Burn-outcoaches: veel kaf tussen het koren
Burnout
Er is een groeiende groep coaches die hulp aanbiedt bij burn-out. Wat is hun opleiding eigenlijk? Zijn ze transparant over hun opleiding? Verwijzen ze door naar een arts of klinisch psycholoog als iemand zich bij hen aanmeldt met alarmerende symptomen? Hoe gaan ze te werk? En hoeveel laten ze zich betalen voor hun diensten?
Om daar zicht op te krijgen, organiseerden wij eerder dit jaar een mystery consulting bij 79 coaches verdeeld over België. Elke coach kreeg één keer bezoek van een “undercovercoachee”. Die zocht hulp voor een burn-out, maar simuleerde klachten die in de richting wezen van een depressie, een trauma en een alcoholprobleem.
De focus lag op coaches zonder diploma klinische psychologie of geneeskunde die wettelijk gezien geen diagnoses mogen stellen. Op zoek naar meer informatie over de opleiding van de coaches, werd ook de website en het LinkedIn-profiel van elke coach gescreend.
Niet transparant genoeg over opleiding
Tal van coaches hebben een basisopleiding die niets met de gezondheidszorg te maken heeft: marketing, communicatie, fiscaliteit, elektromechanica … Zorgwekkend? Ja. De Hoge Gezondheidsraad benadrukte onlangs nog het belang van een relevante basisopleiding bij de aanpak van burn-out.
Vele coaches volgden een cursus “coaching” of “burn-outcoaching”, maar dat is niet genoeg. Veel van die cursussen duren slechts een aantal dagen en moeten niet voldoen aan wettelijke curriculumeisen.
Tal van bezochte coaches verdoezelden hun opleiding. Slechts een op de tien vertelde spontaan over zijn opleiding tot bv. jurist of chemicus. Na doorvragen, bleef het bij vier op de tien coaches nog steeds gissen naar hun basisopleiding.
Ondanks alarmsignalen geen doorverwijzing
Een coach zonder diploma geneeskunde of klinische psychologie mag geen diagnose stellen. Hij hoort hiervoor door te verwijzen naar een arts of klinisch psycholoog.
Slechts vier op de tien bezochte coaches namen deze regel ter harte en verwezen door zoals het hoort. Ook onder de zogenaamde “erkende” burn-outcoaches (erkend door de vereniging voor stress- en burn-outcoaches, vooral actief in Vlaanderen en Brussel) werd er veel te weinig doorverwezen.
Wat dit cijfer extra verontrustend maakt is dat de coaches iemand over de vloer kregen met alarmsymptomen die smeekten om een doorverwijzing (potentiële depressie, trauma, alcoholproblematiek). Deze werden niet herkend of gewoonweg genegeerd. Een grote nalatigheid wetende dat psychische stoornissen kunnen verergeren wanneer ze over het hoofd worden gezien of fout worden behandeld.
Bedenkelijke methodes
Een op de vier coaches raadde een kruidenmiddel, zoals bachbloesemextraxt, of een voedingssupplement aan in de strijd tegen burn-out. De onderzoekers botsten ook op coaches die stress en burn-out bestrijden met edelstenen, paarden, kinesiologie … Allemaal zaken waar geen greintje bewijs voor bestaat dat het werkt.
Misbruik van loopbaancheques
De gemiddelde coach vroeg € 64 voor zijn diensten. Maar er waren uitschieters tot meer dan € 200 per sessie. Maar liefst 24 coaches stelden voor om de begeleiding met door de overheid gesubsidieerde loopbaancheques te betalen (voor Vlamingen en Brusselaars). Dat is fraude, want deze cheques zijn niet bedoeld voor de behandeling van psychisch leed. Burn-out is een tegenindicatie voor loopbaanbegeleiding.
We klaagden dit aan bij minister Philippe Muyters, Vlaams minister van Werk en die beloofde ons het misbruik te onderzoeken. De VDAB liet ons alvast weten dat er een aantal maatregelen is ingevoerd die het onrechtmatig gebruik van deze cheques zouden moeten beperken.
Hoog tijd voor meer kwaliteit
Wie een psychische stoornis wil behandelen, moet aan strenge opleidingsvereisten voldoen. Maar voor burn-out tellen die niet, want dat is geen psychische stoornis, redeneert de vereniging voor stress- en burn-outcoaches.
Strenge opleidingsvereisten zijn echter een must om kwalitatieve zorg te kunnen bieden. Wij maakten onze bevindingen en bezorgdheden daarop over aan de betrokken minister, want blijkbaar is de wet op dit vlak voor interpretatie vatbaar. Minister De Block heeft ondertussen onze interpretatie bevestigd, namelijk dat enkel erkende “geestelijke gezondheidszorgberoepen” patiënten met een burn-out mogen behandelen.
Lees ook het gedetailleerde antwoord van onze expert over in Wie mag burn-out behandelen?