf trainen om meer aandacht te schenken aan details, bijvoorbeeld met de volgende oefening.

Lees een van onderstaande verhaaltjes eenmaal traag en aandachtig (hardop). Geef kezelf hiervoor 90 seconden de tijd (gebruik eventueel een kookwekker). Let op: laat jezelf niet toe om terug te keren in de tekst, concentreer je op wat je leest en lees de tekst maar één keer. Beantwoord vervolgens de 12 vragen die horen bij het verhaaltje dat je net hebt gelezen.

Een gezond persoon zou in staat moeten zijn om minstens acht vragen te beantwoorden.

 

Tip

Je kan deze oefening ook doen met bijvoorbeeld krantenartikels. Lees het artikel in één keer door, schrijf zoveel mogelijk details neer en kijk vervolgens na welke details je bent vergeten.

Naar de bakker

Elsa is al 12 jaar onderwijzeres in de lagere school. Dit jaar zitten er 24 kinderen in haar klas. Aangezien het zondag is, werkt Elsa vandaag niet. Wanneer ze om brood gaat bij bakker Frans, ontmoet ze Bram met zijn moeder.

Bram is een erg onrustige en ondeugende 8-jarige jongen uit haar klas. Wanneer hij Elsa in de gaten krijgt, probeert hij zich achter de toonbank te verstoppen. Maar Frans de bakker houdt hem tegen. Elsa is nog altijd erg kwaad op Bram wegens zijn laatste schelmenstreek op school: enkele dagen geleden legde hij een punaise op haar blauwe stoel. Elsa herinnert zich de pijnscheut nog levendig.

Nu ze de mama van Bram ziet, vertelt Elsa haar hoe bont haar zoon het maakt in de klas. Anke, de moeder van de jongen, is een beeldschone vrouw in een elegant rood kleedje.

Veel te elegant om naar de bakker te gaan, denkt Elsa bij zichzelf. Anke is erg bezorgd om Bram. Hoe is het mogelijk dat hij amper 8 jaar is en zich zo gedraagt? 

Elsa stelt de moeder van Bram gerust. Hij mag dan wel een deugniet zijn, maar van de 24 kinderen in de klas is de jongen verreweg de meest alerte en intelligente. Dankzij haar 12 jaar ervaring als onderwijzeres in de lagere school kan Elsa toekomstige probleemkinderen wel herkennen. Ze verzekert Brams moeder dat haar schavuit daar niet bij hoort. Anke neemt opgelucht adem.

Elsa neemt afscheid en loopt weer naar huis. Het is intussen al 12 uur en hoewel het zondag is, heeft ze nog geen tijd gehad voor het eten. Het brood heeft haar € 1,50 gekost... en heel wat tijd!

1. Hoe heet de onderwijzeres?
2. Hoe lang geeft ze al les?
3. Hoe heet de jongen?
4. Hoe oud is hij?
5. Hoeveel kinderen zitten er in de klas?
6. Hoe heet de bakker?
7. Hoe heet de moeder van de jongen?
8. Welke kleur heeft het kleedje van de moeder?
9. Welke dag is het?
10. Welke kleur heeft de stoel van de onderwijzeres?
11. Hoe laat keert de onderwijzeres naar huis terug?
12. Hoeveel euro heeft het brood haar gekost?

Naar de zoo

Klaartje en Hannes zijn een pasgetrouwd stel dat een zaterdagnamiddag in de zoo doorbrengt. Hannes heeft er alleen helemaal geen zin in, een dierentuin is immers voor kinderen. Op 32-jarige leeftijd voelt hij zich te oud voor dit soort dingen.

Hoewel Klaartje één jaar ouder is dan Hannes, vermaakt zij zich uitstekend. Desondanks dat Klaartje een grote dierenvriend is, heeft ze in 33 jaar tijd nog nooit een dierentuin bezocht. Ze kijkt vooral uit naar de reptiele. Zelf zou Klaartje namelijk dolgraag een slang als huisdier hebben. Ze heeft dan wel al drie schildpadden en twee honden, maar dat is toch niet hetzelfde...

Eerst gaan Hannes en Klaartje naar de katachtigen kijken. Hannes vindt er niks aan. Ze doen hem denken aan het huisdier van zijn ouders: een enorme grijze kat waar hij allergisch voor is.

Wanneer ze later bij de apen aankomen, raakt Hannes echter helemaal gefascineerd door een gorilla. De manier waarop die hem recht in de ogen kijkt is zo menselijk!

En dan wordt Klaartje plots opgeschrikt. Naast haar staat Marie, een 7-jarig meisje dat tranen met tuiten huilt omdat ze haar ouders is kwijtgeraakt. Klaartje vraagt haar hoe ze heet. Na lang aandringen krijgt ze eindelijk antwoord. "Ik heet Marie en ik ben 7 jaar", snikt het kind. Net op dat moment duiken haar ouders op. "Daar ben je, je hebt ons nogal laten schrikken!", roept de vader van Marie opgelucht.

