Herken jij de druif in je wijn?

Wie alle druivenrassen wil kennen, heeft veel werk voor de boeg. Er zijn er honderden. Sommige vind je over de hele wereld, zoals cabernet sauvignon, merlot, pinot noir, chardonnay, sauvignon blanc, terwijl je andere rassen alleen in bepaalde streken aantreft. De lekkerste wijnen met jouw favoriete druif vind je alleszins in onze koopwijzer. Je kunt er kiezen uit honderden wijnen, en er komen er regelmatig nieuwe bij.

Op zoek naar een lekker wijntje?

Elk druivenras bevat kenmerkende smaakelementen, maar het uiteindelijke resultaat (de wijn zelf) hangt ook af van andere elementen zoals klimaat, rendement, bodem, rijping. Sommige wijnen worden uit slechts één druivenras gewonnen (de zogenaamde monocépage), andere mengen verschillende druiven.

Wij geven je een rondleiding langs de meest gebruikte druiven. 

 

• Chardonnay, riesling en sauvignon blanc ken je ongetwijfeld, maar heb je al gehoord van de witte druivenrassen airén of viognier? Van deze druivensoorten maakt men witte wijn.

• Drink je liever een stevige, tanninerijke rode wijn? Dan kun je naast de bekendere druivenrassen malbec en syrah misschien ook eens een wijn met carménère of nebbiolo proberen. Ontdek welke soorten hiervoor worden gebruikt.

• Fan van zachtere rode wijnen? Dan zul je naast merlot, pinotage en zinfandel misschien ook de druiven gamay of grenache weten te appreciëren. Lees hier welke druivensoorten bij jou in de smaak zullen vallen.

Witte wijn wordt meestal gemaakt van witte druiven. Deze hebben een felgroene, gele of goudkleurige en soms een rozige schil. De schil van witte druiven bevat geen anthocyaan, het pigment dat bij rode wijn voor de kleur zorgt.

 

Kleur: wit

Streken: Spaanse druivensoort die alleen daar voorkomt en goed is  voor 30 % van de totale Spaanse druivenoogst. Het is daarmee niet alleen de meest aangeplante druif in Spanje, maar zelfs wereldwijd. Je vindt deze druif vooral in La Mancha en Valdepeñas.

Kenmerken: de druif is door zijn dikke schil goed bestand tegen het hete en dorre klimaat in midden-Spanje. Mits volgens de moderne methode gevinifieerd, geeft de airén lichte, frisse en geurige wijnen. Een vroege oogst is noodzakelijk.

Aroma’s: appel, citrus, peer en bloemig.

Kleur: wit

Streken: de bakermat is Frankrijk, met de bourgogne en chablis op kop, maar ook champagne en de vins de pays d’Oc. Intussen is de variëteit over heel Europa en de rest van de wereld uitgezwermd. Italië en Spanje, maar ook Bulgarije zijn de voornaamste Europese voorbeelden. Aan de andere kant van de wereld laten Californië, Chili, Argentinië, Australië, maar ook Zuid-Afrika en Nieuw-Zeeland zich niet onbetuigd.

Kenmerken: een druif die naargelang van het klimaat, de streek of de vinificatiemethode een zeer gevarieerd palet aan wijnen kan voortbrengen: frisse maar krachtige chablis, elegante en verfijnde champagne blanc de blancs, stevige, houtdoortimmerde, tijdloze bourgogne of zwoele, exotische Nieuwe Wereld-wijn.

Aroma’s: citrus, ananas, zuivel, vanille, hazelnoot, amandelen en kruiden in houtgerijpte wijnen.

Kleur: wit

Streken: chenin is de topdruif uit de Loirevallei en vormt er de basis van zowel droge als zoete botrytiswijnen en schuimwijnen. Buiten Frankrijk vind je de druif vooral in Zuid-Afrika, Californië, Argentinië en Australië, waar hij dienst doet als werkpaard en meestal wordt verwerkt in frisse tafelwijnen die zelden of nooit het niveau halen van de Loirewijnen.

Kenmerken: druif die een hoge opbrengst mogelijk maakt, maar eerder banale wijnen voortbrengt. Bij een beheerste productie kan hij wel grote kwaliteitswijnen genereren. Zijn hoge zuurtegraad geeft zowel droge als zoete cheninwijnen een groot bewaarpotentieel.

Aroma’s: bloemen, hooi, citrus, honing en exotische vruchten; bijenwas in gerijpte wijnen.

