Rookmelders die niet werken, speelgoed met chemische stoffen, onveilige USB-laders, kinderkledij met verstikkingsgevaar … Het is maar een greep uit de veiligheidsproblemen die we vaststelden na aankoop van 250 producten op de populaire verkoopplatformen AliExpress, Wish, LightInTheBox, eBay en Amazon. Maar liefst twee op de drie producten bleken niet te voldoen aan de Europese veiligheidsnormen.

Grootschalig onderzoek

Samen met vijf andere consumentenorganisaties – Consumentenbond (Nederland), Which (Verenigd Koninkrijk), Stiftung Warentest (Duitsland), Altroconsumo (Italië) en Forbrugerrådet Tænk (Denemarken) – kochten we in de loop van 2019 in totaal 250 producten uit 18 productcategorieën gaande van USB-laders en powerbanks, over speelgoed en kledij voor baby’s en kinderen, tot juwelen en cosmeticaproducten.

Alle producten werden in samenwerking met labo’s uit verschillende landen uitvoerig getest op veiligheid, rekening houdend met de geldende Europese veiligheidsnormen.

Van brandgevaar tot huidirritatie

165 producten (66%) bleken niet te voldoen aan de Europese veiligheidsregels. De belangrijkste redenen waarom de producten falen zijn een slechte bouwkwaliteit of de aanwezigheid van ongewenste chemische stoffen.

Naar de tabel met gevonden problemen

Mogelijke risico’s zijn:

• Elektrische schok, korstsluiting of brandgevaar: bijvoorbeeld onvoldoende scheiding tussen het primaire en secundaire circuit bij USB-laders;
• Tandvleesirritatie: bijvoorbeeld aanwezigheid van waterstofperoxide boven de toegelaten norm bij tandbleekproducten;
• Verstikking: bijvoorbeeld te lange trekkoorden bij kinderkledij, loskomende onderdelen bij kinderspeelgoed of niet werkende rook- en CO-melders;
• Gezondheidsproblemen op langere termijn: bijvoorbeeld door de aanwezigheid van ftalaten boven de toegestane limiet bij plastic speelgoed;
• Huidirritatie: bijvoorbeeld te hoog gehalte aan nikkel bij juwelen

Ook viel op dat bij veel producten de informatie op de verpakking onvoldoende, foutief of onleesbaar was of enkel in het Chinees te raadplegen was. Bij ingrediëntenlijsten van bijvoorbeeld cosmetica is dat risicovol omdat je niet kan achterhalen welk ingrediënt de boosdoener is als je een allergische reactie krijgt.

Onveilige producten nog steeds te koop

Na de meeste tests lichtten we ook de verkoopplatformen in, met de vraag de onveilige producten van hun website te verwijderen. Soms kregen we geen gehoor of het antwoord dat er voor hen geen probleem was. Soms werden de producten snel verwijderd.

Verontrustend is echter dat bij latere checks in bepaalde gevallen de producten opnieuw beschikbaar en nog steeds onveilig waren. Dat was bijvoorbeeld zo bij plastic speelgoed gekocht op Wish, Amazon en eBay, en bij bijtspeelgoed voor baby’s gekocht op Amazon. En bij elektronicaproducten zoals USB-laders weten we al jaren dat er veel onveilige producten te koop zijn. Het gaat daarbij niet per se steeds om hetzelfde product, maar de problematiek blijft.

Betere wetgeving nodig

Als consument kun je zeker op een aantal zaken letten bij aankoop en ontvangst van het product, maar de verantwoordelijkheid mag niet volledig bij de koper liggen. Helaas stellen we vast dat de huidige Europese wetgeving rond productveiligheid nog tekortschiet en dat je als consument te weinig bescherming geniet als je op online marktplaatsen winkelt.

Ondertussen hebben we rond de tafel gezeten met verschillende online marktplaatsen, lokale autoriteiten en de Europese Commissie om duidelijk te maken dat er nood is aan een duidelijk wetgevend kader. We hebben een aantal aanbevelingen geformuleerd waarover we in de komende maanden verder debatteren.