De man komt Hannes bekend voor. Hij denkt hard na, en dan daagt het ineens: de vader van Marie is Johan, zijn maatje van school. Wat leuk om elkaar na al die jaren terug te zien. De mannen beginnen honderuit te praten. Die zaterdag wordt het dan ook een lange avond, waarop heel wat herinneringen worden opgehaald. Per slot van rekening waren ze ooit boezemvrienden, Hannes en Johan.

1. Hoe heet de pasgehuwde man?
2. Hoe oud is hij?
3. Welke kleur heeft het huisdier van zijn ouders?
4. Hoe heet de pasgehuwde vrouw?
5. Hoe oud is ze?
6. Hoeveel schildpadden heeft ze?
7. Welk dier zou ze nog graag hebben?
8. Welke dag is het?
9. Door welk dier is de man gefascineerd?
10. Hoe heet het kind?
11. Hoe oud is ze?
12. Hoe heet de vader van het meisje?

Een dagje aan het strand

Alex en zijn vrouw Kristien genieten met volle teugen van hun vakantie. Het is al 24 augustus en binnen een week moeten ze weer aan het werk. Misschien is Alex daarom zo slecht geluimd wanneer ze die dag zoals gewoonlijk naar het strand trekken. Of misschien komt het doordat hij de dag daarvoor, op 23 augustus, 38 is geworden en stilaan de midlifecrisis voelt naderen...

Nadat Kristien het zich gemakkelijk heeft gemaakt onder een grote blauwe parasol, begint ze zich van kop tot teen in te smeren met zonnecrème. Ze heeft immers een heel gevoelige huid en wil geen enkel risico lopen. In tegenstelling tot Alex is Kristien vandaag in opperbeste stemming. Zij is twee jaar ouder dan haar man en is in maart al 40 geworden. Nu ze die kaap is gepasseerd, beleeft ze de beste tijd van haar leven. Zeker nu ze op vakantie is.

Na een tijdje raakt Alex aan de praat met Olivier, die het appartementje naast dat van hen huurt. De mannen besluiten een partijtje voetbal te spelen.

Olivier ziet er grappig uit in zijn rode zwembroek met hartjes. Hij is dan ook een echte lolbroek die graag een grapje uithaalt. Maar in dat soort grapjes heeft Alex nu net geen zin.

Alex beweegt normaal gezien niet veel en na enkele minuten is hij dan ook doodop. Olivier kijkt op zijn horloge en roept voor al wie het hore wil: "Vooruit makker, we zijn pas 14 minuten aan het spelen". In feite loopt hij niet zo hoog op met Alex, hij lijkt hem nogal een zuurpruim. En nu blijkt hij ook nog een watje...

Olivier stelt voor om een strandfiets te huren en met zijn tweëen de dijk onveilig te gaan maken. Daar voelt Alex al helemaal niets voor. Kristien heeft intussen niets in de gaten, opgeslorpt als ze is door haar boek. Uiteindelijk gaat Alex dan toch maar mee met Olivier. Tot zijn ontzetting blijkt de strandfiets € 12 per uur te kosten. Wat een afzetterij!

Een uur later gaan Alex en Olivier samen met Kristien wat drinken op een terras. "Wat een heerlijk rustige dag", mijmert Kristien. "Wat een leuke namiddag", denkt Olivier. Alex staart enkel voor zich uit. Met een bijtende pijn in de kuiten van het trappen denkt hij bij zichzelf: "Wat een rotdag. Volgend jaar gaan we naar de Ardennen!".

1. Hoe heet het hoofdpersonage?
2. Hoe oud is hij net geworden?
3. Hoe heet zijn vrouw?
4. Hoe oud is zijn vrouw?
5. In welke maand is ze verjaard?
6. Welke kleur heeft de parasol?
7. Hoe heet de buurman?
8. Welke kleur heeft zijn zwembroek?
9. Hoeveel minuten is er gevoetbald?
10. Welke maand is het?
11. Welke dag is het?
12. Hoeveel euro kost de huur van de strandfiets?

Je visuele aandacht en ruimtelijk inzicht testen? Probeer je zoveel mogelijk details te herinneren van een beeld dat je kort hebt bekeken.

Visuele aandacht is het vermogen om je op een bepaald beeld te concentreren zonder je te laten afleiden. Ruimtelijk inzicht stelt je in staat om het grote beeld te ontleden, de details in de ruimte te situeren en te onthouden.

 

Onze oefening

Klik op "bekijk de foto" en neem één minuut de tijd om het beeld (een foto uit onze oude doos) te bekijken (gebruik eventueel een kookwekker). Probeer zoveel mogelijk details te onthouden. Klik vervolgens het beeld weer dicht en beantwoord de 12 vragen. Houd er rekening mee dat we uitgaan van jouw gezichtspunt wanneer we van links en rechts spreken.

Goed om te weten: een gezond persoon kan normaal minstens zes vragen juist beantwoorden.

 

Tip

Je visuele aandacht en ruimtelijk inzicht kun je ook oefenen terwijl je ergens wacht. Neem even tijd om een foto, een stilleven of iets anders onder de loep te nemen. Probeer vervolgens om zoveel mogelijk details te noteren.