Kleur: wit

Streken: komt voornamelijk voor in de Rhônevallei (zoete muscat de Beaumes de Venise), Languedoc (muscat de frontignan) en de Elzas (voornamelijk droge muskaatwijnen), maar ook in Italië, Spanje en Griekenland (in de zoete muskaatwijnen).

Kenmerken: muscat is een van de oudste druivenrassen met heel wat varianten. De gedrongen druiven worden zowel voor droge als zoete wijnen gebruikt.

Aroma’s:

• in droge wijnen: verfijnde aroma’s van exotisch en gekonfijt fruit, citrusvruchten, oranjebloesem en allerlei specerijen

• in zoete wijnen: exotische vruchten, honing, bijenwas en peperkoek.

Kleur: wit

Streken: oorspronkelijk van de Bourgogne-streek, maar wordt veel verbouwd in de Elzas. Buiten Frankrijk komt pinot blanc vaak voor in Noord-Oost Italië (pinot bianco), Oostenrijk en Duitsland (weissburgunder). Buiten Europa wordt de druif vaak gebruikt in Argentinië en Californië.

Kenmerken: in elk gebied waar de pinot blanc wordt verbouwd is de druif anders van smaak en uiterlijk. Toch is deze druif altijd perfect om te verwerken in een blend voor witte wijn, dessertwijn en mousserende wijn. Hij is bijvoorbeeld toegestaan in champagneblends. De pinot blanc wordt ook vaak gemengd met pinot noir, chardonnay en pinot meunier.

Aroma’s: appel, lychee.

Kleur: witroze

Streken: oorspronkelijk uit de Elzas, maar ook veel aangeplant in Noord-Oost Italië (pinot grigio), Luxemburg en Duitsland (grauburgunder), Hongarije (szürkebarát) en Nieuw-Zeeland.

Kenmerken: familie van de pinot blanc, maar met een roze gekleurde schil. Pinot gris is in de regel aromatischer en steviger van smaak dan de pinot blanc. Vaak monocépages die in de Elzas wat rijkere en zoete wijnen opleveren, en in Italië wat soepelere, lichtere en fruitigere wijnen.

Aroma’s: citrus, perzik, amandelen, honing en gember.

Kleur: wit

Streken: riesling is voornamelijk aangeplant in Duitsland, Oostenrijk, Alsace en Noord-Italië. Ook in Zuid-Australië en Nieuw-Zeeland vindt men een behoorlijk areaal terug.

Kenmerken: het is een druif met een hoge zuurtegraad en een rijk aroma waaruit zowel beendroge als verfijnde zoete, laat-geoogste botrytiswijnen met een groot bewaarpotentieel kunnen worden gewonnen.

Aroma’s: citrus en groene appel, mineraal, perzik (bij houtrijping) bij jonge wijnen; pompelmoes, kaneel en zelfs petroleum in gerijpte wijnen; honing, bijenwas, amandel en mango in zoete wijnen.

Kleur: wit

Streken: voornamelijk de Loirevallei (Sancerre en Pouilly-Fumé), Bordeaux, de Sud-Ouest en Nieuw-Zeeland. In mindere mate ook terug te vinden in Californië (waar hij ook fumé blanc wordt genoemd), Zuid-Afrika, Australië, Chili en Italië.

Kenmerken: produceert bij redelijke opbrengsten opvallend fris-fruitige wijnen met een kenmerkende geur. Bij hoge rendementen is de smaak dikwijls agressief vegetaal; in Bordeaux wordt hij meestal gecombineerd met de rondere variëteit, de sémillon.

Aroma’s: buxus, asperge, kruisbes, citrus, versgemaaid gras; rook bij gerijpte wijnen.

Kleur: wit

Streken: Bordeaux, meer bepaald droge witte wijnen in de Entre-deux-Mers en Graves en zoete witte wijnen in Sauternes en Barsac. Ook in Australië wordt deze druif massaal gebruikt. Wordt vaak gecombineerd met sauvignon blanc en ook met chardonnay.

Kenmerken: produceert volle, ronde kwaliteitswijnen met verouderingspotentieel. Is gevoelig voor botrytis en wordt daardoor veel gebruikt voor zoete witte wijnen.

Aroma’s:

• in droge wijnen: citrus, perzik, ananas, lindebloesem, honing

• in zoete wijnen: kweepeer, ananas, gekonfijte vruchten, noten, vanille.

