De federale accijnshervorming is goedkoper dan 21% btw, toch is Testaankoop geen fan
Vanaf 1 april zal iedere consument weer wat meer moeten betalen voor z’n elektriciteit en gas. Dan treedt de nieuwe regeling voor de federale accijns in werking. Die moet de btw-verlaging van 21% naar 6% compenseren. De consument komt er goedkoper vanaf dan wanneer de regering opnieuw de btw naar 21% zou verhogen. Toch is dit voor de elektriciteitsfactuur een verkeerd signaal, vindt consumentenorganisatie Testaankoop. Die moet vooral goedkoper, om meer mensen aan te sporen af te stappen van gas en om te schakelen naar (duurzamere) elektriciteit. De consumentenorganisatie biedt consumenten een rekentool aan om de concrete impact van de hervorming op hun factuur te berekenen.
Accijnsverhoging goedkoper dan 21% btw
De federale regering kiest ervoor om de btw niet opnieuw te verhogen, maar een flexibel accijnssysteem in te voeren voor zowel gas als elektriciteit. Die accijns is hoger als de energieprijzen, zoals nu, laag liggen en zal verlagen als de prijzen boven een bepaald plafond stijgen. Het goede nieuws is dat door de permanente btw-verlaging een gemiddeld gezin vandaag een geschat bedrag van 38,5 euro per maand uitspaart en door de accijnsverhoging gemiddeld ongeveer 22,02 euro per maand bijbetaalt. Samengerekend betaalt de gemiddelde consument maandelijks dus 16,5 euro minder dan vroeger. En die besparing zal nog groter worden als de energieprijzen stijgen, en de accijns verlaagt.
Geen stimulans voor duurzaamheid
Toch is Testaankoop niet tevreden met de uitwerking van de accijnsverhoging. Die houdt namelijk nog maar eens een belastingverhoging in op de elektriciteitsfactuur. Een gemiddeld gezin betaalt vandaag al 50,47 euro aan bijzondere accijns via de elektriciteitsfactuur, daar komt nog eens 125,68 euro bij, in totaal 176,15. Dat is absoluut een fout signaal en gaat in de omgekeerde richting van wat wenselijk is. De Belgische elektriciteitsfactuur is nu al de op één na hoogste van Europa door de vele taksen en heffingen die onze regeringen erop heffen.
Figuur 1 De elektriciteitsfactuur in de eerste helft van 2022 volgens Eurostat
Nochtans zouden consumenten moeten gestimuleerd worden om over te schakelen naar elektrische vormen van verwarming en transport in plaats van fossiele brandstoffen. Maar door de vele taksen blijft elektriciteit nu kunstmatig duurder dan aardgas. Ter vergelijking: in Vlaanderen tel je in totaal 2,47 euro per MWh gas neer aan beleidskosten terwijl dit voor elektriciteit 65,68 euro per MWh is. Op die manier is een investering in bijvoorbeeld warmtepompen financieel niet de meest voordelige.
De accijnsverhoging voor elektriciteit is niet alleen een fout signaal, ze benadeelt ook diegenen die al geïnvesteerd hebben in warmtepompen. Hun elektriciteitsverbruik ligt een pak hoger, en aangezien de accijns duurder is voor elektriciteit dan voor gas, zal de accijnsverhoging duurder uitvallen voor wie verwarmt op elektriciteit dan voor wie verwarmt op gas. Ook al verbruikt een warmtepomp een pak minder energie dan een gasinstallatie.
Reken zelf uit hoeveel de accijnsverhoging inhoudt
Voor wie wil uitrekenen wat de exacte gevolgen van deze accijnshervorming zullen zijn, ontwikkelde Testaankoop een rekentool. Consumenten komen aan de hand van hun elektriciteits- en gasverbruik te weten hoeveel ze extra zullen moeten betalen vanaf 1 april.
Testaankoop blijft ondertussen ijveren voor een elektriciteitsfactuur zónder al die taksen en heffingen.
Toegang pers