Gratis PCR-test: tegen discriminatie, voor economisch herstel

“All animals are equal but some animals are more equal than others”, klonk het in 1945, toen George Orwell ‘1984’ publiceerde. Vandaag, anno 2021, zadelt het coronavirus ons op met een ander soort onderscheid: dit tussen gevaccineerden en niet-gevaccineerden. De rechten en vrijheden van de eerste groep zijn in belangrijke mate omvangrijker dan die van de laatste groep. Niet zozeer omdat sommige restaurants cadeaubonnen ter waarde van 50 euro uitdelen aan wie zich liet prikken, maar vooral omdat mensen die een coronavaccin hebben gekregen vrij mogen reizen of op vakantie mogen gaan. Wie laatst in de rij staat voor zijn of haar pikuur, mag alleen het land uit als er een negatieve PCR-test kan worden voorgelegd. En die zijn niet goedkoop. Ik pleit er dan ook voor om ze gratis te maken en daar zijn goede redenen voor.

Op 17 maart heeft de Europese Commissie een "digitaal groen certificaat" voorgesteld. Zo'n certificaat, voor het gemak ook wel gezondheidspas of vaccinatiepas genoemd moet het mensen weer makkelijker te maken om tijdens de coronapandemie binnen de EU op reis te gaan.  Dit document toont aan dat iemand gevaccineerd is, dan wel genezen is van Covid-19, of dat er een negatieve PCR-test kon worden voorgelegd. Vanzelfsprekend geeft zo’n paspoort ook een boost aan de noodlijdende reissector die al sinds het begin van de crisis in de klappen deelt.    Nochtans is het ‘groene certificaat’ er niet zonder slag of stoot gekomen en is er stevig over gedebatteerd geweest en zijn er enkele fundamentele richtsnoeren vastgesteld. Zo moeten personen die niet gevaccineerd zijn, ook kunnen reizen, moet het certificaat strikt beperkt zijn in de tijd en moeten de verzamelde persoonsgegevens worden beschermd. Elke instelling, of het nu de Raad, de Commissie of het Europees Parlement is, heeft daarenboven herhaaldelijk verklaard dat dit instrument op geen enkele manier discriminerend mag zijn.

Vandaag is 39,01% van de Belgische bevolking gedeeltelijk gevaccineerd. Slechts 16,04% heeft 2 prikken gekregen en is volledig beschermd. Dit wil zeggen dat de meerderheid van de Belgen vooralsnog niet de kans heeft gehad om gevaccineerd te worden. Daarnaast is het ook zo dat sommige mensen om gezondheidsredenen niet kunnen gevaccineerd worden. Anderen, zoals jongeren onder de 16 jaar, kunnen evenmin worden gevaccineerd, hoewel de laatste klinische proeven op jongeren wel veelbelovend zijn. Dit wil dus zeggen dat een gezin van twee volwassenen van 35 en 40 jaar en hun twee kinderen van 5 en 3 jaar dat op vakantie wil gaan naar een bestemming waar vóór vertrek, bij aankomst en bij terugkeer een PCR-test moet worden uitgevoerd, alleen al voor deze tests bijna 1000 euro zou moeten betalen, bovenop het budget voor vliegtickets, logies, enz. Voor reizigers die wel al een prik kregen, geldt deze financiële barrière uiteraard niet.  Sommigen zullen zeggen dat op reis gaan al een luxe op zich is en dat gratis PCR-tests een extra vorm van subsidie zijn voor de reislust van sommigen die het zich sowieso al kunnen veroorloven om op vakantie te gaan. Is dit zo? Enerzijds zullen betalende PCR-tests ertoe leiden dat bepaalde gezinnen überhaupt niet op vakantie kunnen gaan. Anderzijds is het ook de belastingbetaler die opdraait voor de gratis vaccins waardoor zij die al een spuit hebben gekregen hun hotel op een zonnige bestemming al konden boeken.  En dan is er nog iets: er werd massaal geput uit publieke middelen om bepaalde actoren uit de toeristische sector te helpen om de crisis het hoofd te bieden; denken we maar aan de 290 miljoen euro die Brussels Airlines van de Belgische regering heeft ontvangen. De reissector met haar 1000en werknemers kan maar pas uit de put kruipen wanneer wij allemaal kunnen reizen. Net dit wilde het digitale groene certificaat faciliteren. Opdat het systeem geen doodgeboren kind zou zijn, moeten alle barrières dan ook worden gesloopt. Gratis vaccins en gratis PCR-tests dus; om de discriminatie tussen gevaccineerden en (nog) niet gevaccineerden op te heffen én ten behoeve van het economische herstel. Laat dit mijn boodschap zijn voor het Overlegcomité van volgende week.