Kleur: wit

Streken: viognier is hoofdzakelijk bekend door zijn aanwezigheid in de noordelijke Rhônevallei, met name in de kleine maar bekende appellations Condrieu en Château-Grillet. Ook in de Languedoc en de Roussillon, Californië en Australië wordt steeds meer viognier aangeplant.

Kenmerken: geeft diepgekleurde, zeer aromarijke wijnen met een lage zuurtegraad.

Aroma’s: witte perzik, abrikoos, viooltje, bloesem, amandelen, honing, peer en exotische vruchten.

Kleur: rozig blauw, maar wordt gerekend tot de witte druivensoorten.

Streken: komt voornamelijk voor in de Franse Elzas en de Duitse Pfalzregio.

Kenmerken: het is een druivenras met niet alleen een kenmerkende, rozig gekleurde schil, maar ook met een overweldigend en makkelijk herkenbaar aroma. De meeste wijnen zijn vol en krachtig, met een kruidig accent. Gewürz betekent letterlijk "kruid". In de Elzas worden er niet alleen droge witte wijnen uit gewonnen, maar ook zoete laatplukwijnen (vendanges tardives) die jarenlang kunnen bewaren.

Aroma’s: lychee, roos, kruidnagel, citrus, kaneel, gember, viooltje. In zoete wijnen: perzik, exotisch en gekonfijt fruit, karamel.

Tannines zitten in de schillen en pitten van blauwe druiven en dragen bij tot de smaak van een rode wijn. Sommige druivenrassen bevatten meer tannines dan andere en verschillende factoren beïnvloeden hun stevigheid: de duur van de rijping, de duur en de stijl van de maceratie tijdens de wijnproductie, de leeftijd van de wijn, enz. Bij het proeven kunnen de tannines variëren van zeer zijdeachtig (fluweelachtig mondgevoel) tot zeer ruw (wrangheid op de tong en het tandvlees).

Kleur: blauw

Streken: voornamelijk Loire (Saumur-Champigny, Bourgueil en Chinon), Bordeaux, meer bepaald in Saint-Émilion, Pomerol en Fronsac (doorgaans in combinatie met cabernet sauvignon en/of merlot), het noorden van Italië, Californië en Argentinië.

Kenmerken: een variant van cabernet sauvignon die sneller rijpt en beter bestand is tegen een koeler klimaat. Geeft doorgaans soepele wijnen die licht gekoeld kunnen worden gedronken. Bij hoge rendementen wordt de wijn gekenmerkt door een sterk vegetaal karakter.

Aroma’s: groene paprika, aardbei, zwarte bes, zoethout. Bij rijpere wijnen: rokerige toetsen.

Kleur: blauw

Streken: Bordeaux (vooral Médoc), Australië (soms in combinatie met shiraz/syrah), Californië, Zuid-Afrika, Chili, Argentinië, Bulgarije, de Languedoc (voor de productie van vin de pays). In Italië en Spanje wordt cabernet sauvignon in toenemende mate gebruikt in traditionele wijngebieden als Rioja (in combinatie met tempranillo) en Chianti (in combinatie met sangiovese). Ook in Nieuw-Zeeland kent de druif een groeiend succes.

Kenmerken: sterk en vorstbestendig druivenras, produceert diepgekleurde, goed gestructureerde wijnen met veel fruitigheid en een hoog tanninegehalte, wat de wijn veel bewaarpotentieel geeft.

Aroma’s: zwarte bessen (cassis), groene paprika, vanille (houtgerijpt), munt en drop in de jeugd; eucalyptus, geroosterd hout, leder, ceder, tabak en bosgeuren in rijpere wijnen.

Kleur: blauw

Streken: oorspronkelijk uit Bordeaux, maar we kennen hem vooral als Chileense druif. Wat de malbec is voor Argentinië, is de carménère voor Chili.

Kenmerken: druif met een relatief lage opbrengst die erg gevoelig is voor ziektes en klimaatwisselingen. Lijkt erg veel op de merlot, maar te herkennen aan zijn langere bladeren. Levert kruidige, ronde wijnen met veel kleur en karakter.

Aroma’s: rood fruit (framboos, zure kersen) of groene pepers

Kleur: blauw.

Streken: vroeger een populaire druif in Bordeaux, maar nu voornamelijk te vinden in het zuidwesten van Frankrijk (vooral Cahors), de Loirestreek en Argentinië. Andere namen voor deze soort zijn cot en auxerrois.

