Koortsstuipen bij kinderen
Bij hoge koorts kan een kind koortsstuipen of convulsies krijgen. De spieren trekken samen, de ogen draaien weg en de ledematen schokken. Op het geroep van ouders reageert het kind niet, want het is bewusteloos. Hoe gevaarlijk zijn zulke stuipen, en nog belangrijker, wat kun je ertegen doen?
Wat zijn koortsstuipen?
Koortsstuipen zijn een combinatie van bewustzijnsverlies en spierschokken, die worden veroorzaakt door een plotse storing in de hersenen. Ze worden uitgelokt door koorts, zoals bij een oorontsteking, keelontsteking of griep.
Het kind verliest het bewustzijn, zijn lichaam verstijft en armen, benen, romp en gezicht vertonen schokkende bewegingen. Vaak kleuren de lippen blauw.
Koortsstuipen lijken sterk op een epileptische aanval. Meestal zijn ze van korte duur. Het komt het meest voor bij kinderen tussen zes maanden en vijf jaar.
Gewone versus atypische
Artsen maken een onderscheid tussen gewone en atypische koortsstuipen. Atypische zijn stuipen die langer dan 15 minuten duren, of waarbij de trekkingen eenzijdig zijn (bv. één arm of één kant van het gezicht), of die zich binnen de 24 uren herhalen.
In dit geval moet het kind altijd naar het ziekenhuis voor observatie en verder onderzoek.
Is een koortsstuip gevaarlijk?
Hoewel ouders vreselijk schrikken wanneer hun kind stuipen krijgt, is het doorgaans een ongevaarlijk fenomeen. Er zijn echter uitzonderingen (zie verder).
Koortsstuipen hebben geen invloed op de intellectuele of motorische ontwikkeling van het kind. Zelfs langdurige koortsstuipen (langer dan 15 minuten) lijken geen nadelige gevolgen te hebben.
Alleen bij kinderen jonger dan zes maanden zijn koortsstuipen vaak niet onschuldig en wijzen ze op een ernstige ziekte. Bel in dat geval zeker een dokter. Bij 1 tot 4 % van de kinderen met koortsstuipen wordt een hersenvliesontsteking vastgesteld.
Koortsstuipen bij kinderen
Alle kinderen hebben wel eens koorts, maar slechts 3 à 4 % krijgen te maken met koortsstuipen. In 70 % van de gevallen maakt het kind slechts één keer koortsstuipen mee, maar de kans bestaat dat het zich herhaalt.
De kans op koortsstuipen is het grootst rond de leeftijd van 12 tot 18 maanden. Wanneer koortsstuipen of epilepsie in de familie zit, is de kans op herhaling groter.
Wat moet je doen bij een kind dat een koortsstuip heeft?
Laat altijd een dokter komen. Die zal eerst trachten te achterhalen wat de oorzaak is van de koorts. Meestal is dat een banale infectie en is er geen enkele reden tot ongerustheid.
Het gaat dan om gewone koortsstuipen waarover je je geen zorgen hoeft te maken. Hou er wel rekening mee dat je kind vatbaar is voor koortsstuipen en dat ze zich dus opnieuw kunnen voordoen bij een volgende koortsperiode.
Een zeldzame keer kunnen stuipen het symptoom zijn van een ernstige ziekte zoals meningitis (hersenvliesontsteking).
Bij zuigelingen die jonger zijn dan één jaar, maar ook bij kinderen tussen 12 en 18 maanden is verder onderzoek aangewezen wanneer de koortsstuipen zich voordoen zonder duidelijke oorzaak. Meningitis kan zich bij jonge kinderen immers sluipend manifesteren (zonder nekstijfheid, sufheid, braken, ...).
Wat kun je als ouder doen?
- Tijdens de stuipen heeft het kind zijn bewegingen niet onder controle. Verwijder daarom alle voorwerpen waaraan het zich kan verwonden.
- Probeer je kind op zijn zij te leggen om de ademhaling te vrijwaren. Tijdens de aanvallen krijgt het veel speeksel in de mond en zou het kunnen overgeven. Controleer ook of het kind niets in de mond heeft.
- Bel de dokter. Indien de stuipen nog bezig zijn wanneer die arriveert (wat weinig waarschijnlijk is), kan hij ze doen stoppen met een geschikt geneesmiddel, bijvoorbeeld diazepam (Valium) langs de anus.
- Bij jonge zuigelingen met een eerste koortsstuip kan de arts hospitalisatie aanbevelen voor observatie. Meestal is dat gewoon uit voorzorg.