1. De telefoon, staat die links of rechts van de computer?
2. De plant, staat die links of rechts van de computer?
3. De lat, ligt die links of rechts van de schaar?
4. De schaar, ligt die links of rechts van de nietmachine?
5. Het glas, staat dat links of rechts van de schaar?
6. Welke kleur heeft het glas?
7. Welke kleur heeft de lat?
8. Welke kleur heeft de nietmachine?
9. Hangt de kalender links of rechts van de computer?
10. Welke maand staat er op de kalender?
11. Welke dag van de maand staat er op de kalender?
12. Welk jaar staat er op de kalender?

Hoeveel woorden kun je gedurende enkele minuten onthouden? Test je recente geheugen met de volgende oefening.

Klik op "woordenlijst x" om een van de lijsten met 20 woorden te openen. Geef jezelf twee minuten om ze aandachtig te lezen (gebruik eventueel een kookwekker). Klik vervolgens de woordenlijst toe en schrijf alle woorden op die je je herinnert in om het even welke volgorde.

Een gezond persoon kan normaal minstens 10 woorden onhouden.

Tip

Een gelijkaardige oefening voor tussendoor: selecteer 20 willekeurige woorden uit een tekst en schrijf ze neer op een vel papier. Draai dit blad vervolgens om en schrijf de woorden op die je je nog herinnert.

Boor	Hond	Karton	Schilderij
Jongen	Magazine	Tent	Kopje
Diploma	Pen	Vaas	Zwembad
Televisie	Bril	Bank	Vliegtuig
Hout	Vuilnisbak	Armband	Deur

 

 

 

Vogel	Kauwgum	Naald	Bloempot
Man	Encyclopedie	Hemd	Koffiepot
Horloge	Verf	Terras	Tegel
Wasmachine	Pedaal	Kruk	Spoorweg
Klei	Kast	Bal	Hal

 

 

Kat	Nietmachine	Papier	Poster
Kind	Boek	Jas	Glas
Thermometer	Vulpen	Mand	Schrift
Telefoon	Pupil	Stoel	Boot
Raam	Doos	Muziek	Voetpad

Deze oefening test vooral je langetermijngeheugen, meer bepaald je semantische geheugen, dat alle gegevens terugbrengt die we ooit hebben verzameld. De bedoeling is dat je enkele vaak gebruikte spreekwoorden vervolledigt. Dit is eveneens een goede training voor je linguïstisch vermogen, dat nauw verbonden is met het semantisch geheugen.

Wat moet je doen? Onderaan zie je vier spreekwoorden waarbij de klinkers ontbreken. Vul de spaties tussen de medeklinkers in met klinkers om het juiste spreekwoord te vormen. Elk streepje staat voor één klinker.

Doe deze oefening zo snel mogelijk. Een gezond persoon kan normaal minstens twee spreekwoorden vervolledigen binnen de vijf minuten.

 

• D_   _CHT_NDST_ND  H_ _FT  G_ _D  _N  D_  M_ND

 

• SPR_K_N  _S  Z_LV_R, ZW_ _ G_N  _S G_ _ D

 

• W_ _  H_T  L_ _ TST  L_CHT, L_CHT  H_T  B_ST

 

• _ _RL_ _K  D_ _RT  H_T  L_NGST

 

• W_ _R  H_T  H_RT  V_N  V_L  _S, L_ _PT  D_  M_ND V_N _V_R

 

• _LS  D_  W_ _N  _S  _N  D_  M_N  _S  D_  W_ _SH_ _D  _N  D_  K_N

 

• L_V_N  _LS  G_D  _N  FR_NKR_ _K

 

• B_T_R  _ _N  V_G_L  _N  D_  H_ND  D_N  T_ _N  _N  D_  L_CHT

 

• V_N  _ _N  M_G  _ _N  _L_F_NT  M_K_N

 

• De ochtendstond heeft goud in de mond
• Spreken is zilver, zwijgen is goud
• Wie het laatst lacht, lacht het best
• Eerlijk duurt het langst
• Waar het hart van vol is, loopt de mond van over
• Als de wijn is in de man is de wijsheid in de kan
• Leven als god in Frankrijk
• Beter een vogel in de hand dan tien in de lucht
• Van een mug een olifant maken

Dit is een typische oefening voor je visuele aandacht: ze gaat na hoe goed je je gedurende een bepaalde tijd kunt concentreren op een concrete visuele stimulus.

Klik op "tekening x" om een tekening tevoorschijn te toveren. Elke tekening is een geheel van allerlei figuren. De vraag is hoeveel figuurtjes er van een bepaalde vorm te zien zijn. Geef jezelf één minuut om ze te tellen (gebruik eventueel een kookwekker).

Hoeveel driehoeken zijn er?

Hoeveel ruiten zijn er?

Hoeveel hartjes zijn er?

Hoeveel vierkantjes zijn er?

Hoeveel kruisjes zijn er?

Hoeveel sterretjes zijn er?