Kenmerken: het is een druif die zeer diep gekleurde, tanninerijke wijnen geeft die enkele jaren geduld vergen voor ze tot volle rijpheid komen.

Aroma’s: viooltje, pruim, peper, zwarte bessen. Bij rijpere wijnen: rokerige accenten en truffel.

Kleur: blauw

Streken: deze druif is voornamelijk aangeplant in Spanje (waar ze monastrell heet), vooral in de regio’s Alicante, Jumilla en Valencia. We vinden ze ook terug in het zuiden van Frankrijk, meer bepaald in de zuidelijke Rhônevallei, de Provence, de Languedoc en de Roussillon. In Californië vinden we ze terug onder de naam mataro.

Kenmerken: geeft doorgaans vlezige, alcoholrijke wijnen met een stevige maar rijpe tanninestructuur. Wordt vaak gecombineerd met grenache en syrah.

Aroma’s: zwarte vruchten zoals kers en pruim, zwarte bes, zoethout, peper, tijm, kruidnagel, kaneel en hars. In rijpere wijnen: truffel, tabak en rokerige accenten.

Kleur: blauw

Streken: voornamelijk aangeplant in de Italiaanse Piemontestreek, meer bepaald in Barolo en Barbaresco.

Kenmerken: laat rijpende druif, geeft diepgekleurde, tanninerijke wijnen met fijne zuren en een groot verouderingspotentieel.

Aroma’s: roos, viooltje, specerijen, gekonfijte rode vruchten. In rijpe wijnen: teer, tabak en animale toetsen.

Kleur: blauw

Streken: hoofdzakelijk in midden-Italië en in bescheiden hoeveelheden in Argentinië en Californië.

Kenmerken: het is een laatrijpende druif die rijke, donkere wijnen produceert met veel bewaarpotentieel. Bij een gebrek aan zon zijn de wijnen tanninerijk en hebben ze een hoge zuurtegraad. Het is de Toscaanse druif bij uitstek, de voornaamste druif in de chianti en de vino nobile di montepulciano en de enige variëteit die mag worden gebruikt voor de brunello di montalcino.

Aroma’s: viooltjes, vlierbessen, kersen en pruimen in jonge wijnen; leder en animale toetsen in houtgerijpte wijnen.

Kleur: blauw

Streken: de druif bij uitstek van de noordelijke Rhône (Hermitage, Crozes-Hermitage, Cornas, Saint-Joseph, Côte Rotie…), maar wordt ook in combinatie met andere druiven gebruikt voor klassewijnen uit de zuidelijke Rhônevallei (gigondas, châteauneuf-du-pape). Wordt ook massaal aangeplant in de Languedoc om meer pit te geven aan de lokale wijnen, maar ook in toenemende mate succesvol als monocépage-wijn in de vins de pays d’Oc. In Australië staat hij bekend als shiraz en wordt hij als ééndruifwijn of in combinatie met cabernet sauvignon verwerkt. In Californië en Zuid-Amerika komt ook petite syrah (met kleinere bessen) voor.

Kenmerken: productieve variëteit die vrij snel rijpt in zonnige omstandigheden en diepgekleurde, volle en rijke wijnen voortbrengt met een groot bewaarpotentieel. Bij overrijpe druiven ligt de zuurtegraad soms wat aan de lage kant en dat geeft eerder doorstoofde, alcoholdominante wijnen.

Aroma’s: cassis, specerijen zoals kruidnagel, rook; leder en dierlijke noten in gerijpte wijnen.

Kleur: blauw

Streken: voornamelijk Spanje en Portugal onder verschillende benamingen. Het is de voornaamste druif voor rioja, maar komt in andere streken ook voor onder lokale benamingen zoals tinto fino in Ribera del Duero, tinto de toro in Toro en cencibel in La Mancha en Valdepeñas. In Portugal staat hij bekend als tinta roriz en wordt hij verwerkt in port.

Kenmerken: het Spaanse alternatief voor cabernet sauvignon. Het is een snelrijpende druif die diepgekleurde wijnen produceert met een goed bewaarpotentieel. In de Riojastreek wordt ze doorgaans gecombineerd met garnacha (grenache) en gerijpt in vaten van Amerikaanse eik die de wijn een typisch vanille-aroma bezorgen.

Aroma’s: aardbei, vanille en allerlei kruiden in jonge wijn; tabak en leder in gerijpte wijnen.

Zoals hun naam al aangeeft, produceren minder tanninerijke druivenrassen over het algemeen rondere, zachtere wijnen, terwijl tanninerijke rassen vollere wijnen produceren. Hieruit volgt (maar dit is geen algemene regel) dat wijnen van minder tanninerijke druiven minder diep gekleurd zijn, sneller op dronk komen en minder bewaringspotentieel hebben.

Kleur: blauw

Streken: het is voornamelijk de beaujolaisdruif, meer bepaald de variëteit gamay noir à jus blanc. Verder vinden we de druif nog terug in de Loire­streek (gamay de touraine) en buiten Frankrijk in Californië en Zwitserland.

Kenmerken: doorgaans geeft de druif lichte en levendige wijnen met fijne zuren, een uitgesproken fruitig karakter en een discrete tanninestructuur.

Aroma’s:  zurige rode vruchten, drop, banaan (beaujolais nouveau), framboos, kers, appel en florale accenten.

Kleur: blauw

Streken: vooral het Franse zuiden (Rhônevallei, Languedoc en Rousillon) en Spanje (garnacha), maar ook in Australië en Californië.

Kenmerken: wordt veel gebruikt voor eenvoudige rode en roséwijntjes vanwege zijn grote rendement en het potentieel hoge alcoholgehalte. De naam staat zelden op het etiket, want in kwaliteitswijn wordt de druif meestal gecombineerd met andere rassen, zoals in de zuidelijke Rhônevallei met syrah en mourvèdre (onder meer in Châteauneuf-du-Pape).

Aroma’s: aardbeien, gestoofde vruchten (jam), zoethout, anijs, peper; in gerijpte wijnen champigon-, leder- en bosgeuren.

Kleur: blauw

Streken: Bordeaux (vooral Saint-Émilion, Pomerol, Fronsac en de kleinere appellations), Languedoc (vin de pays), Californië, Chili, Noord-Italië en Oost-Europa (Bulgarije, Roemenië).

Kenmerken: rijpt iets sneller, heeft een groter rendement en is fruitiger en minder tanninerijk dan cabernet sauvignon, maar heeft hetzelfde potentieel om als basis te dienen voor een grote wijn. Vormt samen met cabernet sauvignon de ruggengraat van de meeste bordeauxwijnen.

Aroma’s: pruim, kers, vanille (houtgerijpt) in de jeugd; cacao, truffel, champignon- en bosgeuren in gerijpte wijnen.

Kleur: blauw

Streken: wordt bijna uitsluitend in Zuid-Afrika aangetroffen.

Kenmerken: het is een kruising van cinsaut en pinot noir en wordt nog maar een 70-tal jaar gebruikt voor wijn.  Het is een productieve, laatrijpende variëteit die alcoholrijke wijnen geeft.

Aroma’s: gestoofde vruchten, aardbei, pruimen, zwarte bessen, chocolade. In rijpe wijnen: leder en animale toetsen.

Kleur: blauw

Streken: Bourgogne, Champagne, Californië, Nieuw-Zeeland en in mindere mate Chili, Zuid-Afrika; Italië (pinot nero), Roemenië en Zwitserland (klevner).

Kenmerken: druivenras met dunne schil die vooral gedijt in koelere streken maar niet gemakkelijk de volle rijpheid bereikt. In warmere gebieden produceert hij vaak fletse wijnen door een gebrek aan zuurte. Er zijn talrijke klonen geselecteerd en ontwikkeld, vaker met het oog op een verhoging van de kwantiteit dan op kwaliteitsverbetering. De wijnen zijn fruitiger, minder tanninerijk en lichter gekleurd dan wijnen die gewonnen worden uit cabernet sauvignon, merlot of syrah. Ze zijn ook sneller op dronk, maar de betere, houtgerijpte versies kunnen lang bewaren.

Aroma’s: viooltjes, aardbei, framboos en kers (jong), braam; rook, tabak, koffie, teer en animale toetsen bij houtgerijpte wijnen.

Kleur: blauw

Streken: uitsluitend in Amerika, hoewel DNA-onderzoek de verwantschap met de primitivo uit het Italiaanse Apulië en Sicilië heeft aangetoond.

Kenmerken: van deze druif wordt zowel witte, rosé als rode wijn gemaakt. Kwaliteitswijnen vinden we vooral terug in de categorie van de rode wijnen. Het zijn stevige, vlezige en fruitige wijnen met een zachte tanninestructuur.

Aroma’s: rode en blauwe bessen, gedroogde pruimen, amandelen, kaneel, peper en muskaatnoot. Bij rijpere wijnen: tabak en leder.